تروریسم ماری که اردوغان در آستین پروراند/احتمال انتخابات زودهنگام

به گزارش خبرنگار مهر، بعد از آنکه حزب عدالت و توسعه نتوانست اکثریت مطلق آراء را در انتخابات پارلمانی ترکیه به دست آورد رایزنی برای تشکیل دولت ائتلافی با سایر احزاب راه یافته به پارلمان این کشور شروع شد.

در میان احزاب «جمهوری خلق»، «حرکت ملی» و «دموکراتیک خلقها» به نظر می رسد که حزب «عدالت و توسعه» همگرایی بیشتر با جمهوری خلق داشته باشد و بتواند با این حزب ائتلاف برگزار کند.

البته این احتمال با توجه به اخبار موجود کم شده است. در گفتگو با با سیاستمدار ترک علی اُزگوندوز (Ali Özgündüz) دادستان کل سابق استانبول و نماینده مردم استانبول در پارلمان ترکیه به بررسی این موضوع پرداخته ایم که در ادامه می آید.

در روزهای گذشته با وجود اختلافات شدید ایدئولوژیک میان طرفین شاهد تشکیل دو کمیته از سوی حزب عدالت و توسعه و حزب جمهوری خلق برای پیشبرد مذاکرات بین دو طرف به منظور تشکیل دولت ائتلافی بوده ایم، به نظر شما این گفتگوها به نتیجه خواهد رسید و دو طرف خواهند توانست دولت ائتلافی تشکیل دهند؟

به نظر می رسد که انتخابات زودهنگام محتمل تر باشد. چراکه ائتلاف حزب جمهوری خلق با عدالت و توسعه موضوع بسیار پیچیده و سختی است و مهمترین مورد در این مسئله هم موضوع سیاست خارجی و مخصوصا بحران سوریه و حمایت از گروه های تکفیری و تروریستی هست. یعنی مسئله اصلی سیاست خارجی است و برای اینکه امکان تشکیل حکومت ائتلافی میان حزب عدالت و توسعه و جمهوری خلق فراهم شود باید سیاست خارجی که عدالت و توسعه در چند سال گذشته در پیش گرفته 180 درجه تغییر یابد و به سمت همکاری با ایران پیش برود. تا زمانی که این اتفاق نیافتاده امکان تشکیل دولت ائتلافی نیز وجود ندارد.

باید کمک های لجستیک و تعلیم مخالفان سوریه از سوی ترکیه پایان یابد. مسئله مهم تر از آن نیز موضوع مقام رئیس جمهوری و شخص اردوغان است. تا زمانی که اردوغان از موضعگیری های خود در رابطه با موضوعات سیاسی جاری دست نکشد و به موضوعاتی بپردازد که با مقام ریاست جمهوری در تضاد است، امکان رسیدن به نقطه مشترک برای تشکیل دولت ائتلافی متصور نیست.

مسئله سوم هم موضوع فساد مالی حزب عدالت و توسعه و مساله 4 وزیر این حزب است. در این باره نیز باید به مبارزه جدی با فساد مالی و مخصوصا فساد مالی منسوبین به حزب عدالت و توسعه  پرداخته شود. نکته بعدی نیز استقلال نظام قضائی کشور است. البته آقای قلیچداراوغلو در این مورد بیانیه 14 ماده ای را منتشر کرده است.

از سوی دیگر نیز ما به تصمیم حزب عدالت و توسعه اطمینان زیادی نداریم. به نظر می رسد که این حزب در صدد آن هست که پس از مدت کوتاهی که دولت ائتلافی تشکیل شد، آن را بر هم زده و انتخابات زودرس برگزار کند. اما حزب جمهوری خلق معتقد است که اگر بنا بر تشکیل یک دولت ائتلافی باشد باید عمر این دولت 4 ساله و بلند مدت باشد. وقتی این موضوعات را در نظر می گیریم احتمال اینکه در نوامبر انتخابات زودرس برگزار شود بسیار زیاد است.

هفته گذشته شاهد انفجار تروریستی توسط گروهک داعش در شهر سوروچ ترکیه بودیم و در جریان آن 32 نفر جان خود را از دست دادند. پس از آن نیز حملات گروه پ ک ک به پرسنل امنیتی ترکیه شروع شد و در جریان آن چندین پلیس کشته شدند. در مقابل ارتش هم به بهانه مبارزه با گروه های تروریستی به بمباران مواضع داعش و پ ک ک پرداخت. دیدگاه حزب جمهوری خلق نسبت به رویدادهای اخیر چیست؟

حزب جمهوری خلق در مورد گروه های تکفیری و مخصوصا داعش از همان روز اول دارای دیدگاه روشنی بوده است. این حزب از همان 4 سال پیش دائما تکرار می کرد که نباید در آستین خود مار پرورش داد. بنده خودم هم به شخصه چندین بار در این مورد در پارلمان هشدار دادم. اما در آن زمان که ما این هشدارها را می دادیم حزب عدالت و توسعه ما را به طرفداری از بشار اسد متهم می کرد و غیره. همانطور که می دانید حتی قبل از انفجار سوروچ، داعش در ریحانلی ترکیه نیز دست به اقدام تروریستی زده بود و انفجار سوروچ نشان داد که این گروه های تکفیری در داخل ترکیه هم نفوذ کرده اند.

اما در مورد پ ک ک که در روزهای اخیر به ترور چند پلیس دست زده است که حتی یکی از این پلیس ها افسر راهنمایی و رانندگی بوده است، هیچ گروه و یا حزب سیاسی در داخل ترکیه چنین اقداماتی را نمی تواند تحمل کند. بعضی گروه ها و قدرت های داخلی و خارجی هم به دنبال این هستند که پ ک ک آتش بس را نقض کند و بدین ترتیب موضوع حل مشکل اقلیت ها در ترکیه با شکست مواجه شده و متوقف شود. حتی در این میان برخی کشورهای خارجی هم فعالیت هایی دارند و اگر کمی با دقت به موضوع نگاه کنیم متوجه خواهیم شد که روش ترور چندین پلیس توسط گروه پ ک ک با روش های متداول این گروه خیلی سازگاری ندارند. مثلا دو نفر از این پلیس ها در تخت خواب و موقع خواب به قتل رسیدند و یکی دیگر از پلیس ها هم که مامور راهنمایی و رانندگی بود و اینها حتی با اصول پ ک ک سازگاری ندارند.

دیدگاه حزب جمهوری خلق نسبت به حل مشکل اقلیت ها چیست؟ یعنی اگر در دولت ائتلافی شرکت داشته باشید روند اجرای این طرح چگونه ادامه خواهد داشت؟

در این مورد حزب جمهوری خلق هم حداقل تا اندازه حزب عدالت و توسعه مایل به حل موضوع است. اما مایل به حل و فصل آن به روشی دمکراتیک و با استفاده از روش دیپلماتیک است. یعنی ما در روش اختلاف داریم. حزب عدالت و توسعه در حال مذاکره و گفتگو با آپو (عبدالله اوجالان) است که به نظر ما یک تروریست غیر قابل گفتگو است. یعنی این روشی که حزب عدالت و توسعه در پیش گرفته است اشتباه است. حزب جمهوری خلق معتقد هست که این موضوع باید در پارلمان و با مذاکره و گفتگوی دیپلماتیک و مدنی حل شود؛ مانند آنچیزی که در اسپانیا و کانادا اتفاق افتاد و یا در جریان است. البته در چند ماه اخیر حزب عدالت و توسعه هم در این مورد به چیزی که ما از همان اول تکرار می کردیم رسیده است و الان آنها هم اعتقاد پیدا کرده اند که راه حل این مشکل نه مذاکره با تروریست ها در کوه ها و یا در زندان، بلکه مذاکره با نمایندگان دیپلماتیک مردم در مجلس و پارلمان است.

در حالی که حزب عدالت و توسعه دائما از حل و فصل مشکل اقلیت ها و اکراد با روش خود حرف می زد، اکنون شاهد هستیم که این روش با شکست مواجه شده است. چرا که پ ک ک سلاح های خود را تحویل نداده بود و منتظر یک شوک جدید بود تا به اقدامات تروریستی خود ادامه دهد. اشتباهی که حزب عدالت و توسعه با اعتماد به اوجالان و پ ک ک انجام داد به همه ثابت کرد که اعتماد به هر تروریستی اشتباه و بی فایده است. چرا که این گره ها نه به دنبال حل مشکل بلکه به دنبال عمیق تر کردن آن هستند. دولت ترکیه در مقابل حملات پ ک ک  به مقابله جدی خواهد پرداخت و حزب جمهوری خلق هم در این مسئله همراه دولت و مردم است.

نکته مهم و تاسف بار این است که در طول سال گذشته که گروه پ ک ک به فعالیت مشغول بوده است، هموطنان کرد بیشترین آسیب ها را از این موضوع دیده اند. درگذشته در رابطه با اقلیت ها و کردها مشکلاتی وجود داشت ولی اکنون بسیاری از آنها حل شده است. اکنون تدریس زبان کردی در مدارس و دانشگاه ها آزاد است، ده ها رادیو و تلوزیون دولتی و خصوصی به کردی برنامه پخش می کند و حتی در خود کابینه حزب عدالت و توسعه بسیاری از وزیران کرد هستند و ده ها حزب کردی به فعالیت مشغولند. همانطور که می دانید  در انتخابات 7 ژوئن 81 نفر از حزب دموکراتیک خلق ها به مجلس راه یافتند. البته اگر مشکلی وجود دارد که به احتمال زیاد نیز وجود دارد، تنها مکان رسیدگی و حل آن مجلس و پارلمان است؛ یعنی به شکلی دموکراتیک و متمدن. همانطور که می دانید در همه جای دنیا پاسخ به ترور از اولین ترین وظایف یک دولت است.

به عنوان سوال آخر نظرتان در مورد آینده روابط ایران و ترکیه چیست؟

این توافق که حق استفاده صلح آمیز ایران از انرژی هسته ای را به رسمیت نیز شناخته است برای ایران و منطقه دستاورد بسیار بزرگی است. به نظر می رسد  که پس از برداشته شدن تحریم ها و با توجه با منابع سرشار نفت و گازی که ایران دارد این کشور به ستاره درخشان منطقه تبدیل خواهد شد. ایران و ترکیه به عنوان دو کشوری که دارای تاریخ قدیمی و بسیار مشترکی هستند و باید پس از این هم به دوستی خود ادامه دهند و این دوستی به نفع دو ملت و دو دولت خواهد بود. ایران و ترکیه باید برای حل مشکلات منطقه و پاکسازی منطقه از تروریست ها با هم به همکاری نزدیک بپردازند.

قدرت های امپریالیستی با دامن زدن به اختلاف های مذهبی و نژادی درصدد دامن زدن به اختلافات در منطقه هستند و با به وجود آوردن گروه های تروریستی همچون پ ک ک و پژاک در صدد ضربه زدن به کشورهای منطقه و تجزیه عراق، سوریه، ایران و ترکیه است. در این موارد هم باید دو کشور به همکاری بپردازند. زمانی که مرز میان ایران و ترکیه با معاهده قصرشیرین تعیین شد حتی آمریکایی تشکیل نشده بود  و به این دلیل اگر ایران و ترکیه برای حل مشکلات منطقه با یکدیگر همکاری کنند نه آمریکا و نه حتی تمام دنیا قادر به انجام کاری برخلاف منافع دو کشور نخواهند بود.