واقفانی که اموالشان را وقف سوگواری محرم و صفر در حرم رضوی کردند

‌وقف هدیه‌ای ماندگار در فرهنگ دینی ماست که در این میان برخی از افراد درآمد و املاک خود را برای سوگواری در مناسبت‌های مذهبی حرم رضوی وقف کردند.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، منطقه خراسان، بیش از 60 واقف بخشی از درآمد یا رقبات خود را به سوگواری در محرم و صفر اختصاص دادند که از این بین 18 عدد از آنان دارای درآمد است. در این گزارش به معرفی 15 واقفی که برای سوگواری ایام محرم و صفر وقف کردند، می‌پردازیم.

قدیمی‌ترین واقف دارای درآمد در این خصوص موقوفه میرزا محمد مومن بر اساس وصیت‌ شاه طهماسب در سال 1136 ه.ق است که بر مبنای این موقوفه هرساله نصف عواید موقوفات واقف در ایام عاشورا و هر شب جمعه باید صرف تعزیه‌داری امام حسین (ع) شود.

یکی از این موقوفان مرحوم محمد حسین الشریف است، این واقف در سال 1254 هجری قمری، یک دانگ و نیم از مزرعه حسین آباد دریاچه، واقع در حومه شهر کرمان را وقف حرم مطهر حضرت ثامن الائمه(ع) کرد تا یک ثلث درآمد موقوفه پس از کسر حق‌التولیه، حق‌النظاره و مخارج ملکی، به هر نحو که متولی صلاح بدانند در اطراف حرم و مسجد گوهرشاد در ماه محرم و صفر خرج و صرف تعزیه‌داری حضرات معصومین(ع) و سایر شهدا کنند و دو ثلث دیگر درآمد طبق سند وقف‌نامه هزینه شود.

موقوفه سیدعلی فرزند سیداسماعیل واقف خیراندیش سال 1261 هجری قمری صورت گرفت، وی نیم دانگ از 96 حبه مزرعه طهماسب آباد، واقع در حومه شهر کرمان را وقف حضرت ثامن الائمه(ع) کرد تا هر سال از درآمد آن بعد از کسر حق‌التولیه، حق‌النظاره و مخارج ملکی بقیه درآمد را به سه قسمت تقسیم کنند.

امام وردی خان بیات مختاری به همراه همسرش از دیگر واقفان در این زمینه هستند. مرحوم امام وردی خان بیات مختاری و آبجی سلطان و همسر وی در سال 1271 هجری قمری، یک قطعه باغ مشهور به باغ رضوان، یک قطعه باغ مشهور به باغ سنجلیه، 10 سهم آب از قنات و محل زراعت سنگویی، دو سهم آب از محل زراعت تو زنده جان و زمین باغ تماماً و 9 سهم حمام بازار واقع در نیشابور را وقف کردند.

واقف دیگر در حوزه تعزیه‌داری ماه محرم و صفر موقوفه فضل‌الله خان، وزیر نظام متولی باشی آستان قدس رضوی است. این واقف در سال 1271 هجری قمری فروشگاه‌های بازار کفش دوزان متصل به صحن مقدس عتیق را به همراه زمین خریداری و محل درب وسط بازار کفش دوزان واقع در مشهد مقدس را وقف کرد تا هر ساله آنچه از منافع وقف مزبور به دست آید بعد از مصارف تعیین شده در وقف‌نامه، یک دهم آن را متولی شرعی آن همه ساله در ایوان طلای صحن مقدس عتیق در دهه آخر صفرالمظفر صرف تعزیه‌داری جناب امام رضا(ع) و حضرت سید الشهدا(ع) کند. البته این موقوفه در طرح توسعه حریم قرار گرفته است.

یکی از واقفان دیگر میرزا محمد حسین حسینی معروف به صدر دیوان خانه و ملقب به عضدالملک است. وی دو دوره متولی بارگاه حضرت رضا علیه السلام بود و علاوه بر خدمات بسیار ارزنده که جهت عمران و آبادانی حضرت مطهر(ع) و موقوفات آن حضرت داشت، فهرست و لیست موقوفات دارای درآمد آن حضرت را طی طومار عضدالملکی، به منظور پاسداری، حفظ و صیانت از موقوفات حضرت ثامن‌الحجج علی‌ابن موسی‌الرضا(ع) در سال 1274 قمری تهیه و تنظیم کرده است و در همین سال شش دانگ یک رشته قنات مشهور به اراضی چهار طاقی در حسین آباد را با اراضی آن وقف حضرت رضا(ع) کرد تا منافع و درآمد وقف مزبور بعد از وضع مخارج ملکی و مالیات دیوانی و یک سهم حق‌التولیه و نیم سهم حق‌النظاره، شش سهم را در ایام وفات حضرت خاتم النبیین(ص)، روز شهادت امیرالمؤمنین (صلوات الله علیه)، روز شهادت جناب سیده نساء (س)، شهادت امام حسن مجتبی(ع)، شهادت سیدالشهدا(ع)، شهادت علی بن موسی الرضا(ع) صرف سوگواری کند.

موقوفه میرزا محمد مهدی نوائی لشکر نویس واقف خیراندیش در سال 1275 هجری قمری از دیگر موقوفه‌های ایام محرم و صفر است بخشی از محله سرشور، یک باب مغازه خرقه‌دوزی واقع در بازارچه زرگران، یک مغازه صباغی واقع در خیابان علیا و فروشگاه هیمه‌دان خبازی واقع در خیابان علیای مشهد را وقف حضرت رضا(ع) کرد تا مبلغی هر ساله از منافع و درآمد وقف مزبور به 2 نفر روضه‌خوان داده شود که یکی در دهه عاشورا در درب حرم هر شب ذکر مصیبت کند و دیگری در دهه صفر در توحید خانه مبارکه مشغول ذکر مصیبت شود.

مرحوم مهدی قلی خان قرائی در سال 1289 هجری قمری، مزرعه محمدآباد واقع در بلوک سنجان در تربت حیدریه، یک قطعه باغ واقع در علیای مزرعه محمدآباد، اراضی میان دو جوی خلف قلعه محمدآباد، دو قطعه یونجه‌زار کنار نهر محمدآباد، 9 سهم از آسیاب دوار واقع در سفلای محمدآباد و در قصبه سنجان را وقف حضرت رضا(ع) کرد. مبلغی جهت تعزیه‌داری پنج‌تن آل عبا و حضرت سیدالشهدا(ع) در ماه‌های محرم و صفر در حرم مطهر هر سالی 10 شب روضه خوانی کند.

از واقفان خانم بانو هاجر بر اساس وصیت میرزا عباس علی خان احتشام نظام است. بر اساس این وقف در سال 1316 هجری قمری بخشی از قریه خورشیدآباد زرند ساوه را وقف حضرت رضا(ع) کرد تا منافع و درآمد موقوفه بعد از وضع مخارج و حق التولیه، در آستانه حضرت رضا(ع) صرف تعزیه‌داری و روضه خوانی حضرت سیدالشهدا(ع) و اصحاب آن بزرگوار در ایام محرم و صفر شود.

مهدی قلی میرزا سهام الملک یکی از واقفان محرم و صفر است. در سال 1322 هجری قمری 9 مغازه در بازارچه مشهور به شماعی خانه واقع در خیابان سفلی مشهد مقدس به همراه سکوهای دو طرف آن را وقف کردند تا منافع و درآمد موقوفه بعد از وضع مخارج و یک عشر حق التولیه، صرف تعزیه‌داری و روشنایی شب وفات حضرت زهرا(س) و شب وفات حضرت رضا(ع) شود.

موقوفه حاج کاظم غراب و مجدالدین مدنی از دیگر موقوفه‌های این حوزه است. این دو واقف در سال 1343، 1362 1408شش دانگ یک قطعه زمین کارخانه کمپوت سازی کلیه موتورآلات منصوبه در کارخانه که مربوط به کمپوت سازی ممتاز خراسان است و مبلغ یک میلیون و پانصد هزار تومان سرمایه نقدی کارخانه کمپوت ممتاز خراسان را وقف حضرت رضا(ع) کردند تا کلیه درآمد و عایدات موقوفه را پس از وضع عوارضات و حقوقات دیوانی و غیره و حق الزحمه مدیر کارخانه، حق‌النظاره بین دو ناظر و حق التولیه آنچه باقی بماند باید در شب وفات حضرت رضا(ع) در مشهد در محل تشریفات آستان قدس به اطعام برسد.

مهمانان این مجالس خدام، دربانان، مأمورین تشریفات، خدمتگزاران، کارمندان ادارات آستان قدس رضوی که در مشهد انجام وظیفه می‌کنند و همچنین زوار مرقد مطهر امام ثامن خواهند بود.

موقوفه مرحوم سیدحسین محمودی در سال 1420 هجری قمری وقف شد و طی آن دو سهم مزرعه و قنات فتح‌آباد مشهور به روستای زین‌العابدین را وقف حضرت رضا(ع) کرد تا همه ساله درآمد موقوفه از 25 الی 30 صفر، صرف عزاداری امام هشتم شیعیان، حضرت ثامن‌الائمه(ع) شود.

از دیگر موارد وقف، موقوفه علی رضایت بخش راوری است که در سال 1420 هجری قمری 6 دانگ یک قطعه باغ واقع در راور کرمان را وقف کرد تا درآمد حاصل از عین موقوفه، صرف انجام مراسم جشن میلاد و عزاداری سالگرد شهادت حضرت ثامن‌الائمه(ع) در راور شود.

دیگر موقوفه مهم از این دست موقوفه ابراهیم محی‌الدینی راوری است که در سال 1420 هجری قمری، یک سهم و یک چهارم سهم قنات رق‌آباد واقع در راور کرمان را وقف کرد تا عواید حاصل از موقوفه پس از کسر هزینه‌های انجام شده، صرف تشکیل مجالس جشن ولادت و مراسم سوگواری و شهادت حضرت رضا(ع) شده و از مردم پذیرایی شود.

دیگر موقوفه مربوط به حضرت آیت‌الله واعظ طبسی، تولیت آستان قدس رضوی، است که 26 شهریور 1380 یک باب کتابخانه و حسینیه امام رضا(ع) واقع در کوچه ناظر مشهد را که مشتمل بر چندین پلاک است را تجمیع و به صورت یک ساختمان حسینیه و کتابخانه که دارای دو سالن در طبقات زیرین و همکف و پنج دستگاه واحد مسکونی در سه طبقه احداث شده برای برگزاری مجالس تبلیغی و ترویجی در ماه‌های مبارک رمضان، محرم، صفر و نیز مناسبت‌های مختلف مذهبی وقف کرد.

انتهای پیام