برجام سند حقوقی نیست / تیتر «تصویب برجام» راهزن است

به گزارش خبرنگار مهر، نجات الله ابراهیمیان امروز در نشست خبری با رسانه ها با اشاره به تایید مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی در رابطه با برنامه جامع اقدام مشترک در شورای نگهبان و با اشاره به ماهیت حقوقی مصوبه مجلس و تایید آن در شورای نگهبان اظهار داشت: برخی تیترها با عنوان «تصویب برجام»، راهزن است و مخاطب را به اشتباه می اندازد؛ چراکه عنوان مصوبه مجلس، «طرح یک فوریتی اقدام متناسب و متقابل دولت ایران در اجرای برجام» بوده است.

وی افزود: نه مجلس و نه شورای نگهبان اقدامات مشروحی را که در برجام آمده، تصویب نکرده اند و این به معنی موافقت و یا مخالفت با برجام نیست؛ چون آن اقدامات به یک سند حقوقی تبدیل نشده و یک سند سیاسی بوده و قول و قراری برای یکسری اقدامات اجرایی بین دو طرف بوده است.

سخنگوی شورای نگهبان ادامه داد: در متن ماده واحده مصوب مجلس با دو واژه «می تواند» و «داوطلبانه» بر روی داوطلبانه بودن این اقدامات اجرایی تاکید شده است.

ابراهیمیان گفت: مباحث حقوقی مفصلی که در جامعه، رسانه ها و کمیسیون های مجلس جاری بوده، به یک پاسخ واحد رسیده است؛ البته برخی آن را یک موافقتنامه تلقی کردند که طبق قانون باید به تصویب مجلس برسد، اما با بررسی ماده واحده مجلس به این نتیجه نمی‌رسیم که موافقتنامه بوده باشد بلکه یک قول و قرار است.

وی تصریح کرد: ما در شورای نگهبان به این نتیجه رسیدیم که برجام یک سند حقوقی نیست و مجلس نیز با این تلقی در مقام بررسی جزئیات برنیامده و شورا نیز فقط مصوبه مجلس را بررسی کرد، نه جزئیات را.

سخنگوی شورای نگهبان با بیان اینکه چون مجلس ضرورتی برای ورود به جزئیات برجام ندیده بود، ما نیز وارد تصویب خود ِ برجام نشده ایم، اظهار داشت: درباره اقدامات اجرایی و توافق سیاسی موانعی برای اجرا وجود داشته؛ چراکه مجلس قبلا اجرای پروتکل الحاقی را محدود کرده بود و محدودیت های دیگری را نیز در تبصره ۲ ماده در نظر گرفته است؛ اگر قرار باشد دولت اقدامات خود را طبق قانون شروع کند، باید قوانین محدودیت‌ساز برداشته می شد و مجلس نیز این کار را کرد و همین مساله موضوع بررسی شورا بوده است.

تشریح نظریات حقوقی اعضای شورای نگهبان در جلسه بررسی مصوبه هسته‌ای مجلس

ابرهیمیان در ادامه و در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره اظهارات مخالفان برجام با توجه به قانونی شدن آن و تاثیر این اظهارنظرها در بررسی صلاحیت آنها گفت: من تاکنون نگفته ام که هر کسی به قوانین نقد داشته باشد، فاقد صلاحیت است؛ چراکه خودم نیز به عنوان یک معلم حقوق نسبت به خیلی از قوانین نقد دارم.

وی در توضیح این مساله افرود: اینکه کسی نسبت به قانون نقد داشته باشد و بگوید اگر به قدرت برسم برای تغییر قانون تلاش می کنم، مطابق موازین دموکراسی و مردم‌سالاری است، اما قانون‌شکنی از سوی کسی پذیرفته نیست.

سخنگوی شورای نگهبان در ادامه و در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره علت تایید مصوبه مجلس در این شورا با وجود انتظار برخی‌ها درباره احتمال رد آن گفت: در رابطه با متن ماده واحده مصوب مجلس تاکید می کنم که خود ِ قول و قرارهای برجام، موضوع بررسی ما و مجلس نبوده، آنچه ما بررسی کرده ایم اصل ماده واحده بوده است.

ابراهیمیان با اشاره به مواردی از ارجاع مسائل به برجام در متن ماده واحده مجلس عنوان کرد: یکی از سوالات در شورا این بود که وقتی در ماده واحده به سندی ارجاع داده شده، آیا ما نیز نباید به آن مراجعه کنیم؟ در این رابطه اکثریت اعضا نظرشان بر این بود که با توجه به آمدن قیدهایی مانند «می تواند» و «داوطلبانه» در مصوبه مجلس، برجام یک قرارداد بین المللی نیست که آن را بررسی کنیم؛ بلکه یکسری قول و قرار و برنامه اجرایی است که دولت در هنگام اجرای آنها باید یکسری قواعد را رعایت کند، بنابراین همکاران ما به این مساله که برجام نیز بررسی شود، رأی منفی دادند.

وی ادامه داد: سوال مهم دیگری هم مطرح بود که آیا شیوه بررسی این ماده واحده در مجلس مطابق آئین نامه داخلی مجلس بوده یا نه و با فرض عدم مطابقت با آئین نامه از جمله در رابطه با بررسی پیشنهادات نمایندگان، آیا می توان ایراد قانون اساسی به آن گرفت یا خیر؟

سخنگوی شورای نگهبان توضیح داد: اصل ۶۵ قانون اساسی مقرر کرده که طرح ها و لوایح طبق آئین نامه مصوب داخلی محلس بررسی می شود؛ اکثریت قاطع همکاران ما در شورای اعتقاد داشتند که آنچه قابل کنترل توسط شورای نگهبان است، مساله رعایت نصاب ها در بررسی طرح ها و لوایح است، بنابراین از این جهت نیز اکثریت نظر دادند که این مساله مغایرتی با شرع و قانون اساسی ندارد.

ابراهیمیان گفت: سوال دیگری هم که مطرح شد، این بود که آیا ارجاعات مطرح در ماده واحده که شورای عالی امنیت ملی را مسئول بررسی برخی مسائل قرار داده، با توجه به احصاء وظایف این شورا در اصل ۱۷۶ قاتنون اساسی، مغایر قانون اساسی نیست؟ در این رابطه یک نظر این بود که این ارجاع ها با وظایف شورای عالی امنیت ملی مطابق نیست، اما اکثریت اعضای شورای نگهبان نظر دادند که این مساله مغایر قانون اساسی نیست.

وی خاطرنشان کرد: سوال دیگری هم مطرح بود که آیا این مصوبه متضمن زیر پا گذاشتن خطوط قرمز مقام معظم رهبری و نقض اصل ۵۷ قانون اساسی نیست؟ در این رابطه ماده واحده مصوب مجلس و برجام از هم جدا شدند و اکثریت قاطع نزدیک به اجماع رای دادند که ماده واحده مصوب مجلس مغایر اصل ۵۷ قانون اساسی تلقی نمی شود.

ادامه دارد...