آیا اردوغان پیام این «نه» را خواهد گرفت؟!

گروه بین الملل- محمد قادری*: رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در انتخابات پارلمانی روز گذشته در این کشور با شکستی معنادار مواجه شد و حزب متبوع وی پس از 13 سال اکثریت پارلمان را از دست داد.

وی که این بار در صدد بود ضمن کسب اکثریت مطلق کرسی های پارلمان، زمینه را برای ریاستی کردن نظام سیاسی کشورش فراهم ساخته و با حذف مقام نخست وزیری عملا خود را به شخص اول و قدرت بلا منازع تبدیل کند، عملا این فرصت را از دست داد و با ریزش قابل ملاحظه ای در سبد آرای حزبش مواجه شد.

این اتفاق البته از سوی بسیاری از صاحبنظران سیاسی داخلی و منطقه ای ترکیه پیش بینی شده بود، به ویژه آنکه پیش از این سیگنال های منفی متعددی در این باره ارسال شده بود و اردوغان در این دوره، بیش از هر دوره دیگری پایه های کاخ چانکایا را برای خود لرزان احساس می کرد.

برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته در ترکیه و پیروزی شکننده اردوغان مهمترین سیگنال منفی بود که اردوغان از ابتدای به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در این کشور، آن را دریافت کرده بود. نکته مهم دیگر در این باره اعلام حضور ترک های ساکن در آلمان و اتریش برای اثرگذاری در این انتخابات بود، نکته ای که اردوغان نیز به دلیل آگاهی از مخالفت شدید آنان با خود، به شدت از آن واهمه داشت.

به هر حال نتیجه انتخابات روز گذشته در ترکیه نشان داد که احزاب «جمهوریخواه خلق»، «دموکراتیک خلق‌ها» و «ملی گرا» به همراه دیگر احزاب مخالف، با جذب آرای خاکستری و خاموش، قدرت غلبه بر اردوغان و حزب عدالت و توسعه را خواهند داشت.

اگرچه «کمال قلیچدار اوغلو»، «دولت باغچه لی» و «صلاح الدین دمیرتاش» و «احسان اوغلو» که ۴ مخالف شناخته شده اردوغان و حزب عدالت و توسعه محسوب می شوند با یکدیگر در خصوص اداره جامعه و رویکرد سیاسی آنکارا اختلاف نظرهایی آشکار دارند، اما در برهه فعلی هدف مشترک آنها «گذار از اردوغانیسم» و ممانعت از تبدیل شدن اردوغان به شخص اول کشور است. این در حالی است که اردوغان و احمد داوود اوغلو نخست وزیر ترکیه هر دو در صددند به هر نحو ممکن قانون اساسی کشور را دست خوش تحولاتی عمده و اساسی نمایند.

این اتفاق بزرگ در انتخابات پارلمان، علاوه بر مسائل داخلی، به طور جدی بر مواضع منطقه ای اردوغان نیز تاثیر خواهد گذاشت و قطعا رفتارهای خصمانه وی را که بر گرفته از نگاه معطوف به تجدید حیات «امپراتوری عثمانی» است با واکنش های جدی در داخل مواجه خواهد کرد. مواضعی که اردوغان را در کنار رژیم آل سعود به دشمنان درجه یک ملت و نظام سوریه و محور مقاومت در منطقه تبدیل کرد و مصیبت های فراوانی را بر جهان اسلام تحمیل نمود.

بر این اساس؛ به نظر می رسد که روزهای آتی روزهای سرنوشت سازی برای ترکیه و حزب حاکم بر آن خواهد بود، چرا که عملا «نه» دیروز مردم ترکیه به اردوغان، «نه» محکمی به تمامی خودخواهی ها، دیکتاتورمنشی ها و همگامی های وی با دست نشاندگان غرب و اسراییل در منطقه علیه مسلمانان بود، اما به راستی آیا او و نخست وزیرش این پیام مهم را دریافت کرده اند!؟

* کارشناس حوزه سیاست خارجی و روابط بین الملل