بازگشت ۱۳۵۱ قطعه فسیل ۸ میلیون ساله به کشور

به گزارش خبرنگار مهر، داریوش کریمی مدیرکل دفتر حقوقی سازمان حفاظت از محیط زیست با اعلام خبر بازگشت فسیل‌های ۸ میلیون ساله به کشور گفت: این فسیل‌ها که موضوع پرونده مشترک میان ایران و ایالات متحده در دیوان لاهه بودند ۴۰ سال پیش طی کاوش‌هایی در مراغه که یکی از ۴ منطقه مهم فسیلی دنیاست کشف شده بودند. در این کاوش‌ها متخصصانی از دانشگاه کالیفرنیا، دانشگاه کارولینای جنوبی و موزه لس آنجلس و همچنین متخصصانی از کشورمان حضور داشتند.

وی ادامه داد: آن زمان فسیل‌ها به موزه ملی تاریخ طبیعی ایران منتقل شدند و برخی از آن‌ها در داخل کشور شناسایی و کدگذاری شدند اما مابقی فسیل‌ها برای انجام تحقیقات و شناسایی و کدگذاری به ایالات متحره منتقل شدند.

به گفته کریمی، قرار بود این فسیل‌ها طی مدت مشخصی به کشور بازگردد اما با تیره شدن روابط ایران با ایالات متحده پس از انقلاب اسلامی و تسخیر لانه جاسوسی همه همکاری های پژوهشی قطع شد و موضوع فسیل‌ها نیز معلق ماند.

وی افزود: از سال ۱۳۶۳ تا سال ۱۳۹۳ سازمان حفاظت از محیط زیست این پرونده را در لاهه پیگیری می‌کرد. از سال ۱۳۹۲ با گشایش فضای گفتگو موضوع فسیل‌ها نیز به بحث گذاشته شد. دو طرف لوایح مختلفی را برای تعیین تکلیف به دیوان لاهه ارائه کردند و آبان ماه ۱۳۹۳ جلسه استماع در دیوان برگزار شد که در آن جلسه نهایتا قضات دیوان به این جمع بندی رسیدند که ایالات متحده باید فسیل‌ها را به ایران بازگرداند.

به گفته کریمی، سازمان حفاظت از محیط زیست بلافاصله اقدامات لازم برای عودت فسیل‌ها را آغاز کرد و سرانجام از شهریور ۹۳ تیمی متشکل از نمایندگان سازمان حفاظت از محیط زیست، مرکز امور حقوقی بین‌المللی دفتر ریاست جمهوری، نماینده ایران در دیوان داوری لاهه و دفتر حفاظت منافع ایران در واشنگتن برای کارشناسی و تعیین اصالت فسیل‌ها به ایالات متحده اعزام شدند.

چند فسیل کشف شد، چند فسیل برگشت؟

مدیرکل دفتر حقوقی سازمان حفاظت از محیط زیست گفت: هیچ قرارداد حقوقی هنگام فرستادن فسیل‌ها نبود که نشان دهد فسیل‌های داده شده دقیقا چند قطعه بوده است. اعداد متفاوتی مطرح بود. گفته می‌شد حدود ۳۰۰۰ قطعه هنگام کاوش در مراغه اکتشاف شده و به موزه ملی تاریخ طبیعی کشور منتقل شده بود. بررسی‌ها نشان داد که حدود ۱۵۰۰ فسیل در ایران موجود است و بنابراین باید حدود همین تعداد هم در ایالات متحده می‌بود.

کریمی تصریح کرد: بعد از ۲۰ روز کار مشترک توانستیم ۱۳۵۱ فسیل را شناسایی و تعیین اصالت کنیم و در فهرست مربوط به توافقنامه دو کشور ثبت کنیم. بخشی از فسیل‌ها هم بدون آن که از توده گل و حاشیه‌هایشان جدا شوند منتقل شده بودند که به شکل همان توده یکپارچه به کشور بازگشتند.

از دید ایران پرونده خاتمه یافته است

مدیرکل دفتر حقوقی سازمان حفاظت از محیط زیست در پاسخ به این که چه تضمینی وجود دارد که ایالات متحده فسیل‌هایی را عودت نداده باشد گفت: در ماده ۸ قراردادی که با این کشور امضا شده آمده است که ایالات متحده باید همه فسیل‌های ارسال شده را به ایران عودت دهد و متعهد می‌شود چنانچه حتی یک فسیل بعدا به هر شکلی پیدا شود هم فسیل را بازگرداند و هم خسارت آن را پرداخت کند.

کریمی تاکید کرد: اصولا کاربرد فسیل‌ها کاربرد علمی تحقیقاتی است و یا نمایشگاهی. با توجه به قرارداد قاعدتا امکان برگزاری نمایشگاه که وجود ندارد و با توجه به این که تعداد زیادی از فسیل‌ها مشابه هستند مثلا حدود ۱۵۰ دندان در فسیل‌ها دیده می‌شود، تا حد خوبی می‌توان مطمئن بود که طرف مقابل همه فسیل‌ها را عودت داده است چرا که کار علمی هم با تعداد کم ممکن نیست باید آن قدر فراوانی داشته باشد که به لحاظ علمی تایید بشود.

وی در پایان با بیان اینکه در زمان توافقات هم حسن نیت طرف مقابل دیده شده است اعلام کرد که از دید ایران پرونده خاتمه یافته است و ایران همه فسیل‌ها را دریافت کرده است.

به این ترتیب فسیل‌های عودت داده شده شامل ۱۳۵۱ قطعه فسیل اسب، کرگدن، فیل و زرافه است که ۴۰ سال پیش در مراغه کشف و از کشور خارج شد. در میان فسیل‌ها نمونه جدیدی از زرافه ایرانی نیز دیده می‌شود. معصومه ابتکار، رییس سازمان محیط زیست، آبان ماه امسال پیشاپیش از بازگشت این فسیل‌ها به کشور خبر داده بود که این موضوع محقق شد و ظهر امروز فسیل‌ها به سازمان حفاظت از محیط زیست منتقل شدند.