اولین پایتخت ساسانیان گردشگران را فرامی خواند

خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها: شهرستان فیروزآباد در فاصله ۱۱۰ کیلومتری شیراز قرار دارد و البته جاذبه های تاریخی این شهرستان به میزانی هست که مسافران را به خود جذب کند.

فیروزآباد اولین پایتخت ساسانیان به شمار می رود و کاخ اردشیر یا آتشکده فیروزآباد یکی از شاخص ترین این شهرستان محسوب می شود.

کاخ اردشیر ساسانی یا آتشکده فیروزآباد

این بنای باستانی توسط اردشیر بابکان بنیانگذار سلسله پادشاهی ساسانی احداث شده و از نخستین آثار معماری ساسانیان به شمار می رود که در کنار روستایی به نام آتشکده قرار گرفته است.

کاخ اردشیر را مهمترین و عظیم ترین اثر تاریخی فیروزآباد می دانند که در دو کیلومتری فیروزآباد قرار دارد و با مصالح لاشه سنگ و ملات گچ ساخته شده ، تزئینات به کار رفته در آن نیز شامل گچ بری های زیبا و رنگی داخلی است. اردشیر بابکان این کاخ را نزدیک مدخل تنگاب در کنار چشمه ای بزرگ احداث کرد که نخستین بنای اق دار ساسانی محسوب می شود.

از دیگر آثار باستانی اطراف این کاخ می توان به بنای آشپزخانه در پشت کاخ، تل نقارخانه در مجاورت کاخ و قلعه حسن آباد و برخی روستاهای باستانی دیگر اشاره کرد. همچنین بنای امامزاده جعفر در محدوده شهر قدیم که از دوره ایلخانی باقی مانده است و یا سنگ قبرهای بسیار جالب که یکی از آنها دارای تاریخ ۷۴۱ هـ . ق است، حائز توجه است.

این بنا را جالب توجه ترین ساختمان معماری دوره ساسانی می دانند. از بناهای هم ردیف آن می توان به بقایای مانده در فراش بند، کازرون، ایزدخواست و سروستان اشاره کرد.

قلعه دختر فیروزآباد

قلعه دختر فیروزآباد فارس، از بناهای ماندگار دشت تاریخی فیروزآباد است که از دوران ساسانیان به یادگار مانده است.

این قلعه در آستانه دره تنگ آب و در نقطه ای که شیب زمین در آن، یک دروازه طبیعی را به وجود آورده، قرار گرفته است. قرار گرفتن این کاخ بر فراز دشت امکان نظارت بر راه کف دره را که به فیروزآباد منتهی می شود، فراهم آورده است.

فاصله دژ دختر از شهر فیروزآباد کنونی حدود ۶ كیلومتر است. این دژ مستحكم و نسبتا بزرگ كه بر تمام منطقه تسلط دارد، به احتمال زیاد برای دیدبانی و حفاظت از پایتخت اولیه ساسانیان در شهر گور، به وجود آمده است.

قلعه دختر دارای اتاق ها و راهروهای تو در تویی است كه در ساختن آنها از سنگ‌های نتراشیده و گچ ساروج استفاده شده است.

این قلعه در مقایسه با بناهای مربوط به اردشیر بابكان، از استحكام كمتری برخوردار است. از ویژگیهای این قلعه داشتن مخزن آب سنگی است كه در دل كوه ایجاد كرده‌اند و در مواقع مورد نیاز احتیاجات قلعه را بر طرف می‌كرده است.

شهر گور

شهر گور یا شهر فیروزآباد در ۱۰۰ کیلومتری جنوب شیراز یکی از پرجاذبه‌ترین شهرهای گردشگری ایران است.فیروز آباد تا قبل از حمله اسکندر به ایران، شهر گور نامیده می‌شد.

اسکندر مقدونی این شهر را کاملا ویران و قرن‌ها بعد از اسکندر، اردشیر موسس سلسله ساسانی این شهر را احیا و آباد کرد، اما در حمله تازیان به ایران این شهر دوباره ویران شد.

فیروزآباد که قدیم آن را گور می‌نامیدند به روزگار کیانیان شهر بزرگی بوده و حصاری عظیم داشت.شهر ساسانی گور نخستین شهر دایره‌ای شکل ایران محسوب می‌شود که به دستور اردشیر بابکان ساخته شده است.

کاوش‌های باستان شناسی در این شهر ساسانی برای نخستین‌بار در سال جاری توسط دیتریش هوف، باستان‌شناسی آلمانی آغاز شده است.

این شهر چهار دروازه اصلی داشته است. این دروازه‌ها عبارتند از باب مهر که از طرف شرق، باب بهرام که از طرف غرب‌، باب هرمز که دروازه شمالی محسوب می‌شده و در آخر نیز باب اردشیر که از طرف جنوب باز می‌شده است.

از جمله یافته‌های مهم باستان شناسی در شهر گور، کشف دروازه تخت نشین بوده است که شباهت زیادی به سر درهای تخت جمشید دارد. رنگهای به کار رفته در این کف همچنان سالم هستند و توجه ساسانیان را به استفاده از رنگ های متنوع در معماری نشان می‌دهد.

منار شهر گور

در وسط شهر گور، مناری ۴ گوش با مصالح لاشه سنگ و ملاط گچ به ارتفاع ۳۰ متر احداث شده است.

رصدخانه شهر گور

قدیمی‌ترین رصدخانه ایران، در کنار نقوش رنگی شاهزادگان ساسانی در شهر گور فیروزآباد قرار دارد.این رصدخانه شاهکاری از دانش ایران در آن عصر محسوب می‌شود.

پروفسور دیتریش هوف در حفاری شهرگور فیروزآباد فارس به سازه‌ای دایره‌ای‌شکل رسید که پس ‌از مطالعه، مشخص شد، قدیمی‌ترین نمونه از رصدخانه‌های به‌دست آمده در ایران و از آن دوران ساسانی است.

نمونه‌های همانندی از این سازه در دهلی و جیپور هند هست ولی باتوجه به این‌که رصدخانه مراغه مربوط به دوره ایلخانان مغول و نزدیک ۳۰۰ سال پس‌از رصدخانه شهرگور بنا شده است، این سازه، قدیمی‌ترین رصدخانه ایران به‌شمار می‌رود.

شهر گور در دوران ساسانی و از زمان پادشاهی اردشیر بابکان بنا شده و تا دوران اسلامی در حکومت عضدالدوله دیلمی بر فارس که نام آن به فیروزآباد تغییر می‌کند، اهمیت فراوانی داشته است.

فارس در سده چهارم هجری قمری یکی ‌از پیش‌تازان دانش اخترشناسی در سراسر ایران بوده و شهرگور نیز در این سده، هنوز اهمیت داشته است.حتی ابوریحان بیرونی نیز نوشته که رصد دایره البروج با وسیله‌ای به قطر ۱۲۳ سانتی‌متر در شیراز انجام شده که آن وسیله را در سازه به‌دست آمده در شهرگور، کار می‌گذاشتند.

نقش چهار شاهزاده

چهار شاهزاده ساسانی برای اولین‌بار روی یکی از دیوارهای بدست آمده از این شهر کشف شد.این چهار شاهزاده را دو زن و یک مرد جوان به همراه نوجوانی تشکیل می‌دهند.