نیازمند تحول در علوم انسانی هستیم

به گزارش خبرنگار مهر، علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی در سومین کنگره علوم انسانی اسلامی که صبح امروز یکشنبه ۱۰ آبان در سالن همایش های صدا و سیما برگزار شد، اظهار کرد: یکی از دغدغه های صاحبنظران این بود که ما در علوم انسانی نیازمند تحول هستیم و این وابسته به این است که بدانیم علوم انسانی، کنش انسان ها از سر فکر و اراده است.

وی افزود: بنابراین جا دارد که به علوم انسانی توجه بیشتری نسبت به سایر علوم داشته باشیم. دغدغه میان صاحبنظران در مورد علوم انسانی اصیل است و فرمایشات مقام معظم رهبری در این رابطه نیز این دغدغه ها را تایید می کند.

لاریجانی با بیان اینکه تکون همه علوم بر اساس یک اصول متعارف و موضوعه است، تصریح کرد: دانشمندان بر اساس این اصول یک علم را سامان می دهند. در علوم انسانی نیز انتخاب ها بر اساس برداشت ها از کنش های انسانی شکل می گیرد.

رئیس مجلس خاطرنشان کرد: در علوم انسانی، اصول موضوعه می تواند مسیرها را متفاوت کند، حتی در فلسفه هم این اصول وجود دارد با اینکه فلسفه مبتنی بر امور بدیهی است، اما بالاخره فلسفه یک علم انسانی محسوب می شود.

وی گفت: در حوزه علوم انسانی به دلیل اینکه به رفتار انسان پرداخته می شود به برخی حوزه های فکری و فرهنگی ارتباط پیدا می‌کند.

لاریجانی با بیان اینکه برخی به عبارت علوم انسانی اسلامی تعریض دارند، تاکید کرد: عده ای می گویند علوم انسانی مانند دیگر علوم شهر و کشور نمی شناسد، اما در عین حال باید بدانیم علوم انسانی یک علم عام، جهانی و فراگیر نیست.

وی با طرح این سوال که انتظار ما از علوم انسانی اسلامی یا بومی چقدر است؟ تصریح کرد: وقتی پسوند دینی به علوم انسانی می‌زنیم، آیا یک علم جاودان به وجود می آید؟ بعید است که ما چنین برداشتی داشته باشیم. آیا علوم انسانی قابلیت جاودانی دارد؟ چنین ادعایی نمی شود کرد.

رئیس قوه مقننه ادامه داد: وقتی لفظ دینی را برای یک علم استفاده می کنیم باید توجه داشته باشیم که این علم یک علم وحیانی نیست بلکه یک علم انسانی است، زیرا ما سیستمی بوجود می آوریم که به آموزه های دینی نزدیک باشد، اما در عین حال این سیستم همواره در حال فربه شدن و تکامل است.

رئیس مجلس خاطرنشان کرد: باید سطح انتظارمان از علوم انسانی معقول باشد و نباید انتظاری در حد نص قرآن از این علوم داشته باشیم، زیرا علوم انسانی دینی دست ساز بشر است و می تواند تکامل پیدا کند.

لاریجانی با طرح سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا همیشه تکوین علوم بر اساس خلق یک نظام بوده است، یا اینکه از درون بحث ها خلق شده است؟ اظهار کرد: رشد علم از بدنه عالمان و بحث های اندیشمندان به وجود آمده و همواره به تدریج خلق شده است.

رئیس قوه مقننه با بیان اینکه ما با موضوعات زیادی در کشور سرو کار داریم که نیاز به کاوش دارد، توضیح داد: ما امروز در کشور مساله مهمی به نام حاشیه‌نشینی داریم که بحث های مختلف جامعه شناسی در مورد ایجاد این پدیده مطرح شده است.

وی ادامه داد: حاشیه‌نشینی در کشور ما در شرایط فعلی در نقاط مختلف با یکدیگر وضع متفاوتی دارند مدل های مختلف جامعه شناسی برای تحلیل این پدیده ضیق هستند که باید این مدل ها تکامل پیدا کنند و به روز شوند.

رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: ما در قانون اساسی یک اصولی داریم که به عنوان مثال در دیپلماسی و سیاست خارجی باید بر اساس آن یک مدل رفتاری در داخل و خارج شکل بگیرد. حال این سوال مطرح می شود که آیا اصلا مدل داریم یا خیر؟ آیا این مدل در قانون اساسی تاکنون کارساز بوده است یا خیر و از منافع ملی توانسته به خوبی صیانت کند؟ و یا اینکه خلل بسیاری داشته است؟

لاریجانی در پایان گفت: امروز در سطح کلان مطالعات و تعمقات خوبی انجام شده است که باید از آنها استفاده کرد، اما باید به حوزه خـُرد هم توجه بیشتری کرد.