پرده‌خوانی نمایش و نیایشی آیینی است/ مناظره دو مُرشد

به گزارش خبرنگار مهر، به مناسبت اربعین حسینی، نمایش پرده خوانی با محوریت حادثه کربلا، اربعینی حسینی و شهدای کربلا سه شنبه ۱۰ آذر ساعت ۱۷ در محلِ شهرکتاب فرشته به اجرا گذاشته خواهد شد.

اردشیر صالح پور کارگردان این پرده خوانی درباره این هنر آیینی - سنتی عنوان کرد: پرده خوانی نوعی از هنرهای آیینی ـ سنتی و به عبارتی ایرانی به شمار می رود و اگرچه از دوره صفویه شکل گرفته، اما سبقه آن کم و بیش در فرهنگ ایران وجود داشته است. به همین دلیل پرده خوانی را می توان هنری ایرانی ـ اسلامی و به عبارتی شیعی قلمداد کرد. این هنر تلفیق و برآیندی از چند هنر از جمله هنرهایی چون نقالی، قوالی (خواندن اشعار مذهبی با آواز موسیقیایی)، موسیقی (آواز)، نقاشی، روایت و قصه گویی و نمایش است.

وی ادامه داد: پرده خوانی اساسا شامل یک مقدمه و آواز و بعد از آن معرفی پرده و شخصیت هاست. در نهایت پرده خوان شروع به نقل و روایتِ داستان می کند و این روایت گاهی به نظم است و گاهی به صورت نثر که در پایان نیز برای بانی مجلس دعا می کند. پرده خوانی در واقع نمایش و نیایشی آیینی است. این هنر در نقاشی نیز ورود کرده که از آن به عنوان نقاشی مکتب قهوه خانه ای یا خیالی نگاری یاد می شود. به طور کلی پرده هایی که در میان عامه مردم از اهمیت برخوردار هستند از دوره زندیه بوده اما اوج رواج آنها عمدتا مربوط به دوره قاجار تا دوره پهلوی اول است.

این پژوهشگر درباره مضامینی که در پرده خوانی مطرح می شود، توضیح داد: اساسا موضوعاتی که در پرده خوانی ها مطرح می شوند بستگی به فضایی دارد که پرده خوانی در آن به اجرا گذاشته می شود. در واقع پرده خوانی ها یک نوع روانشناسی اجتماعی را در بر دارند اما پرده خوانی ها عمدتا مربوط به مجالسی می شود که به حادثه و شهدای کربلا می پردازد. پرده خوانی نیز که امروز در شهر کتاب فرشته اجرا خواهد شد با محوریت اربعین حسینی و چهلمِ شهدای کربلا خواهد بود.

صالح پور در پایان درباره ویژگی های این پرده خوانی بیان کرد: باید گفت یکی از ویژگی های منحصر به فرد این پرده خوانی، «دو مرشده» بودنِ آن است به این معنا که یک نوع مناظره و پرده‌خوانی دوجانبه در آن شکل می گیرد. به عبارتی این شیوه بسیار خاص و منحصر به فرد است و نمونه آن به این شکل وجود نداشته و طبعا جذابیت بیشتری برای مخاطبان خواهد داشت.