پاسخ «آیت‌الله صافی» به نامه یک معلم

آیت‌الله صافی‌گلپایگانی در پاسخ به نامه یک معلم گفت: معلم چنان که خدای ناکرده، متعهّد نباشد و سلامتی اخلاقی و عقیدتی نداشته باشد، در هر رشته‎ای که تدریس کند، ممکن است بر افکار و عقاید و اخلاق دانش‎آموز، اثر سوء بگذارد.

به گزارش گروه دریافت خبر خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، متن این نامه و پاسخ این مرجع تقلید به شرح زیر است:

«بسمه تعالی

محضر مبارک مرجع عالیقدر شیعه حضرت آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی (دام ظله)

با عرض سلام و ادب؛

خواهشمند است در اوّلین سال تدریس این‌جانب و اشتغال به شغل معلّمی که شغل انبیای الهی است، با رهنمودهای ارزنده خود، این جانب را دلگرم سازید. ایّام عزّت مستدام

پاسخ:

بسم الله الرحمن الرحیم

با سلام و تقدیر از حسن نیّت و توجّهی که به قداست شغل خود، در آغاز شروع به آن دارید، از خداوند متعال مسألت می‎نمایم که ابواب توفیق را بر روی شما مفتوح و در زیر سایه حضرت بقیة الله ارواح العالمین له الفداء، موفّق و از یاران و خدمتگزاران حضرتش باشید.

شغل شریف معلّمی از مشاغلی است که عقل و شرع بر احترام آن اتفاق دارند و علوّ منزلت و رتبه معلّم در بین تمام ملل و امم همواره مورد تصدیق و تأیید بوده و هست.

خداوند متعال طبق فرموده خود، در قرآن مجید، معلم کلّ انسان‌ها و معلم آدم ابوالبشر و معلم حضرت رسول خاتم صلی الله علیه و آله و سلّم، است و تمام ممکنات، زیر پوشش تعلیم و تربیت تکوینی، تشریعی و فطری او قرار دارند.

انبیای عظام یکی از بزرگترین وظایفشان، تعلیم و تربیت است و حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم، طبق فرموده خودشان، «اِنَّما بُعِثْتُ مُعَلِّماً»، معلّم کتاب و حکمت بود.

امیرالمؤمنین و سایر ائمه اطهار سلام الله علیهم، مظاهر صفت تعلیم و تربیت جامعه الهیّه هستند. مدرسه تعلیم و بیان علوم و معارف و احکام آن بزرگواران، از همان صدر اسلام گشایش یافت و تا به امروز، یگانه مدرسه جهانی است که هزاران معلم در آن پرورش یافته و در اطراف و اکناف جهان، شهر و روستا، مساجد و حسینیه‎ها، منازل و مدارس، شغل مقدّس آموزگاری دارند.

حضرت سیدالشهدا علیه و علی اولاده و علی اصحابه الکرام افضل التحیة و السلام، که در ایّام دو ماه محرّم و صفر، در سراسر عالم اسلامی، بخصوص کشور عزیزمان، مجالس سوگواری و عزاداری آن حضرت منعقد است و همه مدارس تعلیم و تربیت از برکت وجود ذی جودش می‎باشد، در مسجد مدینه، عالی‌ترین حلقه درس را داشت که خود آن بزرگوار، مدرّس و معلّم آن بود و صحابه و تابعین در آن افتخار شاگردی و کسب علم را داشتند.

بدیهی است در اینجا احتیاج به تذکر نیست که مقصود از تعلیم و معلّم، تعلیم علوم مشروعه و معلّم کمالات مفیده است.

معلّم قرآن، معلّم احکام، معلّم اخلاق، معلّم اعتقادات و اصول دین، معلّم خطّ و نگارش، معلّم تاریخ و سرگذشت عبرت انگیز گذشتگان، معلّم علوم ادب، معلّم علوم پزشکی، معلّم فیزیک، شیمی، ریاضیات، هیأت و نجوم، معلّم انواع صنایع، معدن شناسی، زمین شناسی، گیاه شناسی و ... همه فضیلت دارند، و تعلیم همه را می‎توان به عنوان خدمت به جامعه و عزت و شوکت اسلام و مسلمین و رفع نیاز از بیگانگان، برای کسب ثواب و رضای خداوند متعال انجام داد.

در صورتی که معلّم با این شعور و ادراک عالی و هدف مقدس، علومِ مذکوره را تعلیم دهد، هیچ یک از متاع‌های دنیوی را نمی‎توان باارزش کار او برابر شمرد.

هر چه خلوص نیّت معلّم، در این راه بیشتر و اهتمام او در تربیت افراد مفیدتر و کامل‌تر باشد، ارزش معنوی کار او بیشتر می‎شود.

در مدرسه تعلیم حضرت امام جعفر صادق سلام الله علیه، که هزاران شاگرد، از علما، محدّثان، مفسّران و متخصّصان در علوم متنوع تربیت شده‎اند، فردی مانند جابربن حیان بوده است که او را پدر علم شیمی لقب داده‎اند و صدها کتاب در رشته‎های مختلف تألیف کرده است.

در جامعه اسلامی، وقتی سخن از تعلیم و معلّم و شأن و مقام معلّم به میان می‎آید، تعلیم و تعلّم در رشته‎های مذکور است، هر چند تعلیم علوم اسلامی و علوم قرآن و شرعیّات را موقعیّتی خاص است، امّا چون همه این علوم برای کمال دین و آخرت و نظام معاش و معاد و نفی فقر و جهل لازم است، و از طرفی معلّم در همه این رشته‎ها می‎تواند در ضمن تدریس، هر چند با طرح مثال‌های مناسب، دانش آموزان را با اسلام و معارف و مکتب حق اهل بیت علیهم السلام، آشنا سازد. شغل معلم فرصت بسیار خوبی برای او است که دانش‎آموزان را به راه راست اسلام هدایت نماید، و بالعکس، چنانچه خدای ناکرده، معلّم، متعهّد نباشد و سلامتی اخلاقی و عقیدتی نداشته باشد، در هر رشته‎ای که تدریس کند، ممکن است بر افکار و عقاید و اخلاق دانش‎آموز، اثر سوء بگذارد.

در این میان هم، رشته‎هایی از آداب و فنون فساد انگیز می‎باشد که آموزش و تعلیم آنها جایز نیست و حساب معلمان حقیقی، که با انبیا و ائمه علیهم السلام، همکاری دارند و از مکتب آنها الهام می‎گیرند، از کسانی که به آموزش این فنون مبتذل و حرام عمر خود و دیگران را ضایع می‎نمایند، جداست.

امید آن که مؤسسات تعلیم و تربیت ما، در مسیر احکام نورانی و هدایت تعالیم قرآنی، جامعه را به رشد و ترقی برسانند و معلّمان عزیز، وظیفه بزرگی را که به عهده گرفته‎اند، به خوبی ایفا نموده، سرافراز و سربلند، در زمره پاسداران ارزش‌های اسلامی و منتقل کنندگان معارف دین و حقایق، به نسل‌های بعد، محسوب گردند.

عرض نصیحت من، به معلّمین بزرگوار و محترم، بخصوص عزیزانی که آغاز افتخار آنها، به کسب عنوان معلّمی است، این است که اهتمام داشته باشند تا کار خود را برای خدا و در راه خدا قرار دهند و با دانش‎آموزانی که در کلاس آنها هستند، با کمال مهر و محبت و فروتنی رفتار کنند؛ مسؤولانه در کلاس حاضر شده و از امانت‌هایی که به آنها سپرده شده و می‎شود، خوب نگهداری کنند که عمر و وقت آنها، که نه فقط به خودشان، بلکه به کلّ جامعه مربوط است، تلف نشود.

بدانند که اخلاق، آداب، روش و گفتار و کردار معلّم، حتی ظاهر لباس و سر و صورت او، بر دانش‎آموز تأثیر می‎گذارد و بعد از خانه و محیط منزل، یا مهمتر از خانه، محیط انسان‎ساز، محیط مدرسه و کلاس درس و اخلاق معلّم است.«وَالْبَلَدُ الطَّیِبُ یَخْرُجُ نَباتُهُ بِاِذْنِ رَبِّهِ وَالَّذی خَبُثَ لایَخْرُجُ اِلاّ نَکِدا».

با توجه به این مسؤولیّت‌ها، کلاس درس، کلاس عبادت خدا و درسِ معلّم، عبادت و سرتاسرِ شغل او، عبادت است. گوارا باد بر شما و بر افرادی که چنین افتخاری را کسب کرده‎اند!«یا لَیْتَنا کُنّا مَعَکُمْ فَنَفُوزَ فَوْزاً عَظیماً».

انتهای پیام