توانایی چین برای آشتی افغانستان و پاکستان/ایران و بهترین کار ممکن

به گزارش خبرنگار مهر، افغانستان و پاکستان مدتی است که دوران پرتنشی را پشت سر می گذارند و در این میان مقامات کابل اسلام آباد را متهم به نقش داشتن در ناامنی های افغانستان می کنند در همین رابطه برای اطلاع بهتر از وضعیت موجود حاکم بر روابط افغانستان و پاکستان و تحلیل بهتر تنش های دو کشور با پروفسور «ماروین وینبام» به گفتگو نشستیم.

پروفسور وینبام بين سال های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۳ به عنوان تحليل گر مسايل پاكستان و افغانستان در مركز اطلاعات و تحقيقات وزارت امور خارجه آمريكا فعاليت می كرد، و به مدت ۱۵ سال مدیریت برنامه های مطالعاتی جنوب آسیا و خاورمیانه را در ایلینویز عهده دار بود. وی هم اکنون از کارشناسان موسسه خاورمیانه در واشنگتن بوده و در نشریات مهمی همچون فارین پالیسی نیز به ارائه تحلیل می پردازد. متن این گفتگو به شرح زیر است:

*در هفته های اخیر شاهد افزایش تنش میان افغانستان و پاکستان بوده ایم و در همین راستا مقامات کابل پاکستان را عامل اصلی بی ثباتی کشورشان معرفی می کنند. به نظر شما چرا افغان ها پاکستان را عامل اصلی بی ثباتی کشورشان می دانند؟

افغان ها اساسا در طول تاریخ به پاکستان مظنون بوده و به این کشور بویژه ارتش پاکستان بی اعتماد هستند. افغان ها همچنین تمایل زیادی دارند تا مشکلات داخلی کشورشان را از ناحیه یک کشور خارجی بدانند. «اشرف غنی» رئیس جمهور افغانستان، در موقعیت سیاسی ضعیفی قرار گرفته و این بخاطر افزایش خشونت ها در داخل کشور بوده و موجب شده تا وی از موضع قبلی خود مبنی بر احیای مجدد روابط با همسایگان صرف نظر کند.

اشرف غنی پاکستان را متهم به بی تفاوتی در مورد بیرون راندن طالبان از خاک خود متهم کرده و این امر در تضعیف موقعیت وی تاثیرگذار بوده است. درخواست غنی از پاکستان در مورد طالبان بعید است که محقق شود چون طالبان به عنوان یکی از برگ های اسلام آباد در قبال دولت وحدت ملی افغانستان مطرح بوده و در حالی که به نظر می رسد این دولت به مشکل خورده نقش این برگ سیاسی پررنگ تر می شود.

هر چند مقامات افغانستان پاکستان را عامل بی ثباتی کشورشان می دانند اما در مقابل مقامات اسلام آباد اعتقاد دارند که وجود یک افغانستان باثبات به نفع پاکستان است. آنها هیچ اعتقادی به نتیجه کارهای خود ندارند و امتناع آنها از تحویل دادن «حقانی» و دیگران موجب شده تا ثباتی در روابط دو کشور وجود نداشته باشد.

*در ماه های اخیر خبرهایی در مورد آغاز فعالیت داعش در افغانستان منتشر شده است. آیا این گروه تروریستی واقعا در حال قدرت گرفتن در افغانستان است؟

به نظر من هنوز زود است که در مورد آینده داعش بویژه در افغانستان صحبت کنیم. اما بهترین موضوع یا موقعیت در این رابطه آن است که آنها (داعش) از طالبان جدا شده و با یکدیگر در حال جنگ هستند. این داستان (فعالیت داعش در افغانستان) تازه آغاز شده و هنوز در حال نگارش است.

*بعد از مرگ ملاعمر شاهد بروز اختلاف میان فرماندهان ارشد طالبان بودیم. با توجه به این وضعیت شما آینده این گروه را در افغانستان چگونه می بینید؟

این موضوع درست است و بعد از معرفی ملا منصور به عنوان رهبر جدید طالبان، تعدادی از فرماندهان ارشد سر ناسازگاری گذاشته اند اما منصور در حال رایزنی برای حفظ کردن وحدت طالبان است و باید دید که آیا در این موفق می شود یا خیر.

*نظر شما در مورد نقش سایر کشورها همچون ایران و هند برای بهبود روابط پاکستان و افغانستان چیست؟

کشورهای همسایه خواستار صلح میان افغانستان و پاکستان هستند و این دو کشور را تشویق به انجام این کار می کنند. ممکن است چین بهترین نقش را در این رابطه بتواند اجرا کند. چون چین در دو کشور نفوذ دارد و اگر تصمیم بگیرد که بصورت مستقیم وارد این کار (مصالحه پاکستان و افغانستان) شود احتمال آشتی دو کشور وجود دارد. اما باید به این نکته اشاره شود که نهایتا این خود پاکستان و افغانستان هستند که می توانند برای حل اختلافاتشان تلاش کنند اما در حال حاضر این دو کشور در دو جناح متفاوت هستند.

ممکن است ایران به دنبال اجرای نقش خود به عنوان میانجی باشد. اگر چنین باشد با توجه به شرایط موجود من انتظار ندارم که این تلاش ها نتیجه بدهد. به اعتقاد من ایران با تلاش برای گشودن راه های ارتباطی در افغانستان بهترین کار را در این کشور انجام داده است. همچنین در مورد شایعاتی که گفته می شود ایران با طالبان در ارتباط است باید بگویم اگر چنین چیزی وجود داشته باشد به دلیل موقعیت طالبان در افغانستان، ایران دست به کار درستی زده است.