آمار تأمل‌برانگیز از خانه‌های تاریخی سالم اصفهان

18 سال پیش وقتی طرح جامع و تفصیلی شهر اصفهان تصویب شد، حدود یک هزار خانه‌ی تاریخی جانمایی شدند که حالا فقط نیمی از آن‌ها باقی مانده است.

از آن خانه‌های باقیمانده هم فعلا 300 واحد شناسایی شده که فقط 81 واحد یا 27 درصد این مجموعه در شرایط "مطلوب" به سر می‌برد. اگر این محاسبه در مقیاس بزرگتر، یعنی با آن هزار خانه‌ای که در طرح تفصیلی جانمایی شد صورت گیرد، این نتیجه حاصل می‌شود که فقط هشت درصد خانه‌های تاریخی اصفهان حال خوش دارند.

به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی ایسنا، شورای اسلامی شهر اصفهان سال 91 در گزارشی، تعداد خانه‌های تاریخی شناسایی شده در طرح تفصیلی اصفهان را 5 هزار واحد اعلام کرد و همان موقع درباره کاسته شدن و تخریب این خانه‌ها به همه مسوولان شهری و استانی هشدار داد. سه سال بعد از آن هم مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان تعداد این خانه‌ها را 4 هزار واحد اعلام کرد و گفت که حدود 30 درصد آن‌ها با مشارکت دولت و بخش خصوصی تغییر کاربری داد‌ه‌اند.

شهرداری اصفهان اما آمار خودش را دارد، در بانک اطلاعاتی سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری، داده‌های 300 خانه‌ی تاریخی ثبت شده و هنوز معلوم نیست 200 خانه دیگر، از مجموع خانه‌های باقیمانده در تخریب‌های گسترده طرح جامع و تفصیلی شهر اصفهان، به چه سرنوشتی دچار شده‌اند.

جلال کفش‌سازان، مدیر روابط عمومی سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان یک فلاش‌بک می‌زند و درباره آن هزار خانه تاریخی اصفهان به ایسنا می‌گوید: سال 1376 در طرح تفصیلی که برای اصفهان مصوب شد، یک هزار خانه تاریخی جانمایی شد که به مروز زمان تعدادی از آن‌ها تخریب و جای‌شان خانه‌های جدید ساخته شد. 18 سال از زمان تصویب آن طرح گذشته و حالا واحد نوسازی و بهسازی در شهرداری تشکیل شده تا آثار تاریخی شهر را حفظ کند.

او اضافه می‌کند: شناسایی این خانه‌ها دوباره آغاز شد تا بانک اطلاعاتی جامعی از خانه‌های تاریخی اصفهان تهیه شود. در مرحله نخست موفق شدیم 300 خانه تاریخی را در شهر شناسایی کنیم که اطلاعات جامعی متشکل از عکس، نقشه، آدرس، معماری و تزیینات داخلی آن‌ها تهیه و در بانک اطلاعاتی ثبت شد.

کفش‌سازان می‌گوید: بیشترین تجمع این 300 خانه در سه منطقه‌ی یک، سه و پنج شهرداری اصفهان و بیشتر در اطراف میدان‌های امام خمینی (ره) (نقش جهان) و امام علی (ع) (عتیق) است.

به گفته‌ی او، از میان 300 خانه تاریخی شناسایی شده در اصفهان، 81 خانه وضعیت مطلوب دارند، 122 واحد در شرایط نسبتا مطلوب و 83 خانه در وضعیت نامطلوب به سر می‌برند و حدود 10 واحد دیگر نیز در حال مرمت و بازسازی هستند.

او تاکید می‌کند: می‌خواهیم نظارت دقیقی روی این خانه‌ها صورت گیرد تا آن‌ها به سرنوشت هزار خانه‌ی تاریخی اصفهان که حالا به نصف رسیده است، دچار نشوند.

کفش‌سازان روی این بخش از سخنانش هم تاکید می‌کند که بودن یا نبودن این خانه‌ها در فهرست آثار ملی، هیچ نقش تعیین‌کننده‌ای ندارد، چون اجازه داده نمی‌شود هیچ یک از این خانه‌ها تخریب شود. در بین خانه‌های تاریخی شناسایی شده، تعدادی واحد است که در فهرست آثار ملی ثبت نشده‌اند، ولی ما آن‌ها را شناسایی،‌ مرمت و حفاظت می‌کنیم.

مدیر روابط عمومی سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان ادامه می‌دهد: برای یک‌سری از این خانه‌ها، ایده‌ی سرمایه‌گذاری مطرح شده تا از این طریق مرمت و حفظ شوند، اما به طور کل کاربری خاصی برای این خانه‌ها تعریف نشده است. این موضوع به ایده‌ی سرمایه‌گذار،‌ معماری و موقعیت خانه خیلی ارتباط دارد. در این مدت برخی برای سکونت در این خانه‌ها تمایل نشان داده‌اند که متناسب با این کاربری، خانه‌های مورد نظر معرفی می‌شود.

او به مالکیت خصوصی برخی از خانه‌های تاریخی شناسایی شده، اشاره می‌کند و می‌گوید: مالکیت برخی از این خانه‌ها مشخص شده، یکسری از آن‌ها مالک خصوصی دارند که مذاکراتی صورت گرفته افرادی که تمایل به فروش داشتند و اعلام آمادگی کردند، مشخص شده‌اند.

وی سپس از تهیه بسته سرمایه‌گذاری برای 76 خانه‌ی تاریخی که مالکان آن‌ها برای واگذاری اعلام آمادگی کرده‌اند، خبر می‌دهد و ادامه می‌دهد: شهرداری در مرحله جذب سرمایه‌گذار است. ما قسمتی از هزینه‌ها را تعدیل می‌کند، مثلا عوارض نوسازی دریافت نمی‌شود و تهسیلاتی برای احیا پرداخت خواهد شد.

کفش‌سازان اطمینان می‌دهد که مرمت این خانه‌ها کاملا در تعامل با میراث فرهنگی است و می‌گوید: اجرای چنین پروژه‌ای را در مشارکت با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری انجام می‌دهیم. ما پروژه‌ی مشترک زیاد داریم، مثلا مسجد علی سمت میدان امام علی (ع) که متعلق به دوره صفویه است با همکاری این سازمان درحال مرمت است. کار ما جدا از آن‌ها نیست و این 300 خانه تاریخی هم با همکاری میراث فرهنگی شناسایی شده است.

انتهای پیام