جامعۀ اسلامی به مثابۀ عنصری از عناصر نظام‌سازی فقهی

به گزارش خبرگزاری مهر، متن پیش رو بخشی از کلاس آیت‌الله «عباس کعبی» با عنوان عناصر نظام سازی فقهی است؛ این جلسه یکی از نشست‌های دورۀ  «فقه حکومتی نظام ساز» است که به همت مرکز تحقیقات بسیج دانشگاه امام صادق(ع) در پائیز ۱۳۹۲ در قم برگزار شده است.

جامعه‌سازی اسلامی بستر دیگر تحقق فقه نظام‌ساز است که احکام زیادی در اسلام مترتب بر آن می‌باشد، یعنی غیر از عنوان امامت و عنوان وجود حکومت، عنوان دیگری که جزء بسترهای فقه نظام‌ساز قرار می‌گیرد، وجود جامعۀ متمایز اسلامی است که در روایات از آن تعبیر به «جماعه المسلمین» می‌گردد. از آن‌جا که درمورد این جماعه المسلمین و جامعۀ اسلامی کمتر به عنوان یک عنصر از عناصر نظام‌ساز فقهی بحث شده است، به تبیین جامعه‌سازی با رویکرد فقهی پرداخته و ویژگی‌های جامعۀ اسلامی بیان می‌گردد.

جامعه‌سازی اسلامی

در باب اهمیت جامعه‌سازی اسلامی، ابتدا به بیان چند روایت در این موضوع می‌پردازیم. در کتب فقهی بحثی تحت عنوان «حکم من رغب عن جماعه المسلمین» یعنی حکم فقهی کسی که از جامعۀ مسلمین فاصله بگیرد و هویت جدایی برای خودش تعریف کند وارد شده است. در این زمینه روایتی که مورد اشاره قرار می‌‌گیرد این است که: «أن أمیر المؤمنین علیه السلام بلغه أن قوماً لا یحضرون الصلاه فی المسجد فخطب فقال إن قوماً لا یحضرون الصلاه مَعَنا فی مساجدنا فلا یؤاکلونا و لا یشاربونا و لا یشاورونا و لا یناکحونا أو یحضروا معنا صلاتنا جماعه و إنی لأوشک بنارٍ تشعل فی دورهم فأحرقها علیهم أو ینتهون قال فامتنع المسلمون من مؤاکلتهم و مشاربتهم و مناکحتهم حتى حضروا لجماعه المسلمین».

[۱]  وسائل‌الشیعه، ج۵، ۱۹۶٫