دو راهی سرنوشت برای اوباما در سوریه

خبرگزاری مهر-محمد حسنلو: اوضاع منطقه خاورمیانه و بحران سوریه نوعی دو راهی برای آمریکا و شخص اوباما ایجاد کرده است که شاید آینده سیاسی وی و کشورش را رقم بزند. او می تواند با روس ها برای ثبات و امنیت سوریه همکاری کند یا اینکه جنگی را شروع کند که مثل جنگ های بوش پسر اهداف و وسعت آن چندان مشخص نخواهد بود.

اوباما در مقابل خود روسیه به عنوان رقیب دیرینه آمریکا را می بیند و هرگز نمی خواهد قافیه را به روس ها ببازد. از طرف دیگر وی تجربه گیر کردن در باتلاق خاورمیانه را در جنگ عراق و افغانستان و تحمیل هزینه های هنگفت به دولت را در نظر دارد. تغییر دولت در سوریه از چند سال پیش توسط دولت اوباما شعار داده و درخواست شده است ولی اظهارات چند هفته اخیر اهالی کاخ سفید ظاهراً نسبت به شعارهای پیشین آنها کم رنگ تر شده است.

ماجرای دخالت در سوریه چند بعد برای خود آمریکایی ها دارد.  یک طرف عربستان، ترکیه و رژیم صهیونیستی و منافع آنها در منطقه است که ممکن است به خطر بیفتد و یک طرف دیگر روسیه قرار دارد. این در حالی است که آمریکا نتوانسته در بحران اوکراین در برابر روسیه خودی نشان دهد.

رئیس جمهوری آمریکا پس از نشست خود با مشاوران امنیت ملی کاخ سفید گفته است واشنگتن هیچ گونه نیروی زمینی را برای جنگ با داعش به سوریه و عراق اعزام نخواهد کرد. اوباما در حالی این سیاست را اعلام کرده که به صراحت گفته آمریکا به شریکی فعال در زمینه مبارزه با تروریسم نیاز دارد. اوباما شریک خود را نیروهای محلی اعلام کرده است ولی خود آمریکایی ها نیز می دانند که نیروهای محلی چهار سال است که تنها در برابر تروریست ها مقاومت کرده اند و بدون کمک خارجی نمی توان در برابر تروریست ها ایستادگی کرد.

در حال حاضر آمریکا تنها می تواند دور نشسته به و جنگ روانی و تبلیغاتی خود علیه داعش و روسیه ادامه دهد یا اینکه تصمیم رادیکال تری مثل همتایان جمهوری خواه خود بگیرد و نیروی نظامی به سوریه اعزام کند. ماه گذشته رئیس ستاد ارتش آمریکا گفته بود که این کشور شاید تا چند ماه دیگر نیروی نظامی به عراق و سوریه اعزام کند. ژنرال «ریموند اودیرنو» در یک نشست خبری گفت در صورت عدم موفقیت نیروهای محلی در مبارزه با داعش طی ماه ‌های آینده، باید اعزام نیروهای زمینی به این کشور را بررسی کرد. اودیرنو در پاسخ به سوال خبرنگار سی‌ان‌ان درباره اینکه آیا آمریکا برای مبارزه با داعش در عراق و سوریه وارد عمل می‌شود، تاکید کرد که گزینه اعزام نیروی زمینی به عراق را در زمان مناسب با باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا مطرح خواهد کرد.

به گفته یک منبع آگاه در کاخ کرملین پوتین برای همکاری با آمریکا در مبارزه با داعش علاقه نشان داده است ولی از سوی آمریکا واکنشی به این درخواست نشان داده نشده است. ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه گفته است در صورت مخالفت آمریکا برای همکاری با این کشور، درصدد عملیاتی هوایی یک طرفه علیه تروریست های داعش است. به گفته یک مشاور وزارت دفاع روسیه، پوتین ترجیح می دهد عملیات هوایی علیه داعش با همکاری ایران و سوریه در کنار نیروهای ائتلافی به رهبری آمریکا انجام شود.

در حالی که روسیه علاقه خود را برای ایجاد ثبات در روسیه در کنار آمریکا و متحدانش نشان داده، اوباما در مقابل جمهوری خواهان دو راه بیشتر ندارد؛ یا اینکه با روسیه مقابله کند و نظر احزاب مخالف را جلب کند و یا اینکه به واقعیت توجه کند و از روسیه و ایران در عملیات نظامی خود کمک بگیرد. به هر حال مسیر انتخاب اوباما در این برهه از زمان کمی باریکتر شده است چون می تواند جنگ بی سرانجام دیگری را رقم بزند.

از یک طرف آمریکا با توجه به تجربه جنگ ویتنام و شکست های دیگر این کشور در کشورهای مختلف جهان نمی خواهد تجربه شکست دیگری را تجربه کند. با توجه به تصمیم آمریکا برای ورود به جنگ نظامی در سوریه به نظر می رسد که گروه تروریستی داعش در واقع اسب تروای غرب در منطقه است. بر این اساس ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه هرگز حمایت خود را از بشار اسد کتمان نکرده است. آمریکا هم در روزهای اخیر با ماندن بشار اسد مخالفت نکرده است چون با تجربه حمله دولت بوش به عراق و افغانستان دل خوشی از تغییر رژیم های محلی برای تامین منافع خود ندارد.

از سوی دیگر سیاست تغییر رژیم در کاخ سفید نتیجه ای جز سیل گسترده مهاجران به مرزهای اروپایی نداشته است و با این تجربه آنها می دانند بشار اسد باید در راس قدرت بماند و به نوعی با روسیه در مسئله مبارزه با داعش کنار بیایند. حملات هوایی نیروهای ائتلافی به رهبری آمریکا نیز تا کنون نتیجه ای خاصی نداشته و نیاز به یک راهنمای زمینی آشنا به سوریه دارد که کشورهای روسیه و ایران در راس این راهنماها قرار دارند.

با توجه به این مسائل، تصمیمی که اوباما باید بگیرد بین دو مسیر خلاصه می شود: بر اساس سیاست های پیشین خود به تنهایی عمل کند یا اینکه به ائتلاف روسیه و ایران بپیوندد و هجمه های جمهوری خواهان علیه خود را تحمل کند. اگر با روسیه همکاری نظامی را تجربه کند باید تجهیزات و منابع مالی تامین شده از سوی متحدان خود در منطقه را قطع کند که با مشکلاتی در داخل احزاب آمریکایی روبرو خواهد شد. همه این چالش ها پیش روی اوباما به مسیرهایی تبدیل شده است که اوباما باید در ماههای آخر حضورش در کاخ سفید یکی از آنها را انتخاب کند.