آهنگی که از رکوردهای گینس سر درآورد/ترانه‌ای که همه آن را خواندند از فرهاد تا فرانک سیناترا

فرزاد مظفری: آهنگی که رکورد بیشترین بازخوانی(covered song) را در کتاب رکوردهای گینس از آن خود کرده چه آهنگی است؟ برای یافتن پاسخ کافیست به جستجو میان آثار گروه موسیقی «بیتل‌ها» بپردازیم تا به آهنگ زیبای «Yesterday» برسیم.

 بیتل‌ها نام یک گروه راک انگلیسی است که در سال 1960 در لیورپول شکل گرفت. اعضای این گروه جان لنون، پل مک‌کارتنی، جرج هریسون و رینگو استار بودندکه به عنوان بازیگران اصلی دوران راک شناخته می‌شوند. بیتل‌ها از سال 1960 به مدت سه سال در کلوب‌هایی در لیورپول و هامبورگ به اجرای موسیقی می‌پرداختند و بدینگونه کم کم به شهرت رسیدند. آنها در اواخر سال 1962 با انتشار آهنگ «دوستم بدار» در بریتانیا به شهرت رسیدند. پس از آن با انتشار آلبوم‌های «روح پلاستیکی» در سال 1965، «هفت تیر» در سال 1966، «گروه کلوب بی‌کسان گروهبان فلفل» در سال 1967 و «بیتل‌ها» در سال 1968 و «اَبی رود» در سال 1969 به موفقیت‌هایی پی در پی دست یافتند. اما سرانجام این گروه در سال 1970 از هم پاشید و افسانه بیتل‌ها به پایان رسید.

از بین اعضای گروه پل مک‌کارتنی و رینگو استار در عرصه موسیقی فعال ماندند. جان لنون در سال 1980 با شلیک گلوله در نیویورک کشته شد. او هنگام بازگشت به آپارتمانش توسط مایکل دیوید چپمن به قتل رسید. جرج هریسون نیز در سال 2001 در اثر ابتلا به سرطان ریه درگذشت.

هر چند در مقابل عنوان سازندگان این اثر نام جان لنون و پل مک‌کارتنی در کنار هم به چشم می‌خورد، اما جان لنون در این مورد گفته است : « ما همه چیز را در مورد «Yesterday» می‌دانیم. من برای این آهنگ ارزش بسیاری قائلم. این آهنگ همانند فرزند پل است، بسیارخوب ساخته شده و زیباست. من هیچ‌گاه آرزو نمی‌کنم که کاش این آهنگ را من ساخته بودم.»

پل مک‌کارتنی گفته که این آهنگ در خواب به ذهن او رسیده است. ملودی اینکار آنقدر در ذهن او کامل بود که مک‌کارتنی در اصالت آن شک کرد، او در همین مورد گفته است : « در یک آپارتمان کوچک در طبقه دوم یک زندگی می‌کردم، کنار تخت‌خوابم یک پیانو بود. یک روز صبح با نوایی در ذهنم از خواب بیدار شدم. با خودم گفتم، من این نغمه را می‌شناسم؟ شبیه ملودی‌های جاز بود. پدرم بسیاری از آهنگ‌های جاز را می‌شناخت، با خودم فکر کردم احتمالاً آهنگی است که قبلاً آن را شنیده‌ام.  سراغ پیانو رفتم و شروع به نواختن آن کردم. سپس آهنگ را بین تمام دوستانم پخش کردم و از آنها پرسیدم این چه آهنگی است؟ آیا آن را قبلاً شنیده‌اید؟»

پل در آغاز آهنگ را «scrambled eggs» نامیده بود. سر جرج مارتین تهیه‌کننده آثار گروه بیتل‌ها گفته که این آهنگ را برای اولین بار در سال 1964 در هتلی در پاریس شنیده است. در آن زمان پل مک‌کارتنی به دنبال نامی یک کلمه‌ای برای این آهنگ می‌گشت و نام «Yesterday» را برای آن برگزیده بود اما تردید داشت، اما سرجرج او را به این انتخاب ترغیب می‌کند. مک‌کارتنی برای اینکه ملودی از خاطرش پاک نشود، شعری طنز برای این ترانه سرود، تخم مرغ‌های املت شده، به راستی پای تو را دوست می‌دارم                  (scrambled eggs/ oh how I really really love your leg). هنگامی که مک‌کارتنی ملودی کار را برای بیتل‌ها نواخت،  این اثر در میان گروه به نام «تخم‌مرغ‌های املت شده» معروف شد. هنگام ضبط آلبوم «help»، مک‌کارتنی هرگاه فرصتی گیر می‌آورد، سراغ پیانو می‌رفت و روی آهنگش کار می‌کرد. حتی ریچارد لستر کارگردان کار به شوخی او را تهدید کرده بود که اگر دست از سر این آهنگ برندارد، پیانو را بیرون خواهد انداخت. سرانجام پل که برای تعطیلات به لیسبون در پرتغال رفته بود، شروع به نوشتن ترانه اصلی آهنگ کرد و توانست ترانه «Yesterday» را خلق کند.

«دیروز

تمام مشکلاتم دور از من به نظر می‌رسیدند

اما اکنون به نظر می‌رسد  اینجا هستند که بمانند

آه، من  دیروز را باور دارم

ناگهان، حتی نصف کسی که باید باشم، نیستم

سایه‌ای روی سرم سنگینی می‌کند

آه دیروز ناگهان آمد

چرا او مجبور بود برود،  نمی‌دانم او چیزی نگفت

من حرف اشتباهی زدم، و اکنون (برای جبران) مشتاق دیروزم

دیروز

عشق شبیه بازی ساده‌ای بود

اکنون من به جایی برای مخفی شدن نیاز دارم

آه من دیروز را باور دارم»

کار ضبط این اثر 14 ژوئن 1965 در استودیو آغاز شد و به عنوان آهنگی از آلبوم «HELP» روانه بازار شد. گروه بیتل‌ها هیچ‌گاه این اثر را به صورت تک آهنگ در بریتانیا روانه بازار نکرد. بیتل‌ها همواره سعی داشتند که موجودیت خود را به عنوان یک گروه موسیقی حفظ کنند و از اینکه یک آهنگ به نام یکی از اعضای گروه به تنهایی روانه بازار شود اجتناب می‌کردند. شاید به همین دلیل باشد که همواره نام جان لنون در کنار پل مک‌کارتنی به عنوان پدید‌آورندگان آهنگ «Yesterday» مشاهده می‌شود.

آهنگ «Yesterday» توسط هنرمندان بسیاری همچون الویس پریسلی، فرانک سیناترا، ری چارلز، مایکل بولتون، باب دیلن، آرتا فرانکلین و بسیاری دیگر بازخوانی شده است. این آهنگ توسط هنرمندان غیرانگلیسی زبانی همچون پلاسیدو دومنیگو نیز بازخوانی شده است. فرهاد مهراد نیز این ترانه را به شکلی متفاوت بازخوانی کرده است.

۵۷۲۴۴