آتش‌بس در یمن؛ بارقه امیدی برای بیش از 25 میلیون یمنی

«این روزها اخبار خوشحال‌کننده در خصوص یمن بسیار کم شنیده می‌شود؛ یمنی که نامش به معنی برکت و سعادت است. اما آتش‌بس اعلام شده از سوی سازمان ملل چه بسا بارقه امیدی برای بیش از 25 میلیون یمنی باشد که بیشتر آنها به کمک‌های انسانی ضروری و فوری نیاز دارند.»

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه مستقل رای‌الیوم در گزارشی در خصوص آتش‌بس انسانی اعلام شده در یمن نوشته است: «از زمان آغاز حملات هوایی «طوفان قاطع» به رهبری عربستان در یمن که تقریباً 100 روز از آن گذشته است و حدود 175 جنگنده در چارچوب یک ائتلاف عربی «ظاهری» شرکت کرده‌اند، یمنی‌ها در شرایط بسیار سختی به سر می‌برند تا جایی که نه آب دارند، نه برق، نه دارو و نه غذا. حتی بدتر از این وبا و بیماری و تب دنگی که جان صدها تن را به دلیل نبود دارو می‌گیرد، شیوع پیدا کرده و خدمات پزشکی نیز رو به وخامت نهاده است.

عبد ربه منصورهادی، رئیس‌جمهور مستعفی یمن تصمیم به برقراری آتش‌بس نگرفت بلکه تنها عربستان به دلیل درخواست‌های سازمان ملل و فشارهای بین‌المللی و منطقه‌ای تصمیم به برقراری آتش‌بس گرفت چراکه ادامه بمباران بدون هدف بوده و کاملاً نتایج عکس می‌دهد و تاثیر منفی بر خود عربستان، وجهه، امنیت و ثبات آن می‌گذارد.

فشارهای بین‌المللی آنگاه به اوج خود رسید که بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل خواهان توقف درگیری‌ها در سریع‌ترین زمان ممکن شد و بیش از چند بار تاکید کرد که تعداد کشته‌شدگان به 2800 تن که بیشترشان غیرنظامی هستند، رسیده و آمار زخمی‌شدگان نیز از مرز 13 هزار تن گذشته است.

اسماعیل ولد شیخ احمد، فرستاده سازمان ملل به یمن نیز این آمار و ارقام و تاکید بر لزوم توقف جنگ را به رهبران عربستانی در ریاض ابلاغ کرد؛ عربستانی که درک کرده است که «لجبازی» هیچ فایده‌ای ندارد و باید آتش‌بسی برقرار شود که همزمان با 10 روز آخر ماه رمضان از رنج یمنی‌ها بکاهد.

آتش‌بس غیرمشروط از سوی یک طرف اعلام شده است؛ از سوی عربستانی که تصمیم صلح و جنگ به دست وی است اما موفقیت آتش‌بس در گرو پایبندی تمامی طرف‌ها از جمله حوثی‌ها و نیروهای علی عبدالله صالح، رئیس‌جمهور پیشین یمن است که از این آتش‌بس استقبال کرده‌اند.

طرف‌های دیگری در یمن هستند که خارج از کنترلند مثل داعش، القاعده و شبه‌نظامیان قبایل. منفعت این طرف‌ها چه گروهی و چه جداگانه در ادامه درگیری‌ها، وخامت اوضاع امنیتی و عدم وجود یک قدرت مرکزی در یمن نهفته است.

تفکر اولیه‌ای که درخصوص حمله و موشک اول در آغاز این جنگ وجود داشت این بود که جنگ بدون خطر است اگر هم خطراتی باشد مساله طبیعی است که در تمامی جنگ‌ها وجود دارد و در هر صورت بسیار محدود خواهد بود چراکه دو طرف اصلی یعنی عربستان و حوثی‌ها و نیروهای علی عبدالله صالح با هم برابر نیستند. اما پس از یکصد روز جنگ این تفکر اشتباه از آب درآمد و اکنون تمامی طرف‌های درگیر در بن‌بستی سخت و گردابی بی‌پایان گیر افتاده‌اند.

واکنش به بمباران هوایی به ویژه در استان‌های وابسته به حوثی‌ها مثل صعده و عمران از طریق جنگ فرسایشی زمینی در مرزهای عربستان و یمن و با استفاده از موشک‌های کاتیوشا، اسکاد و گراد صورت گرفت و حوثی‌ها شهرهای جنوبی عربستان مثل جازان، نجران و روستاهای دیگر را هدف قرار دادند.

در جریان این حملات و درگیری‌ها چندین تن کشته و زخمی شدند. ساکنان آواره شدند و مدارس و ادارات دولتی بسته شد.

جنگ در زمان اشتباهی رخ داد و حداقل از نظر وضعیت و شرایط اقتصادی و مالی اشتباه بود چراکه همزمان با کاهش قیمت نفت به کمتر از نصف رخ داد. قیمت یک بشکه نفت از 118 دلار به 46 دلار رسید اما در روزهای اخیر کمی رشد داشت و به 64 دلار رسید و در صورت رفع ممنوعیت صادرات نفت ایران ممکن است باز هم کاهش یابد.

هزینه‌های جنگ عربستان در یمن از نظر مادی، بشری و امنیتی بسیار سنگین بوده است. کسی که غیر از این را بگوید خودش را گول می‌زند. کسری بودجه عربستان در حال حاضر به بیش از 20 درصد از درآمد ملی رسیده که مقدار آن حدود 715 میلیارد ریال (191 میلیارد دلار) است. پیش‌بینی می‌شود که این درآمد به 145 میلیارد ریال (39 میلیارد دلار) برسد. آژانس اقتصادی بلومبرگ آمریکا در گزارشی گفته است که عربستان شاید در پایان سال جاری میلادی مجبور شود برای رفع این کسری بودجه سندات فروش را با ارز محلی (ریال) ارائه کند.

هیچ‌کس از هزینه حملات عربستان بر یمن سخن نمی‌گوید یا بهتر است بگوییم نزدیک شدن به این مساله ممنوع است. درست است که بودجه دفاعی عربستان به 57 میلیارد دلار می‌رسد و در واقع چهارمین کشوری است که بیشترین بودجه را به وزارت دفاع اختصاص داده است اما بالا رفتن هزینه‌های جنگ این بودجه در چند ماه را می‌سوزاند به ویژه اینکه می‌دانیم در اواسط آوریل گذشته به 30 میلیارد دلار رسیده بود و هم‌اکنون احتمالاً دو برابر شده است.

امیدواریم که این آتش‌بس که بارقه امیدی برای یمنی‌هاست پایدار بماند و هیچ‌کدام از طرف‌ها آن را نقض نکنند چراکه منفعت تمامی طرف‌ها در این آتش‌بس نهفته است. تنها طرفی که خواهان ادامه جنگ است تا بر رنج مردم فقیر و در عین حال جسور و بخشنده یمن بیفزاید منفعتی برای خود در این آتش‌بس نمی‌بیند.

یمنی‌ها حق دارند که امنیت و ثبات داشته باشند و از شرایط سختی که در حال حاضر در آن به سر می‌برند بیرون بیایند چراکه در حال حاضر 20 میلیون تن در آستانه گرسنگی هستند و به گفته ولد شیخ احمد هنوز وارد عمق آن نشده‌اند.

بله این آتش‌بس برای پنج روز است اما باید برای هفته‌ها و ماه‌ها و چه بسا سال‌ها تمدید شود و می‌توان از آن برای برگزاری مذاکرات جدی و بدون پیش‌شرط برای رسیدن به راهکار سیاسی بحران استفاده کرد. امیدواریم که خوش‌بینی ما بجا باشد.

انتهای پیام