سیاستهای خاورمیانه‌ای آمریکا از دلایل اصلی بحران پناهندگان است

به گزارش خبرنگار مهر، فقط در روز دوشنبه (۲۳ شهریور) حدود ۲۰ هزار پناهجوی جدید از مجارستان وارد اتریش شدند. روز سه‌شنبه تا حوالی نیمروز نیز حدود پنج هزار تن دیگر به این جمع افزوده شدند. بیشتر تازه‌واردان تلاش می‌کنند خود را به آلمان برسانند، ولی کنترل مرزی آلمان کار آنان را دشوار و با تاخیر روبرو کرده است. به گزارش رسانه‌ها، در اقامتگاه‌های موقتی که برای پناهجویان دایر شده دیگر جای خالی وجود ندارد و ظرفیت آنها تکمیل است.

بحران پناهجویان در حالی تشدید می شود که کمتر توجهی به علل و عوامل ساختاری این پدیده می شود. اگر وضعیت امنیت انسانی و مباحث توسعه پایدار در کشورهای مبدأ مهاجرت حائز اهمیت هستند از سوی دیگر نباید از سیاستهای کشورهایی چون آمریکا در خاورمیانه در به وجود آوردن این وضع غافل بود.

در گفتگو با پروفسور نادر انتصار رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلابامای جنوبی آمریکا به بررسی این موضوع پرداخته ایم که در ادامه می آید. کتاب «سیاست کردها در خاورمیانه» از جمله آثار انتصار است که جزو منابع مرجع در خصوص مسأله کردی در خاورمیانه محسوب می شود.

بحران پناهندگان در اروپا تشدید شده است. در این بحران چه کشورهایی نقش ایفا کرده اند؟ در این میان سهم سیاستهای ایالات متحده آمریکا و انگلستان در خاورمیانه به چه میزان بوده است؟

کشورهای بیشماری مسئول بحران پناهندگان که اروپا با آن مواجه است هستند. کشورهایی که چند سال پیش برای سقوط بشار اسد برنامه ریزی می کردند و در حال حاضر از تروریستها و گروههای افراطی از جمله داعش حمایت مالی و تسلیحاتی می کنند در قبال این وضعیت مسئول هستند.

مشخص و آشکار است که کشورهای غربی که از کشورهایی چون عربستان سعودی حمایت می کنند باید مسئولیت این بحران را بپذیرند. همچنین این کشورها در قبال بحرانی که در کشورهای لیبی، سوریه و عراق به وجود آمده و باعث عدم انسجام و اتحاد در این کشورها شده مسئول هستند.

آیا تصور نمی کنید حضور خود آمریکا در منطقه از دلایل شکل گیری گروههای تروریستی است؟ به عبارت دیگر بحران پناهندگان در خاورمیانه ریشه در همین سیاستهای منفعت محور آمریکا در منطقه داشته است که گریبان کشورهای منطقه را گرفته است؟

مسلماً سیاستهای آمریکا در خاورمیانه از عوامل تأثیرگذار بر بحران کنونی پناهجویان در این منطقه است. اما باید توجه داشت که ریشه بحران پناهندگان عمیق تر از این مسائل است.

مسائل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بیشماری وجود دارند که باعث بحران پناهندگان شده اند. در واقع این مسائل برای سالهای متمادی در برخی کشورهای خاورمیانه بوده است. بر این اساس نمی توان تنها یک عامل را در بحران کنونی خاورمیانه در نظر گرفت.

چرا برخی کشورهای اروپایی تمایلی به پذیرش پناهجویان و آوارگان سوری و عراقی و افغانستانی و ... ندارند؟ برخی معتقد هستند این کشورها نگاهی اجتماع گرایانه به انسان دارند و آنها را صرفاً در قالب «شهروند» می بینند. یعنی نوع نگاه آنها به «انسان» آنگونه که جهان وطن گرایان استدلال می کنند فارغ از مرزهای سرزمینی نیست. نظر شما چیست؟

برخی کشورهای اروپایی دارای مشکلات اقتصادی زیادی هستند و همین باعث می شود تا نتوانند تعداد زیادی از پناهندگان را به کشور خود بپذیرند.

به عبارت دیگر بسیاری از کشورهای اروپایی ظرفیت پذیرش محدودی دارند. در مجموع جریان ضد مهاجرت و به ویژه ضد مهاجران مسلمان در اروپا ریشه های قوی دارد. این عامل در نوع نگاه و رهیافت اروپا به پناهندگان کشورهای خاورمیانه ای نقش ایفا می کند.