گفتگوی خبری:متحدانمان مثل اسد و نصرالله باید جزئیات توافق را بدانند/امیرعبداللهیان:ظریف عازم سفر است

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، دو مهمان به صورت حضوری در کنار سردبیر سیاسی گفتگوی ویژه خبری محمدحسین رنجبران نشستند. صباح زنگنه و مسعود اسدللهی کارشناسان منطقه غرب آسیا و خاورمیانه به صورت حضوری و امیرعبدالهیان معاون وزیر امور خارجه به صورت تلفنی در این میزگرد خبری حضور داشتند تا درباره مذاکرات هسته ای و دیپلمماسی منطقه ای گفتگو کنند که جزئیات آن را در ادامه میخوانید:

دیروز امروز دکتر ظریف، وزیر امور خارجه بیانیه ای را در مقاله ای نوشتند که در ۴ کشور عربی منتشر شد و در آن به افزایش همکاری های منطقه ای تاکید شده بود و قرار است تحولات مهمی در حال وقوع است که باید به شدت هوشیار باشیم. این بیانیه چقدر بر تعاملات منطقه ای اثر دارد؟
صباح زنگنه:

نه فقط بیانیه توافق، بلکه آغاز گفتگو در این سطح بسیار خوب بود. می بینیم کشورهای منطقه و از جمله اعضای شورای همکاری خلیج فارس، ۶ وزیر خارجه منطقه ای یک طرف می نشینند و ۱ وزیر خارجه آمریکا یا انگلیس از آنسو می نشینند و مذاکره می کنند. در مذاکرات ما، این وضعیت بر عکس بود. یعنی یک وزیر ما همزمان با ۶ وزیر کشورهای قدرتمند جهان مذاکره می کرد. این یعنی اقتدار جمهوری اسلامی ایران.

ایران طی ۳۰ و اندی سال توانستند به لحاظ علمی، تکنولوژیکی و اقتصادی خود را بسازد و به مرحله ای برساند که بنشیند با ۶ کشور مذاکره کند و حق خود را به رسمیت بشناساند. این مذاکرات طبیعتا ظرفیت ایران را در منطقه افزایش می دهد. خیلی از کشورهای منطقه به جای اینکه دنبال نشستن و گفتگو با ایران باشند، مانع حرکت و سرعت گیری ایران شدند. تلاشهای زیادی بودند که این گفتگو به سرانجام نرسد یا اگر رسید به توافق نرسد و ایران فوبیا (ایران هراسی) ادامه یابد.

دو دیدگاه درباره بیانیه توافق وین عنوان می شود. یک دیدگاه می گوید این متن باعث شده تاثیر منفی بر ملاحظات ایران با متحدان منطقه ای بگذارد و دیدگاه بعدی می گوید باید تاثیر مثبت و ارتقای جایگاه می شود. دیدگاه شما چیست؟
مسعود اسدالهی:

دیدگاهی که می گوید این توافق به ضرر متحدان ایران است در چهارچوب عملیات روانی دشمنان است که از قبل از مذاکرات تاکنون ادامه یافت. مذاکرات با مخالفتهای شدید عربستان و اسراییل و تا حدی فرانسه همراه بود که هر چه از دستشان برمی آمد انجام دادند. ایران فوبیا (ایران هراسی) را در بالاترین سطح مطرح می کردند. به رغم خواست آنها توافق انجام شد و آنها جنگ روانی را آغاز کردند و می گویند ایران معامله کرده تا با توافق، دست از حمایت از کشورهای مورد حمایت خود بردارد. این اتهام نه فقط سنگین است بلکه برای دوستان ما نیز سوال پیش آمده. در حالی که همه می دانیم مذاکرات فقط درباره پرونده هسته ای بود و این مذاکرات طبق خطوط قرمز مقام معظم رهبری پیش رفت.

وقتی هم دیدیم عدن سقوط کرد، گفتند این اولین نشانه توافق ایران است. دو شب پیش من به صراحت گفتم نیروهای انقلابی یمن که در عید فطر به مرخصی رفتند، از این فرصت عربستان استفاده کرد و عملیات تجاوزگرانه کرد. در بحث سوریه و حزب الله نیز این محور را دنبال می کنند که ایران سوریه را رها کرده.

اینطور نیست؟
اسدالهی: هر دو طرف و متن توافق می گوید طرفین در هیچ مسئله ای امتیاز بدهند. اگر این تلقی درست باشد که ما در مقابل یک پرونده هسته ای کوتاه آمده ایم ایران شکست خورده. این عملیات اتفاقا برای همین است که بگویند ایران شکست خورده مذاکرات است.

هیات های اروپایی که به تهران آمدند می گفتند همکاری برای مبارزه را تروریزم را داشتند. این از یک سو خوب است که به داعش می پردازد. ولی در دایره مبارزه با تروریزم آنها حزب الله و حماس نیز است. این را چطور باید لحاظ کنیم؟

صباح زنگنه:  سازمان ملل کنفرانسهای متعددی برگزار کرد تا تروریزم را تعریف کند. ولی نتوانست. آنچه مسلم است نیروهای دفاع از کشور و حق خود، جزو تروریسم حساب نمی شوند. اما به لحاظ سیاسی تلاش می شود این مقولات القا شود و همه تلاشش گرفتن امتیاز است. جمهوری اسلامی ایران گفته نیت مبارزه با تروریسم کشورهای غربی را شک داریم. وقتی نیروها یا پایگاهت بزرگ آمریکا در کنار مرز عراق و سوریه حضور داشته باشد و صدها نیروی مسلح داعش از مرز می گذرند و به رمادی و شهرهای دیگر عراق وارد می شود و پایگاه آمریکا در منطقه عکس العمل نشان نمی دهد این دلیلی به جز همراهی و همکاری ندارد. بنابراین در نیت اینها در مبارزه با تروریسم تردید وجود دارد. اما جمهوری اسلامی ایران در برابر هر نوع افراط گرایی ایستادگی کرده و می کند.

آنچه جهان اسلام را با مشکل مواجه کرده بروز افراطی گری به نام مسایلی مانند دین و مذهب و نژاد است. باید با این افراطگرایی مبارزه کرد و به صورت جدی تروریزمی که در سوریه و عراق وجود دارد اگر مرزهای ترکیه و اردن به روی آنها بسته شود، در چند ماه متلاشی می شوند. الان به مرحله ای رسیده اند که آمریکا نیروهایی را تربیت کرده اند که در سوریه عملیات کنند. ورود به مقوله نابودکردن رژیم از طریق تروریزم، آغاز دارد ولی پایان ندارد. کشورهایی که این نیروها را تربیت می کنند، یک روزی این نیروها بلای جانشان می شود. آمریکا قرار است ۱۵ هزار نیروی دیگر را تربیت کند تا علیه اسد مبارزه کنند. آنها نیز روزی به آمریکا برمی گردند و ترور را ادامه می دهند.

آقای عبدالهیان جلسات امروز شما درباره چه بود؟ طرح جدید ایران برای سوریه چیست؟

حسین امیرعبدالهیان معاون عربی و آفریقایی وزیر خارجه به صورت تلفنی: ابتدا به این نکته اشاره کنم جمهوری اسلامی ایران همزمان با همکاری با کشورهای منطقه و همسایگان به طور قاطع حمایت خود را از متحدان منطقه ای ادامه می دهد. شاهد مثال را سفر هفته گذشته دکتر ظریف به منطقه بدانید که رویکرد به همسایه گان حوزه خلیج فارس و عراق را به دنبال داشت. در سفرهای طراحی شده از کشورهای مقابل و اروپا و سوریه و معاون وزیرخارجه و نماینده آقای پوتین در خاورمیانه را داریم. توافق هسته ای این پیام را در دوره ایی که برخی از کشورها و بازیگران منطقه ای توسل به زور را مد نظر خود قرار داده بودند نشان دهنده کارامدی مذاکرات دیپلماتیک در عرصه بین الملل بود. در ارتباط با دیدارهای سفر وزیر خارجه سوریه و نماینده پوتین انجام شد. همزمان اخباری در ارتباط با طرح به روز شده جمهوری اسلامی ایران برای سوریه، ما معتقدیم بحرانهای منطقه ای از یمن، سوریه، مصر و... راهکار دیپلماتیک دارد. جمهوری اسلامی ایران طرحی را ارائه دادند که طبیعی است در مقطع کنونی این طرحها باید به روز رسانی شود. طرفهای مقابل تلاش می کنند امتیاز بگیرند و برای ما و متحدانمان چالش ایجاد کنند و روابط ما را به چالش بکشند.
هفته گذشته اولین سفر منطقه ای دکتر ظریف انجام شد. در آستانه این سفر وزارت کشور بحرین ادعای کذبی را مطرح کرد تا سفر را تحت تاثیر خود قرار دهد. برخی مسایل خارجی نیز پشت این جریانات قرار دارند. برخی کشورهای منطقه ای نیز نسبت به واقعیات موجود نسبت به ایران رفتار سازنده ای را بروز ندادند.

سفرهای دکتر ظریف دور دوم هم دارد؟
عبدالهیان: در روزهای آینده مرحله دوم دکتر ظریف به کشورهای همسایه انجام می شود. جزئیات را سخنگوی وزارت خارجه اعلام می کند.

طرح به روز رسانی موضوع بحران سوریه نیز تایید می شود؟
عبدالهیان: با مقامات سوریه جزئیات بیشتر این طرح مورد بررسی قرار گیرد. اما نکته اساسی تمرکز به راهکارهای سیاسی و موازات آن همکاری با کشورهای منطقه در دستور کار دستگاه دیپلماسی قرار می گیرد.

این طرحها در راستای حمایت از متحدان منطقه ای است یا تبلیغات رسانه ای ذهنها را منحرف می کند؟
اسداللهی: این طرح یک بحث دارد. به سفرهای منطقه ای دکتر ظریف اشاره کنم. آمریکایی ها این اهتمام را در مراحل مختلف مذاکرات داشتند که به منطقه بیایند و همپیمانان خحود را توجیه کنند. هر چند موضعگیری می کردند علیه دولت اوباما. ولی این را ادامه می دادند.هم اشتون کارتر و جان کری آمد. به نظر می رسد خللی از وزارت خارجه ما اتفاق افتاد. آقای ظریف به قطر، کویت و عراق رفت. جا داشت سفری هم به سوریه انجام می دادیم. سوریه انتظار داشت سفری از سوی هیات مذاکره کننده به خصوص آقای ظریف با دکتر عراقچی بروند و نظام سوریه در جریان مذاکرات قرار گیرد تا جنگ روانی تاثیر نگذارد. هم با شخصیتهای لبنانی به خصوص سید حسن نصرالله این ملاقاتها انجام می شد.

یعنی اگر سفرها انجام می شد، این جنگهای روانی انجام نمی شد؟
صباح زنگنه: این سفرها لازم بود. برخی می گفتند اول باید با کشورهای منطقه ای مذاکره می کردیم بعد سراغ غرب می رفتیم. این دستگاه دیپلماسی است که باید این کارها را کند. ملتها و متحدان و دولتهای منطقه که دنبال صلح و آرامش و توسعه هستند باید توجیه شوند. جنگ و تروریسم و خشونت به اینها تحمیل شد. کی حزب الله به اسراییل حمله کرد؟ اسراییل حمله کرد و حزب الله دفاع کرد. دکتر به خوبی درباره لبنان مطلع هستند. قدرت تبلیغاتی مخالفان ما آگاهانه است. این ضعف را باید قبول کنیم و برای آن فکری کنیم. روزنامه الحیوه یک شیعه بود الان عربستان آن را خریده. یا صدها روزنامه و رسانه را آنها دارند. ما توانمان به لحاظ مقابله ای ضعیف است ولی دل ملتهای جهان اسلام با ماست.
پس از امضای متن توافق صدها تبریک و تهنیت برای ما می فرستادند. سنی و شیعه، مسلمان و غیرملسمان به خاطر توانی که جمهوری اسلامی ایران به دست آورده و جایگاه خود را در جهان به اثبات رساند، این قدرتی است.

چیزی که قدرتهای جهانی را وادار به مذاکره کرد چرخش سانتریفیوژها نبود و قدرت منطقه ای ایران نیز بود. حفظ این قدرت مهم است ولی عربستان در حال ترکتازی است و داعش نیز با حمایت و پشتیبانی ترکیه و آمریکا در سوریه و عراق کارهایی می کند. مسئولیت ما در قبال متحدان ما چیست؟

اسداللهی:  نظام بین الملل که در آن زندگی می کنیم بر اساس عدالت و حق شکل نگرفته. اگر قدرت داشتی می توانی حقت را بگیری یا بییش از حقت می گیری. اگر قدرت نداشته باشی حق قانونی خود را نیز نمی توانی بگیری. حضور قوی ایران در تحولات منطقه ای و حضور مسئولانه نیز مهم است. ایران و متحدان شجلوی تروریسم ایستاده و خون می دهد. پشتوانه منطقه ای در مذاکرات بسیار مهم و تعیین کننده بود. وقتی شما حرف برای گفتن دارید و می توانید بازیگر تاثیرگذار باشید حرف شما را گوش می دهند.

ولی اگر ضعیف باشید قطعا کسی با شما مذاکره نمی کند که امتیاز بدهد. در جنگ ۸ ساله شاهد بودیم سوریه کنار ما ایستاد و با رشوه های عراق از ایران کناره گیری نکرد. آقای اسد پای ایران ایستاد و هم از نظر سیاسی و هم تسلیحاتی کنار ایران ایستاد. ما هم ادای دین می کنیم و هم منافع خودمان اقتضا می کند با سوریه حمایت کنیم. اصلا این تلقی به ضعف می شود و دستاوردهای توافق را به باد می دهد.

بیانیه دکتر ظریف در روزنامه های عربی درباره مجمع گفتگوی کشورهای مسلمان و استفاده از سوخت اتمی مشترک، بازخوردی داشته؟
صباح زنگنه: ما از روی پایه و اصول حرفمان را زده ایم. امنیت تجزیه ناپذیر است. نمی شود گفت یک کشور در امنیت است ولی همسایه اش نیست. حق هر فرد که صاحب یک رای باشد و سیستم امنیتی و اقتصادی و سیاسی کشور بر این مبنا شکل بگیرد. این که یک جا با زور بخواهند نظامی را که با انتخابات نسبی بر سر کار است، بخواهند نابود کند، جمهوری اسلامی با آن مخالف بوده. این را از وسواس امنیتی خاصی بروز کرده. ملتها و دولتهای منطقه باید چه کنند؟ جمهوری اسلامی ایران چد طرح ارائه کرده. یک طرح همکاری منطقه ای داشتیم. قطعنامه ۵۹۸ بود و الان به طرح فراگیری باید برسیم. در طرحهای قبلی یمن حذف می شد از ایران دعوت می شد. در یک طرحی عراق حذف می شد. در یک طرح دیگر ایران حذف می شد. اینها منطقه را همچنان ناامن می کرد. همه کشورهایی که هستند باید حضور داشته باشند.

به نظر شما این یادداشت تاثیر داشته؟
صباح زنگنه: این یادداشت بی تاثیر نبوده. دیروز منتشر شده و هنوز زود است قضاوت کنیم. باید منتظر عکس العملها باشیم. طرح دوم پیش دستانه است. تاسیس بانک سوخت هسته ای. این طرح به عنوان پیشنهاد با حسن نیت دارائه شده که اگر ما بخواهیم سوخت تولید کنیم شما هم مشارکت کنید. یعنی به تربیت نیروی انسانی خود دخالت می کنید. به جای خرید اسلحه و به جان هم افتادن وارد یک جریان صلح طلبانه و توسعه شوید.

52231