میراث‌داران یوگسلاوی سابق با چه هدفی به ایران می‌آیند؟

ایران و کشور صربستان- كه اكنون میراث دار اصلی یوگسلاوی سابق شناخته می شود (به عنوان یكی از بنیانگذاران جنبش عدم تعهد) - روابط دیرینه ای داشته اند. سفر «تومیسلاو نیكولیچ» رئیس جمهوری این كشور به ایران كه رسما از روز یكشنبه 29 فروردین آغاز می شود، حاكی از عزم صربستان برای تقویت مناسبات تاریخی در ابعاد مختلف است.

 دفتر ریاست جمهوری صربستان با انتشار اطلاعیه ای اعلام كرد كه نیكولیچ به ایران سفر می كند. وی برنامه كاری خود به تهران را روز یكشنبه 17 آوریل (29 فروردین ماه) در دیداری با حسن روحانی رئیس جمهوری كشورمان آغاز می كند.

در این اطلاعیه همچنین آمده است كه رئیس جمهوری صربستان در این سفر با «سورنا ستاری» معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری دیدار و گفت و گو خواهد داشت.

رئیس جمهوری صربستان همچنین در مراسم گشایش پنجمین همایش بین المللی سمپوزیوم انجمن جهانی فدراسیون مغز و اعصاب شركت خواهد كرد.

گسترش روابط خوب و دوستانه بلگراد - تهران و همچنین توسعه همكاری های جمهوری اسلامی ایران و جمهوری صربستان، از جلمه تلاش های مقام های دو كشور است و سفر رئیس جمهوری صربستان به ایران و دیدار وی با رئیس جمهوری كشورمان؛ تاكیدی بر روابط دوستانه و گسترش همكاری های دو كشور در عرصه های مختلف است.

صربستان به عنوان یكی از بنیانگذاران جنبش غیر متعهدها و عضو ناظر، با كشورهای عضو این جنبش از جمله جمهوری اسلامی ایران روابط و همكاری خوبی دارد و دو كشور صربستان و ایران طی چند سال گذشته بخصوص از سال 1392 خواستار گسترش روابط و همكاری های دو جانبه در حوزه های مختلف بخصوص فرهنگی و اقتصادی بوده اند.

دیدارهای مقام های صربستان و ایران

سفر مقام های دو كشور كه در چند سال گذشته بین تهران و بلگراد افزایش چشمگیری داشته، از سال 1392 با سفر «علی اكبر لاریجانی» رئیس مجلس شورای اسلامی به صربستان وارد مرحله جدیدی شد و حاصل این دیدار، سیر صعودی گسترش روابط و همكاری های دو كشور و به دنبال آن سفر متعدد دیگر مقام های دو كشور بوده است.

در این سفر، ارتقای روابط و همكاری های پارلمانی و اقتصادی بین ایران و صربستان پایه ریزی و موجب شد كه روابط جمهوری اسلامی ایران و صربستان وارد مرحله جدیدی شود. برگزاری چهاردهمین نشست كمیسیون مشترك در آذر ماه 1394 كه طی آن چند توافق نامه همكاری مشترك از جمله گردشگری به امضا رسید؛ از نتایج این سفر بود.

دكتر لاریجانی در این سفر ابتدا از مسجد بزرگ بلگراد، كلیسا و موزه مارشال تیتو بازدید كرد و نشستی نیز با ایرانیان مقیم صربستان داشت و به دنبال آن با نخست وزیر و رئیس جمهوری صربستان دیدار كرد. طی این دیدارها مقام های دو كشور ضمن اشاره به روابط تاریخی و دوستانه بر گسترش روابط و همكاری های دو جانبه در عرصه های مختلف از جمله پارلمانی، امور بانكی، تجاری، فرهنگی و اقتصادی تاكید كردند.

- سفر «مایا گویكوویچ» رئیس پارلمان صربستان به ایران در سال 1394 و دیدار وی با مسئولان بلند پایه كشور ، موجب تحكیم روابط دو كشور و همچنین گسترش همكاری های پارلمانی و اقتصادی شد.
رئیس پارلمان صربستان در ملاقات با رئیس مجلس شورای اسلامی بر گسترش روابط دو جانبه تاكید كرد و افزود كه روابط ایران و صربستان از زمان یوگسلاوی سابق برقرار بوده است و اكنون نیز ادامه دارد.

وی همچنین در این دیدار با اشاره به توافقات انجام شده بین دو كشور برای توسعه روابط و گسترش همكاری ها گفت:‌ در خصوص توسعه روابط پارلمانی، گروه‌های دوستی و كمیسیون‌های مشترك، گفت و گو و تبادل نظر شده است.
گویكوویچ در سفر دو روزه خود به ایران درباره مسائل منطقه‌ای و همچنین توسعه روابط اقتصادی، علمی، آموزشی، گردشگری و تجارت با دیگر مقام های كشور دیدار و گفت و گو كرد و حاصل این ملاقات ها، تعمیق و گسترش روابط دو كشور بوده است.
- سفر «راسیم لیاییچ» معاون اول نخست وزیر و وزیر تجارت، گردشگری و مخابرات صربستان به تهران كه با هدف ارتقای روابط و همكاری های دو كشور در حوزه های مختلف صورت گرفت، تاكیدی بر علاقمندی صربستان برای داشتن روابط و همكاری اقتصادی در سطح گسترده با جمهوری اسلامی ایران است.

لیاییچ كه در عین حال از طرف نخست وزیر صربستان برای رئیس كمیسیون مشترك در امور همكاری های اقتصادی، تجاری، علمی و فنی این كشور با ایران انتخاب شده است، طی چندین سفر در سال گذشته به تهران برای بررسی راه های گسترش همكاری های دو جانبه با «محمد رضا نعمت زاده» وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران دیدار و گفت داشت.

در دیداری كه معاون اول نخست وزیر صربستان با مقامات بلند پایه كشورمان داشت، زمینه های سرمایه گذاری و توسعه همكاری های دو كشور در حوزه های مختلف از جمله اقتصادی، گردشگری، فرهنگی و علمی مورد گفت و گو و تبادل نظر قرار گرفت.
لیاییچ همچنین در صدر یك هیات بزرگ بازرگانی در اواخر آذر ماه سال گذشته برای شركت در چهاردهمین كمیسیون مشترك تجاری و اقتصادی بین صربستان و ایران در تهران اقامت داشت. در این اجلاس بین نمایندگان دو كشور چند تفاهم نامه همكاری از جمله گردشگری امضا شد.

معاون نخست وزیر صربستان پیشتر در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در بلگراد، با اشاره به اینكه ایران پس از لغو تحریم ها نه تنها در بخش های گردشگری و تجاری در حال تبدیل شدن به قطب بزرگ گردشگری و بازرگانی است، گفت: ایران بازار بزرگ 80 میلیون نفری دارد و در سفر اخیر به تهران شاهد حضور هیات اقتصادی 100 نفری فنلاند با حضور وزیر تجارت و بازرگانی این كشور بودم و پیش از آن نیز هیات های بزرگی از آلمان و ایتالیا به ایران سفر كرده بودند.

وی تاكید كرد: ایران یك بازار بسیار مهم دارد و ما باید از این فرصت و روابط خوب سیاسی دو كشور به منظور گسترش همكاری های اقتصادی و تجاری استفاده كنیم و تبادل كالا كه در سطح پائینی قرار دارد، باید به طور قابل توجهی افزایش یابد.
معاون نخست وزیر صربستان همچنین در این گفت و گو تاكید كرد كه صربستان به سرمایه گذاری ایران به ویژه در زمینه هتلداری و مجتمع پتروشیمی علاقه دارد و این موضوع ها از جمله مباحث مطرح شده در كمیسیون مشترك تجاری دو كشور در سال گذشته بود.
لازم به توضیح است كه بر اساس توافق های صورت گرفته، قرار است طی سال جاری پانزدهمین كمیسیون مشترك تجاری دو كشور در بلگراد پایتخت صربستان برگزار شود.

همكاری های گردشگری

حضور فعال جمهوری اسلامی ایران در 3 دوره گذشته نمایشگاه بین المللی گردشگری بلگراد كه موجب آشنایی بیشتر مردم و آژانس های گردشگری صربستان و همچنین آژانس های گردشگری كشورمان با امكانات گردشگری و سیاحتی دو كشور شد، توانست راه گردشگران ایرانی را به این منطقه از اروپای شرقی و بالكان هموار سازد.
اكنون سفارت جمهوری اسلامی ایران با دولت صربستان و سازمان هواپیمایی 'ایرصربیا' رایزنی هایی را برای ایجاد و احیای خط مستقیم هوایی بین تهران و بلگراد شروع كرده اند و طرفین معتقدند كه با برقراری پرواز مستقیم می توان نه تنها همكاری های گردشگری بلكه همكاری های تجاری و اقتصادی بین دو كشور را افزایش داد.

پس از حضور متوالی ایران برای سه دوره در نمایشگاه بین المللی گردشگری بلگراد، اكنون دولت صربستان تلاش می كند كه در نمایشگاه گردشگری تهران در سال جاری شركت كند تا بتواند گردشگران ایرانی را با امكانات گردشگری در صربستان آشنا كند.
حضور دو كشور ایران و صربستان در نمایشگاه های یكدیگر می تواند بر توسعه همكاری های دو جانبه در حوزه های مختلف تاثیر بسزایی داشته باشد.

به دنبال تلاش سفارت ایران در بلگراد و همچنین معاون نخست وزیر و وزیر گردشگری، تجارت و ارتباطات صربستان، بلگراد در اواخر اسفند ماه سال گذشته و اوایل فروردین جاری میزبان 420 گردشگر ایرانی بود كه از طرف وزیر گردشگری صربستان و همچنین سفیر جمهوری اسلامی ایران در بلگراد مورد استقبال قرار گرفتند.

همكاری های فرهنگی

همكاری های فرهنگی بین صربستان و جمهوری اسلامی ایران از سطح خوبی برخوردار است و در این راستا رایزنی فرهنگی كشورمان در بلگراد توانسته است سطح همكاری ها در این زمینه ها را به سطح مطلوبی افزایش دهد.
علاقه مندی دانش آموزان، دانشجویان و دیگر قشرهای جامعه صربستان به فراگیری زبان فارسی و همچنین برنامه های فرهنگی، موسیقی اصیل، عكس، نقاشی، هنر خطاطی و جشنواره فیلم های ایرانی كه به طور مرتب از طرف رایزنی فرهنگی كشورمان در سراسر صربستان برگزار می شود، خود بیانگر همكاری های گسترده دو كشور در زمینه های فرهنگی است.

همكاری های دانشگاهی نیز از دیگر ابعاد همكاری های فرهنگی بین دانشگاهای دو كشور است كه در این زمینه «ولادیمیر بومباشیروویچ» رئیس داشگاه بلگراد كه 31 دانشكده را در سراسر صربستان زیر پوشش خود دارد، اخیرا در ملاقات با «محمود شالوئی» رایزن فرهنگی ایران در صربستان، گفت: ایران كشوری فرهنگی و با سابقه ای درخشان و دیرینه است كه همواره كانون توجه عالمان و دانشمندان بوده و از مراكز مهم علمی و فرهنگی جهان بشمار می رود.
رئیس دانشگاه ملی بلگراد در ادامه تاكید كرد: فرصت ها و زمینه های گسترش همكاری های فیمابین بصورت همه جانبه وجود دارد و هم اكنون نیز شرایط مطلوبی برای تعمیق و تحكیم تعاملات علمی و آموزشی بین دو كشور صربستان و ایران فراهم شده است.

ترجمه «دیوان حافظ» به زبان صربی با آثار استاد محمود فرشچیان و ترجمه اسلوبودان جوروویچ توسط رایزنی فرهنگی كشورمان در بلگراد و رونمایی آن در اوایل ماه دسامبر سال گذشته در كتابخانه ملی صربستان، نشانه ای از گستردگی فرهنگی ایران در صربستان است و در این خصوص «لاسكو بلاشكوویچ» رئیس كتابخانه ملی صربستان و شاعر شهیر منطقه بالكان؛ در مراسم رونمایی ضمن تجلیل از ترجمه دیوان حافظ گفت: امروز برای كتابخانه ملی صربستان روز بسیار مهمی است و بدین مناسبت پیوستن كتاب برجسته ترین شاعر ایران «حافظ شیرازی» را به كتابخانه ملی گرامی می داریم.
وی با اشاره به جایگاه شعر و ادبیات ایران افزود: خوشبختانه گنجینه ادبی كتاب های فارسی به صربی با اضافه شدن دیوان حافظ تقویت شد و بی تردید ترجمه دیوان حافظ عمیقا بر غنای آن افزوده است.

گسترش دوره های آموزش زبان فارسی در صربستان در صدر برنامه های آموزشی رایزنی فرهنگی كشورمان در بلگراد قرار دارد و هم اكنون علاوه بر تشكیل دوره های آزاد در رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در بلگراد، كلاس های زبان فارسی در دانشگاه بلگراد، دانشگاه نووی ساد و دانشكده عالی گردشگری در پایتخت صربستان دایر است.
همچنین در سال گذشته میلادی در یك دبیرستان در بلگراد و شهرهای اوژیتسه و اسمدروو، كلاس های آموزش زبان فارسی برگزار شده است و تشكیل این دوره ها در دانشگاه مگاترند در بلگراد - بزرگترین دانشگاه خصوصی صربستان - و علاقمندی جامعه دانشگاهی صربستان به دوره های آموزشی زبان فارسی، نشانه ای از روابط و علائق فرهنگی دوجانبه بین صربستان و ایران است.

ملاقات های متعدد «مجید فهیم پور» سفیر جمهوری اسلامی ایران در بلگراد با وزیر آموزش و پرورش، وزیر ورزش و جوانان، روسای دانشگاه های بلگراد، نووی ساد و دانشگاه شهر نیش و دیدار با اساتید و رئیسان دانشكده های مهندسی برق، راه و ساختمان، كشاورزی و غیره و نشست با مسئولین و خبرنگاران رسانه های خبری صربستان، از جمله مواردی هستند كه موجب رونق و یا هموار شدن گسترش همكاری های آموزشی، دانشگاهی و رسانه ای بین صربستان و ایران بخصوص طی دو سال گذشته شده است.
همچنین سفر وزیر آموزش و پرورش و فناوری صربستان به ایران برای شركت در اجلاس وزیران علوم كشورهای غیر متعهدها در تهران در اسفتد 93، از دیگر موارد گسترش روابط دو كشور در زمینه آموزش و پرورش و تحصیلات عالیه بین دو كشور به شمار می رود.

در این سفر طی مذاكراتی بین وزیر آموزش و پرورش و فناوری صربستان با مقامات ایرانی در خصوص همكاری های مطالعاتی و تحقیقات مشترك در علوم مختلف، 10 بورسیه تحصیلی از سوی ایران به دانشجویان صرب در مقاطع مختلف دانشگاهی در دانشگاه های ایران اعطا شد.
همچنین باید به این نكته اشاره كرد كه در چارچوب طرح 'جهان در صربستان' كه یك پروسه آموزشی است، دانشجویان ایرانی در مقاطع مختلف تحصیلی دانشگاهی در دانشگاه های صربستان بورسیه تحصیلی دریافت می كنند.

در چارچوب گسترش همكاری های فرهنگی نیز هر ساله دانشجویان آموزش زبان فارسی از دانشگاه های صربستان برای طی كردن دوره های تكمیلی كوتاه مدت به ایران اعزام می شوند كه این تبادل دانشجو موجب گسترش همكاری های فرهنگی بین ایران و صربستان بخصوص در دو سال اخیر شده است.

همچنین در زمینه روابط با مساجد و جامعه ی اسلامی و مسلمانان در صربستان نیز اقداماتی طی دو سال گذشته از سوی سفارت و رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی انجام شده كه اعزام روحانی، دیدار با مقامات مذهبی، اهدای 400 بسته مواد غذایی به مسلمانان نیازمند در ماه مبارك رمضان، دعوت از گروه تواشیح از ایران و اجرای برنامه های مذهبی در سراسر صربستان از جمله این اقدامات هستند.

همكاری های ورزشی

ورزش نیز از دیگر مواردی است كه صربستان و ایران در این زمینه همكاری های بسیار خوبی دارند و وجود مربیان و بازیكنان صرب در رشته های مختلف ورزشی، موجب شده است مقامات دو كشور در فكر امضای یادداشت تفاهم باشند.
در این زمینه اشاره می شود كه طی ملاقات هایی كه بین سفیر جمهوری اسلامی ایران و وزیر ورزش و جوانان صربستان و دیگر مسئولین این وزارت خانه در یكی دو سال گذشته صورت گرفته است، پیش نویس یادداشت تفاهم بین دو وزارت خانه از جمله تبادل مربی، بازیكن و برگزاری مسابقات دوستانه تنظیم شده كه قرار است به زودی توسط مقات دو كشور به امضا برسد.

اقتصادی، كشاورزی و صنعتی

گسترش و ارتقای همكاری های تجاری و بازرگانی و كشاورزی در كنار ارتقای همكاری های پزشكی، دارو سازی، زیر ساختی، راه سازی، معادن، انرژی، پتروشیمی، خودروسازی از دیگر تلاش های دو كشور صربستان و جمهوری اسلامی ایران است كه در این زمینه ها با همكاری بین سفارت كشورمان در بلگراد و وزارت های مربوطه در صربستان، اقدام های زیادی انجام شده كه سفر هیات های تجاری و بازرگانی از كشورمان به صربستان و دیدارهای متعدد با مسئولین نهادهای مختلف صنعتی، معادن و كشاورزی از جمله این تلاش ها به شمار می روند.

در این خصوص می توان به اقدامات صورت گرفته برای گسترش همكاری های اقتصادی و كشاورزی در حوزه های مختلف اشاره كرد كه در این راستا، دیدار سفیر كشورمان در صربستان از كارخانه های تولید و ساخت تراكتورسازی در بلگراد، شركت بزرگ تولید تجهیزات و ماشین آلات كشاورزی در منطقه بولیواتس در 250 كیلومتری جنوب پایتخت صربستان و همچنین شركت در هشتاد و دومین نمایشگاه كشاورزی نووی ساد صربستان و بازدید از شركت بزرگ سور ( sever) كه در زمینه تولید انواع موتورهای برقی و ژنراتورهای تولید برق فعالیت دارد؛ زمینه ساز گسترش همكاری های دو كشور در زمینه تجاری، صنعتی و كشاورزی است.

52310