تابستان گرم سیاست ترکیه: رئیس پارلمان جدید کیست؟

تابستان گرم سیاست در ترکیه از 23 ژوئن (دوم تیر) و برگزاری مراسم سوگند نمایندگان و همزمان تلاش برای تشکیل دولت ائتلافی آغاز خواهد شد.

به نوشته روزنامه حریت، رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه تاکید کرده است که پس از انتخاب رییس مجلس حکم تشکیل دولت را ابلاغ خواهد کرد و این به این معنی خواهد بود که دوره 45 روزه تشکیل دولت احتمالا از هفته اول ژوئیه آغاز خواهد شد.

تمامی 550 نماینده ساعت 3 بعداظهر 23 ژوئن در محل مجلس این کشور حاضر خواهند بود تا به صورت رسمی برای دوره‌ای چهارساله سوگند یاد کنند. ریاست این جلسه را دنیز بایکال به عنوان مسن‌ترین عضو مجلس از حزب مردم جمهوریخواه برعهده خواهد داشت.

اولین کار در دستورالعمل پارلمان ترکیه انتخاب رییس مجلس و اعضای شورا خواهد بود. اولین دور رای‌گیری 28 ژوئن(7 تیر) برگزار خواهد شد. نامزدها باید رای دوسوم اکثریت نمایندگان را در دور اول و دوم رای‌گیری به دست آورند و در دور سوم یک نامزد باید اکثریت مطلق را از آن خود کند.

اولین همکاری برای سمت ریاست مجلس

با توجه به این مساله که هیچ یک از چهار حزب حاکم در مجلس اکثریت مطلق ندارند، انتخابات رییس مجلس به دور چهارم رای‌گیری به عنوان دور نهایی نیاز دارد. در دور چهارم رای‌گیری نامزدی که بیشترین رای را آورده باشد، انتخاب خواهد شد. در این صورت اگر سه حزب دیگر غیر از عدالت و توسعه نتوانند یک نفر را به عنوان نامزد معرفی کنند کاندیدای عدالت و توسعه پیروز خواهد شد.

جایگاه ریاست مجلس به دو دلیل حائز اهمیت است. اول اینکه رییس مجلس در غیاب رییس جمهور جایگزین وی خواهد بود و دوم اینکه نقش بسیار استراتژیکی در پروسه‌های مختلف مجلس از جمله تشکیل کمیسیون‌ها برای بررسی ادعاهای فساد مالی علیه اعضای دولت دارد. همین عامل کافی است تا این سمت برای حزب عدالت و توسعه از اهمیت خاصی برخوردار باشد. به هرحال این حزب ممکن است ریاست مجلس را در مقابل یک معامله به شریک خود در دولت ائتلافی واگذار کند. با این حال در سناریویی غیرمحتمل‌تر، در صورتی که سه حزب دیگر بتوانند بر یک نامزد به توافق برسند، می‌توانند در دور سوم رای‌گیری نامزد خود را رییس مجلس کنند.

براساس عرف سیاست ترکیه، حزبی که تعداد بیشتری در یک ائتلاف دارد سمت نخست وزیری را خواهد داشت در حالی که حزب کمتر ریاست مجلس را در دست می‌گیرد اما با توجه به این مساله که ریاست مجلس هر دو سال انتخاب می‌شود، شرکای دولت ائتلافی می‌توانند ریاست این مجلس را به صورت دوره‌ای بدون خود تقسیم کنند.

ضرب‌الاجل 45 روزه کی آغاز می‌شود؟

انتظار می‌رود رییس جدید مجلس ترکیه پیش از دوم ژوئیه انتخاب شود و اردوغان نیز حکم تشکیل دولت را همان روز یا مدت کوتاهی پس از آن به احمد داوود اوغلو نخست وزیر فعلی واگذار کند.

داوود اوغلو تلاش دارد تا دولت ائتلافی را طی 30 روز تشکیل دهد اما در صورتی که حتی طی 45 روز هم این دولت تشکیل نشد اردوغان دستور برگزاری انتخابات زودهنگام طی 90 روز را صادر می‌کند. در این صورت هم انتخابات مجدد ممکن است در 15 نوامبر و تحت نظارت دولت موقت متشکل از چهار حزب براساس آرای‌شان در انتخابات قبلی برگزار شود.

52261