تلاش اردوغان برای حفظ قدرت؛ ممکن ساختن غیرممکن‌ها

حزب عدالت و توسعه که این روزها همزمان با کشمکش‌ها برای انتخاب رئیس مجلس، در سوی دیگر درگیر تشکیل دولت ائتلافی است، به نظر می‌رسد با ممکن کردن تمام غیرممکن‌ها در تلاش برای ائتلاف با حزب مردم جمهوری‌خواه است.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) به نقل از خبرگزاری رویترز، حزب اسلام‌گرای عدالت و توسعه رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در حال حاضر در جهت ائتلاف با حزب اپوزیسیون دوم جمهوری‌خواه فعالیت می‌کند؛ اتفاقی که زمانی بسیار دور از ذهن بود. حزب مردم جمهوری‌خواه در دهه 1920 و توسط «پدر» ترکیه مدرن، مصطفی کمال آتاتورک، به عنوان حامی و فرمانده یک کشور سکولار پایه‌گذاری شد.

اما پس از ناکامی حزب حاکم در به دست آوردن اکثریت کرسی‌های پارلمان در انتخابات اخیر ائتلاف عدالت و توسعه و مردم جمهوری‌خواه بسیار شکننده خواهد بود. اما به گفته تحلیلگران این ائتلاف موجب آرامش سرمایه‌گذاران خارجی و از سرگیری تلاش‌ها برای صلح با کردها خواهد شد.

متحدان ناتو نیز که به شدت در پی ترکیه‌ای باثبات در مرزهای سوریه و عراق هستند از ائتلافی که دست‌کم چشم‌اندازی ازترکیه آرام و باثبات را نشان دهد استقبال و حمایت می‌کنند.

این ائتلاف همچنین برخی تمایلات افراطی اردوغان را مهار خواهد کرد؛ اردوغانی که این روزها لحن خصمانه‌اش خطاب به منتقدان و معترضان رو به افزایش است.

اما به گفته حلیل کاراوالی، دبیرمجله Turkey Analyst برای اردوغان ائتلاف با مردم جمهوری‌خواه می‌تواند نشانه دیگری از توانایی حزب عدالت و توسعه در ایجاد تغییر در ترکیه مدرن باشد.

کاراوالی در این باره می‌گوید: عدالت و توسعه تمایلی ندارد تا یک حزب راست‌گرا به نظر بیاید. آنها می‌خواهند حزبی باشند که ترکیه را اصلاح می‌کند.

این در حالی است که ارتش سکولار ترکیه به وسیله اصلاحات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی این حزب مدت‌هاست که تحت فشار قرار گرفته است. اردوغان که خودش در دهه 1990 به دلیل بازگو کردن شعری مذهبی با حکم زندان مواجه شد، خود را به عنوان حامی مسلمانان محافظه‌کاری می‌داند که در دولت‌های سکولار پیشین مظلوم واقع می‌شدند.

از سوی دیگر حزب مردم جمهوری‌خواه طی 13 سال گذشته برای به دست آوردن رای محافظه‌کارانی که به سمت عدالت و توسعه گرویده بودند، تغییراتی در برخی خوانش‌های سکولار خود ایجاد کردند.

در این ائتلاف اما به هر حال مردم جمهوری‌خواه از حمایت طرح بلندپروازانه اردوغان برای افزایش قدرت ریاست‌جمهوری سر باز خواهد زد. این حزب همچنین از طرح وی برای مداخله نظامی در مرزهای سوریه حمایت نخواهد کرد.

«انتخابات زودهنگام»

مقامات حزب عدالت و توسعه در خفا می‌گویند، اردوغان ممکن است انتخابات زودهنگام را بهترین راه برای بازیابی اکثریت پارلمانی این حزب و تلاش برای اعمال تغییرات در قانون اساسی بداند.

به هر حال این گزینه پس از نتایج نظرسنجی هفته گذشته که نشان داد مردم تمایلی به انتخابات زودهنگام ندارند، دور از ذهن به نظر می‌آید، در حالی که ائتلاف با حزب راستگرای حرکت ملی‌گرا از نظر تفاهم در ایدئولوژی معنی بدهد، مقامات عدالت و توسعه می‌گویند اولویت اول آنها ائتلاف با مردم جمهوری‌خواه است.

یکی از اعضای عدالت و توسعه در این باره می‌گوید: حامیان حزب ائتلاف با حرکت ملی‌گرا را ترجیح می‌دهند اما مقامات ارشد و دولت مردم جمهوری‌خواه را ترجیح می‌دهد. رهبران حزب اما معتقدند ائتلاف با مردم جمهوری‌خواه برای حل مشکلات ترکیه منطقی‌تر است.

علاوه بر اینها ائتلاف با مردم جمهوری‌خواه به ازسرگیری مذاکرات برای حل مساله صلح با کردها کمک خواهد کرد؛ مذاکراتی که حرکت ملی‌گرا به شدت با آن مخالف است.

سرنوشت 14 میلیون کرد ترکیه یکی از مهم‌ترین مسائل سیاسی این کشور است. اردوغان سال 2012 زمانی که مذاکرات با کردها را برای پایان دادن به سه دهه درگیری آغاز کرد، قمار بزرگی به راه انداخت.

در حالی که اکنون این مذاکرات متوقف شده و کردها اردوغان را به کارشکنی متهم می‌کنند، خود او بدون‌شک روند صلح را میراثی کلیدی برای خود می‌داند.

با این حال اردوغان هشدار داده است که ترکیه ایجاد یک حکومت کرد مستقل را در مرزهای جنوبی کشورش برنمی‌تابد و گزارش رسانه‌ها حاکی از آن است که وی تلاش دارد منطقه حائلی را در مرز ترکیه و سوریه جایی که شبه‌نظامیان کرد و تروریست‌ها برای به دست آوردن کنترل آن درگیر هستند، ایجاد کند.

کمال قلیچدار اوغلو، رهبر حزب مردم جمهوری‌جواه روز سه‌شنبه با لحنی که نویدبخش ائتلاف نبود نسبت به اقدام نظامی در سوریه هشدار داد.

وی در هشدار خود خطاب به اردوغان گفته بود: جنگ بچه‌بازی نیست! یک سیاستمدار خوب می‌داند که شعله‌ورتر کردن آتش ناآرامی و جنگ به جای موفقیت، فاجعه به بار خواهد آورد. این کشور اسباب‌بازی تو برای رسیدن به آرزوهایت نیست!

بازارهای مالی

بازارهای اقتصادی ترکیه آرزوی یک ائتلاف بزرگ را دارند، سرمایه‌گذاران شرط بسته‌اند که تصمیم عدالت و توسعه برای نامزد کردن وزیر دفاع نه‌چندان محبوبش برای ریاست مجلس نشانه‌ای از واگذار کردن این سمت به اپوزیسیون در قبال تشکیل ائتلاف است.

روز جمعه این حزب عصمت ایلماز را به عنوان نامزد خود برای سمت ریاست مجلس معرفی کرد.

رای‌گیری برای انتخاب رئیس پارلمان روز گذشته (سه‌شنبه) آغاز شد و پس از رای نیاوردن یکی از نامزدها در دور اول و دوم، دور سوم و چهارم آن قرار است امروز (چهارشنبه) برگزار شود.

گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است که حزب عدالت و توسعه ممکن است امروز از دنیز بایکال، نامزد حزب مردم جمهوری‌خواه حمایت کند. چنین اتفاقی نشانه مهمی از احتمال تشکیل دولت ائتلافی با حزب مردم جمهوری‌خواه خواهد بود.

اما احمد داوود اوغلو، نخست‌وزیر ترکیه به نظر می‌رسد با گفتن این نکته که حزب عدالت و توسعه در تمام دوره‌های رای‌گیری از نامزد خود حمایت می‌کند، آب سردی هم بر این تئوری ریخته است.

انتهای پیام