مهمترین ابهامات قابل بررسی در کمیسیون برجام/ آثار «تعلیق» تحریمها

علی‌اصغر زارعی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به مهمترین نکات قابل بررسی برنامه جامع اقدام مشترک «برجام» در کمیسیون ویژه مجلس اظهار داشت: در رابطه با موضوع نظارت و بازرسی ها در برجام، جای بررسی و دقت فراوان وجود دارد.

وی در توضیح این مسئله گفت: اساسا معتقدم پذیرش پروتکل الحاقی مشکلات امنیتی برای کشور ایجاد خواهد کرد؛ حتی پذیرش داوطلبانه آن، مشکلات بیشتری به همراه خواهد داشت، چراکه اگر پروتکل الحاقی به تصویب مجلس برسد، مجلس می‌تواند برخی از بندهای آن را نپذیرد و در واقع به طور مشروط پروتکل را اجرا کند، اما با پذیرش داوطلبانه باید همان پروتکل موجود را اجرا کنیم؛ بنابراین از این جهت مشکلات امنیتی وجود خواهد داشت.

شیوه حل اختلافات، بر روی کل توافق سایه می‌افکند

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، همچنین با اشاره به ساز و کار حل اختلاف در برنامه جامع اقدام مشترک و مشکلات آن تصریح کرد: در این رابطه که از آن با عنوان مکانیزم «ماشه» نیز یاد می‌شود، این مسئله جای تأمل جدی دارد.

زارعی تصریح کرد: البته در هر توافق دو جانبه ای طرفین تلاش می‌کنند تا به اختلاف برنخورند، اما سوال اینجاست که اگر اختلافی پیش آمد چگونه باید حل شود؟ شیوه حل اختلاف، می‌تواند بر روی کل توافق سایه بیفکند. من معتقدم در شیوه طراحی شده در برجام، کل اختیارات را به طرف مقابل داده‌ایم و این می‌تواند تحریک کننده باشد و زیاده‌خواهی های طرف مقابل را افزایش دهد.

ابهام در «لغو» یا «تعلیق» تحریم‌ها/ با تعلیق، سرمایه‌گذاری در کشور ممکن نمی‌شود

وی در رابطه با موضوع تحریم‌ها و سرنوشت آینده آنها در برجام نیز اظهار داشت:‌ جمهوری اسلامی بارها با صراحت اعلام کرده و در این توافق نیز خود را متعهد می‌داند که به سمت کاربردهای تسلیحاتی نخواهد رفت؛ حال اگر طرف مقابل واقعا به دنبال بسته شدن این پرونده و تعامل باشد، تحریم‌ها باید لغو شود تا کار درست پیش برود، اما در کل توافقنامه غیر از بندهای مربوط به تحریم‌های شورای امنیت که واژه «لغو» درباره آنها به کار رفته، درباره سایر تحریم‌ها از عنوان «تعلیق» استفاده شده است.

عضو فراکسیون اصولگرایان مجلس ادامه داد: حتی در متن انگلیسی توافق نیز از واژه «تعلیق» استفاده شده است. تعلیق تحریم‌ها، پیام خوبی ندارد و هیچ گونه سرمایه‌گذاری خارجی در کشورمان را تضمین نمی‌کند و هیچ فرد یا شرکت سرمایه‌گذاری هم با عقل اقتصادی خود قبول نمی‌کند که در شرایط تعلیق تحریم‌ها که مکانیزم ماشه نیز برقرار است، در داخل کشور ما سرمایه‌گذاری کند.

وی عنوان کرد: بنابراین یکی از مهمترین اهداف مذاکرات که لغو تحریم‌ها و در پی آن امکان ورود سرمایه‌های خارجی به کشور است، همین الان و بر روی کاغذ امکان تحقق ندارد، چه برسد به اینکه در عمل نیز مشکلات جدی‌تری خواهد داشت.

دسترسی‌های گسترده با وجود پذیرش محدودیت‌ها منطقی نیست

زارعی تصریح کرد: وقتی ما بسیاری از محدودیت‌ها را می‌پذیریم، به هیچ عنوان منطقی نیست که دسترسی های بیشتری را هم بپذیریم. شاید حالت منطقی این باشد که ما محدودیت نپذیریم و به برنامه هسته‌ای خود ادامه دهیم و آژانس هم نظارت کند، اما هنگامی که اینقدر محدودیت می‌پذیریم که مواد غنی شده ما بیش از ۳۰۰ کیلوگرم نباشد و تا ۱۰ سال تعداد سانتریفیوژها و مراکز تحقیقاتی ما نیز محدود باشد و حتی نظارت بر روی معدن و فرآیند بازفرآوری را می‌پذیریم، دلیلی ندارد که دسترسی های بیشتری را هم بپذیریم. بنابراین اینها نکات ابهام برجام است که باید در مجلس بررسی شود.

مذاکره‌کننندگان فقط جنبه‌های رنگین برجام را بیان می‌کنند/ خلاصه‌گویی درباره محدودیت‌ها

وی در پاسخ به این سوال که آیا گزارش دو هفته پیش وزیر امور خارجه و رئیس سازمان انرژی اتمی در صحن مجلس و معاونان آنها در کمیسیون مجلس این ابهامات را برطرف نکرده است، اظهار داشت: دوستان جنبه‌های رنگین توافقنامه را بیشتر بیان می‌کنند و در مقام تبیین محدودیت‌های پذیرفته شده، قدری خلاصه‌گویی می‌کنند، اما اگر واقعا ما بپذیریم که در حوزه‌های مختلف هسته‌ای کشورمان در اراک، نطنز و فردو و حتی در تحقیق و توسعه محدودیت پذیرفته‌ایم، دیگر دلیلی ندارد که دسترسی های بیش از حد را قبول کنیم.

نماینده مردم تهران در مجلس اضافه کرد: اینها در حالی است که طرف مقابل ما با وجود همه محدودیت‌هایی که ما پذیرفته‌ایم، اصرار زیادی بر این دسترسی‌ها دارد و در اظهارات آنها نیز مدام شنیده می شود که جمهوری اسلامی به طور ویژه در معرض دسترسی و کنترل خواهد بود و این مسائل است که ابهام ایجاد می‌کند و با مصالح ملی ما هم سازگاری ندارد.

زارعی تاکید کرد: مجموعه این ابهامات ایجاب می‌کند که این مسائل در مجلس به طور دقیق بررسی شود و مذاکره‌کنندگان نیز توضیحات خود را ارائه دهند و در نهایت براساس مصالح ملی عمل کنیم و به وعده و وعیدهایی که حتی بر روی کاغذ نیز محقق نخواهد شد، چندان دل نبندیم.

ابهام در بخش موشکی/ چارچوب طراحی کلاهک‌های هسته‌ای و غیرهسته‌ای، در بُردهای خاص مثل هم است

وی در ادامه به موضوع موشکی جمهوری اسلامی در برجام اشاره کرد و گفت: حرف آنها در این رابطه این است که ما نباید بر روی طراحی موشک‌های دارای کلاهک هسته‌ای کار کنیم؛ وقتی ما در توافق می‌پذیریم که در رابطه با طراحی موشک‌های دارای کلاهک هسته‌ای کار نکنیم که این مسئله از حیث فنی نیز مشکل دارد، باید توجه کرد که چارچوب طراحی کلاهک‌های هسته‌ای یا غیرهسته‌ای، در یک بُرد خاص مثل هم است، بنابراین این موارد جای بهانه‌گیری را فراهم می‌کند و نکته ای هم که برخی مسئولان ارشد نظام اعلام کردند که توافقنامه برخی مشکلات امنیتی دارد به همین مسئله برمی‌گردد.

نماینده مردم تهران در مجلس در همین رابطه به موضوع محدودیت در صادرات تسلیحات متعارف در برجام نیز اشاره کرد و افزود: این موارد به نوعی خارج از موضوع هسته‌ای کشور است و به محدود کردن نظام در منطقه و خالی کردن پشت حامیان انقلاب اسلامی در منطقه منتهی می‌شود که باید همیشه به آنها کمک کنیم.

زارعی در پایان تاکید کرد: مجلس باید در کمیسیون ویژه بررسی برجام به این مسائل حساس و سرنوشت‌ساز توجه ویژه کند.