قطع‌نامه 2231 ماهیت فصل هفتی ندارد

وزیر امور خارجه کشورمان با انتقاد از آنچه از سوی برخی مبنی بر اینکه ایران در برجام و قطع‌نامه 2231 یک استثناء شده است گفت:‌ ایران هفت، هشت سال پیش استثناء شد و هر روز هم در این استثناء فروتر رفت تا جایی که در قطع‌نامه 1929 گفتند مجبور نیستید علیه ایران از زور استفاده کنید که این مسأله اجازه استفاده از زور علیه ایران از سوی هر کشوری را صادر می‌کرد.

به گزارش خبرنگار انرژی هسته‌ای خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)،‌ محمد جواد ظریف در کمیسیون بررسی برجام که روز یکشنبه برگزار شد و بخش هایی از آن امروز از شبکه خبر پخش شد به سوالات نمایندگان در این کمیسیون پاسخ داد.

در ابتدای این جلسه علیرضا زاکانی رئیس کمیسیون برجام اظهار کرد: از نظر ما دستاوردهایی که در چهار دوره مذاکره صورت گرفته است و در نهایت به شما (ظریف) ختم شد یک دو امدادی است که همگی در خدمت به نظام و مصالح کشور صورت گرفته است. ما یک بار از آقای ظریف دعوت کردیم برای شرکت در کمیسیون که در سفر بودند که این دومین بار است.

وی گفت: آقای حقیقت‌پور سوالاتی که جمع آوری شده قرائت و بعد پاسخ‌ها از شما می‌شنویم و چون شما باید به جلسه هیأت دولت بروید و اندکی هم کسالت دارید و آرزوی شفا و سلامتی برایتان داریم امیدواریم بعد از جلسه آقایان عراقچی و روانچی در جلسه بمانند و به سوالات پاسخ دهند.

در ادامه قرار شد تا حقیقت پور عضو کمیسیون برجام سوالات را قرائت کند، اما در نهایت با تذکر نقوی حسینی قرار شد تا موضوع تحریم در اولویت مباحث و سوالات قرار گیرد. همچنین به پیشنهاد منصوری آرانی بنا شد تا اولویت دوم پاسخ ظریف مربوط به موضوع قطع‌نامه 2231 باشد.

زاکانی در ادامه اعلام کرد که با توجه به اینکه قطع‌نامه 2231 ذیل فصل هفت و ماده 41 است به این موضوع بپردازیم و موضوع دوم مسأله تحریم‌ها باشد که با توجه به سخنان رهبری ما با ازای آنچه که دادیم در هسته‌ای قرار است در برداشته شدن تحریم‌ها چه اتفاقی بیفتد.

به گزارش ایسنا محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان با بیان اینکه قصد داشتم در این جلسه درباره آنچه که دغدغه رهبری است مبنی بر اینکه بعد از برجام چه می‌شود و ما باید چه کنیم و نقش مجلس در این مسأله که نقش بارزی است صحبت کنم.

وی در ادامه گفت: اگر بعد از صحبت‌هایم از خدمت شما مرخص شدم جسارت به نمایندگان نیست بلکه باید به جلسه هیأت دولت برسم و قرار هم از اول بر همین اساس بود.

وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه در مقایسه قطع‌نامه 1929 با 2231 به تفصیل توضیحاتی را ارائه کرد.

ظریف گفت:‌ اگر مقدمه قطع‌نامه‌هایی را که در ایران در گذشته صادر شده است بخوانید در آن یک مقدمه آمده است که می‌گوید "با توجه به ابعاد اشاعه‌ای برنامه هسته‌ای ایران و با عنایب به مسئولیت شورای امنیت در ارتباط با موضوع صلح و امنیت بین‌المللی و با توجه به ارتباط موضوع اشاعه به موضوع صلح و امنیت بین‌المللی موضوع ایران در شورای امنیت مورد بررسی قرار می‌گیرد" و این بند در تمامی قطع‌نامه‌ها مشترک است. در قطع‌نامه 1996 که قطع‌نامه اولیه است می‌گوید "با اقدام تحت ماده 40 از فصل هفتم به منظور اینکه ایران موظف باشد برنامه غنی سازی خود را متوقف کند" و در سایر قطع‌نامه‌ها اقدامات تحت ماده 41 از فصل هفتم صورت می‌گیرد.

وی ادامه داد: همه قطع‌نامه‌ها تحت فصل هفت است و ارتباط با تهدید صلح و امنیت بین‌الملل دارد و این بند در تمامی قطع‌نامه‌ها باعث شده قطع‌نامه‌ها کمی پیچ و خم پیدا کنند. این پیچ و خم آنجایی دیده می‌شود که موضوع برنامه هسته‌ای ایران و عدم اشاعه با مسئولیت شورای امنیت در بررسی صلح و امنیت بین‌الملل ارتباط پیدا می‌کند. در قطع‌نامه 1929 از این مرحله هم فراتر می‌رود و در مقدمه آن می‌گوید "هیچ کس کشورها را مجبور نمی کند اقداماتی فراتر از ماده 41 از جمله توسل به زور را انجام دهند"؛ به نوعی در بند 9 این قطع‌نامه کشورها را موظف کرده است که هر اقدام لازمی را برای عدم اشاعه صورت دهند. در حالیکه در قطع‌نامه 2231 در مقدمه آن نه به ماده 40 و 41 و نه به ماده فصل هفت اشاره نشده است و اشاره‌ای هم به این بند که ایران خطر اشاعه دارد و باعث می‌شود به همین دلیل شورای امنیت مسئولیت رسیدگی پیدا کند نداشته است. بلکه در این قطع‌نامه بندی آمده است که می‌گوید "در روابط بین ایران و شورای امنیت یک تحول مبنایی ایجاد شده است".

وزیر امور خارجه کشورمان گفت: در قطع‌نامه 1929 به ماده 25 منشور ملل متحد اشاره می‌کند که کشورها باید تصمیمات شورای امنیت را اجرا کنند و این بندی است که در تمامی قطع‌نامه‌ها وجود دارد؛ بنابراین قطع‌نامه 2231 ماهیت فصل هفتمی‌اش از بین رفته است.

ظریف با بیان اینکه این روزها می‌شنوم برخی می‌گویند ایران در قطع‌نامه 2231 استثناء شده است، تصریح کرد: ایران هفت الی هشت سال پیش استثناء شد و هر روز هم در این استثناء فروتر می‌رفت تا جایی که می‌گفتند مجبور نیستید علیه ایران از زور استفاده کنید یعنی آن‌ها را از استفاده از زور ممنوع نکردند و مسأله اینقدر شور شد. بنابراین ما باید در مذاکرات برای حل این مسائل طوری وارد می‌شدیم که ایران از چنین بندی خارج شود و برای خارج شدن از چاره‌ای نیست جز اینکه به همان ماده 41 استناد شود.

وی تاکید کرد: در قطع‌نامه 2231 شورای امنیت نه ایران شریک است و نه بانی آن و نه به آن رای داده است اما برای اولین بار با کشور هدف قطع‌نامه مذکور مذاکره شد. در قطع‌نامه اولیه‌ای که ارائه دادند در مقدمه‌اش مثل قطع‌نامه‌های سابق نوشته شده بود "اقدام بر اساس ماده 41 تحت فصل هفت". آن‌ها همیشه اصرار دارند که بر این مسأله تاکید کنند. در این قطع‌نامه هم همین طور نوشته بودند اما ما در این خصوص با مذاکره طولانی که بیشتر آن را هم آقایان عراقچی و روانچی زحمتش را کشیده‌اند و کار سنگینی هم بود و البته بنده در تعدادی از جلسات آن شرکت داشتم توانستیم مقدمه قطع‌نامه را از فصل هفت خارج کنیم. اما در اجرائیات آن که سه قسمت است که تحت ماده 41 قرار دارد" در زمینه رفع تحریم‌هاست که آن‌ها اصرار داشتند که تحت فصل هفت بیاید. همچنین در خصوص موارد منحصر به تحریم ها و شکل برخی اقدامات که به طور استثناء مطرح بودند ماده 41 مطرح است.

ظریف تاکید کرد: رفع تحریم ها به طور خودکار از روز اجرای برجام صورت می‌گیرد و نیازی به اقدام مجدد شورای امنیت و یا اتحادیه اروپا و آمریکا ندارد. یک سری کارها است که در فاصله بین تصویب قطع‌نامه تا روز لغو تحریم ها باید صورت گیرند یا می‌تواند صورت گیرد. در قطع‌نامه‌های قبلی هر گونه همکاری هسته‌ای میان ایران و کشورهای دیگر ممنوع بود ولی الان در فاصله تصویب تا اجرای برجام باید اقداماتی در خصوص مثلا اراک صورت گیرد و در همین زمینه باید یک سری ممنوعیت ها رفع شود و این کار صورت خواهد گرفت. در قطع‌نامه 2231، 10 مورد به ماده 41 اشاره شده است که 9 مورد آن مربوط به رفع تحریم هاست و یک موردش مربوط به برگشت پذیری و یا برخی است که استثنائات در رفع تحریم ها در فاصله تصویب و لغو قطع‌نامه‌های قبلی محسوب می‌شوند.