آفتاب

آب انبار حاج کاظم، دست نخورده‌ترین آب انبار

آب انبار حاج کاظم، دست نخورده‌ترین آب انبار

کارشناس بناهای تاریخی میراث‌فرهنگی قزوین گفت: آب انبار حاج کاظم یکی از زیباترین و دست نخورده‌ترین آب انبارهایی است که در سطح قزوین وجود دارد.

«زهرا امیرآبادی» کارشناس بناهای تاریخی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قزوین در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه‌ی قزوین، اظهار کرد: آب انبار حاج کاظم در موقعیت مکانی خیابان تبریز قرار دارد و هم‌اکنون این آب انبار تغییر کاربری داده و به کارگاه هم جوشی شیشه تبدیل شده است.

وی یادآور شد: استان قزوین به‌لحاظ موقعیت جغرافیایی جز استان‌های خشک و کم آب بشمار می‌آمد این مسأله را در سفرنامه‌ی ناصرخسرو قبادیانی نیز می‌توان شاهد بود.

کارشناس بناهای تاریخی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قزوین افزود: در گذشته در حدود بیش از 133آب انبار عمومی در سطح شهر وجود داشته که علاوه‌بر آن در اکثر منازل قزوین هم به سبب کمبود آب آب انبارهای خانگی موجود بوده است.

امیرآبادی خاطرنشان کرد: به جهت تأمین آب مورد نیاز مردم و ذخیره‌ی آب مصرفی در هر محله‌ای تقریباً یک آب انبار عام‌المنفعه تأسیس می‌شد.

کارشناس بناهای تاریخی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قزوین توضیح داد: آب انبار حاج کاظم در سال 1256هجری قمری توسط حاج کاظم کوزه‌گر به همراه دستیارش اسماعیل ساخته شده است.

وی با اشاره به این‌که تزئینات سر در، کتیبه‌ها، 2 بادگیر از چهار بادگیر موجود با ارتفاع هشت متری تزئینات کاشی کاری مخصوص در آب انبار هم‌چنان باقی‌مانده است، گفت: یکی از علل زیبایی این آب انبار نیز می‌تواند همین مسأله باشد.

آب انبار حاج‌کاظم

امیر آبادی خاطرنشان کرد: دیوارهای داخل مخزن ساروجی است و یکی از شیرهای آبی که در مسیر راه‌شیر وجود داشته هم‌چنان باقی‌مانده است.

وی تصریح کرد: این آب انبار همانند دیگر آب انبارها از سه فضای سردر، ورودی مسیر یا راه‌شیر و مخزن تشکیل شده است.

کارشناس بناهای تاریخی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قزوین تشریح کرد: آب آب‌انبارهایی احداث شده در از قنات تأمین می‌شد و معمولاً آب انبارها ورودی آب داشتند و آب قنات را که از به هم پیوستن چاه‌های مختلف قنات از طریق کانال کشی و عایق‌بندی مخزن تشکیل می‌شد را هدایت می‌کردند.

امیرآبادی خاطرنشان کرد: مسیر راه‌شیر یا همان راه پله به پاشیر منتهی شده که از این مسیر برای برداشت آب از مخزن که یکی از اصلی‌ترین بخش‌های آب انبار بوده استفاده می‌شد.

وی ادامه داد: زیر دریچه‌ی ورودی آب ساروج بوده که آن را عایق‌بندی کرده و از زیر دریچه‌ی ورودی، آب مخازن را آبگیری می‌کردند.

کارشناس بناهای تاریخی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قزوین خاطرنشان کرد: مسئولیت و امور آب انبار را شخصی به نام میراب بر عهده داشته که از دریچه‌ی مخصوص وارد شده به غیر از میراب کسی به آب انبار دسترسی نداشته است.

وی افزود: به جهت این‌که هیچکس دسترسی به مخزن نداشته آب از طریق لوله‌های سفالی که به‌صورت مارپیچ داخل دیواره به کاربرده می‌شده آب را هدایت می‌کردند.

امیرآبادی خاطرنشان کرد: در مسیر راه شیرو پله‌ها معمولاً هر چند پله یک شیر آبی تعبیه می‌کردند و هرکس با توجه به نیاز آب برداشت می‌کرده است.

کارشناس بناهای تاریخی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قزوین گفت: برای دستیابی به آب خنک‌تر به انتهای راه پله مراجعه کرده و برای تصفیه‌ی آب از کیسه‌های آهک یا سنگ نمک به‌صورت معلق داخل آب به کار می‌بردند.

وی با اشاره به این‌که در برخی مواقع نیز از پودر خاکستر جهت تصفیه آب استفاده می‌کردند، گفت: این پودر که روی سطح آب پاشیده می‌شده و با توجه به چسبندگی سنگین می‌شده پودر خاکستر همزمان با رفتن به کف آب ناخالصی‌های اطراف خود را نیز به ته آب می‌برده است.

امیرآبادی خاطرنشان کرد: معمولاً یکبار در سال در چله‌ی زمستان کف مخازن را لایروبی می‌کردند و اجازه می‌دادند تا آب داخل مخزن به کم‌ترین سطح ممکن برسد.

وی افزود: از چند مدت قبل روی آب را می‌بستند و آب داخل مخزن را استفاده می‌کردند و زمانی که حجم آب به حد معینی می‌رسید متوجه می‌شدند که زمان لایروبی فرا رسیده است.

کارشناس بناهای تاریخی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قزوین اظهار کرد: دریچه‌ی مخصوص میراب آب انبار حاج کاظم به‌صورت حفره حفره تعبیه شده و لایروبی که در اصطلاح قزوینی خَرّه‌کشی گفته می‌شود در این مکان انجام می‌‎گرفت.

وی خاطرنشان کرد: میراب به کمک اهالی محل و طناب و چرخ چاه وارد مخزن شده گل و لای ته نشین شده را و به کمک سطل‌های لاستیکی که اصطلاحا دلو گفته می‌شد بیرون می‌فرستادند.

امیرآبادی تصریح کرد: در نهایت کف را شست‌وشو داده و مجدداً ورودی آب را باز می‌کردند و آب‌گیری می‌شد.

انتهای پیام

کد N985406

وبگردی