شمارش معکوس برای توافق هسته‌ای/ کشورهای 5+1 درباره ساز و کار بازگشت تحریمها به توافق رسیدند

ایران و گروه 1+5 روز گذشته بار دیگر پای میز مذاکرات نشستند؛ مذاکراتی که از منظر آمریکا تا اندازه ای سازنده بود اما از دید ایران هنوز هم جای کار دارد و نهایی شدن توافق تلاش بیشتری می طلبد.

هیل (نشریه کنگره آمریکا) طی گزارشی با عنوان «شمارش معکوس: اوباما یک ماه برای توافق با ایران زمان دارد» نوشت: دولت اوباما تنها یک ماه از توافق نهایی با ایران فاصله دارد. عدم پیشرفت در مذاکرات باعث شده گمانه زنی هایی در مورد احتمال عدم دستیابی به توافق نهایی به گوش برسد اما کاملا مشخص است که کاخ سفید خواهان دستیابی به توافق تا ضرب الاجل 30 ژوئن است.

این نشریه در ادامه آورده: باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا به دنبال تضمین توافقی است که میراث دور دوم ریاست جمهوری اش خواهد بود. با این حال این مذاکرات با تردیدهای جدی در کنگره و نزد متحدانی چون اسرائیل روبرو است. در عین حال ایرانیان نیز در مورد لغو فوری تحریم ها که بارها از طرف آمریکا رد شده، از سوی تندروهای داخلی تحت فشار هستند.

بر اساس این گزارش، یکی از موانعی که دولت آمریکا با آن مواجه است احتمال رای منفی کنگره به توافق است. اوباما اخیرا لایحه ای را به امضا رساند که به کنگره 30 روز فرصت می دهد این توافق را مورد ارزیابی قرار دهد. هیل با اشاره به موضع گیری اخیر لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه در مورد اینکه از توافقی که اجازه بازرسی از سایت های نظامی ایران را ندهد، حمایت نمی کند، تاکید کرد که تنها نگرانی دولت اوباما، کنگره نیست بلکه با فشارهایی از داخل گروه 1+5 نیز روبرو است.

«سود جانبی» با رقم هنگفت
نشریه اسپوتنیک نیز در گزارش خود که مبنایش تحلیل دلایل پافشاری آمریکا بر توافق با ایران است، می نویسد: «دیپلماسی» هسته ای اوباما در قبال ایران باعث شده بسیاری از مفسران اهداف واقعی واشنگتن از پیگیری این مذاکرات را مورد ارزیابی قرار داده و حدس هایی در اینباره بزنند؛ یک پیشنهاد واقعی برای پایان دادن به دهه ها بی اعتمادی میان غرب و جمهوری اسلامی؟ تعدیل تنش های منطقه ای؟ میراث ریاست جمهوری اوباما؟ تلاش برای گشایش بازار پرسود ایران پس از سال ها تحریم؟

این نشریه در ادامه با اشاره به مشکلات داخلی که به دلیل پیگیری این مذاکرات برای اوباما ایجاد شده تاکید می کند که دیپلماسی هسته ای بیش از آنچه ارزش داشته باشد برای اوباما مشکل ساز شده، به خصوص با توجه به اینکه نتایجی که تا امروز کسب شده، هیچ سود عملی و آشکاری را متوجه آمریکا نکرده است. اما یک سود آشکار نصیب آمریکا شده: میلیاردها دلار پول حاصل از فروش تسلیحات آمریکایی به خاورمیانه-بر اساس مشارکت فرضی دیپلماتیک آمریکا با ایران. به عبارت دیگر، دستیابی به توافق، هدف اصلی نیست. توافق اصلی، سود جانبی است که از روند مذاکرات با ایران کسب می شود. و این «سود جانبی» رقم هنگفتی است.

اسپوتنیک فرضیه خود را اینطور تحلیل می کند که فروش جت های جنگنده، موشک ها، هلی کوپترها و دیگر مهمات آمریکایی در بازار منطقه ای که همین حالا هم مملو از تسلیحات آمریکایی است افزایش خواهد یافت و همه این قضایا در پس ادعای افزایش ناامنی ناشی از توافق با ایران صورت می گیرد. واشنگتن برای تضمین توافق های دفاعی چندگانه در کنار اسرائیل، عربستان دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس می ایستد تا ترس این کشورها از تبعات ناشی از احتمال حل و فصل مناقشه هسته ای با ایران، تعدیل شود.

هفته گذشته بود که رویترز به نقل از منابع آمریکایی و اسرائیلی گزارش داد که کمک دفاعی آمریکا به این رژیم احتمالا پس سال 2017 افزایش خواهد داشت و این اقدام را ناشی از تلاش واشنگتن برای کاهش ترس متحد خود از دیپلماسی هسته ای با ایران خواند.

مذاکرات برای به نتیجه رساندن توافق هسته ای با ایران آغاز شد
روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی با عنوان «مذاکرات برای به نتیجه رساندن توافق هسته ای با ایران آغاز شد» از دور جدید مذاکرات هسته ای میان ایران و 5+1 خبر داده و تاکید کرد که جان کری، وزرای خارجه آمریکا و محمد جواد ظریف، همتای ایرانی وی تلاش زیادی را برای به نتیجه رساندن مذاکرات آغاز کرده‌اند اما بسیاری از مسائل هنوز حل نشده مانده است.

نیویورک تایمز با اشاره به اینکه عجله واشنگتن در رسیدن به توافق باعث پیشروی ایران در مقابل 1+5 خواهد شد، افزود: رهبر معظم ایران مخالف هرگونه بازرسی از مراکز نظامی و مصاحبه با دانشمندان ایرانی است.

این روزنامه در ادامه گزارش خود از روند مذاکرات و بن بست درباره بازرسی از مراکز نظامی و مصاحبه با دانشمندان هسته ای ایران تاکید کرد که فرانسه دو روز قبل از این هرگونه موفقیت در مذاکرات را منوط به بازرسی از مراکز نظامی ایران کرده بود.

مذاکرات ایران و گروه 1+5 (آمریکا، روسیه، فرانسه، چین، انگلیس و آلمان) در حالی پایان یافت که خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی از توافق شش کشور مذاکره کننده با ایران در مورد شیوه اعمال مجدد تحریم های شورای امنیت در صورت نقض توافق احتمالی از سوی ایران خبر داده و نوشت: این موضوع یکی از موانع اصلی بر سر توافق هسته‌ای بوده است. این توافق جدید برای بازگشت تحریم های شورای امنیت آنها را به توافق احتمالی با ایران نزدیک تر کرده است.

زمان بندی رفع تحریم ها، دسترسی و راستی آزمایی و مکانیسم اعمال مجدد تحریم ها در صورت نقض تعهدات ایران از موضوعات بسیار سخت مذاکرات بوده است. مذاکره کنندگان آمریکا و اروپا خواستار اعمال خودکار تحریم های شورای امنیت هستند در حالی که چین و روسیه با سازو کار خودکار مخالف هستند و آن را تخریب قدرت وتوی خود تلقی می‌کنند.

همچنین آژانس بین المللی انرژی اتمی به طور منظم درباره برنامه هسته‌ای ایران گزارش ارائه خواهد کرد که کشورهای گروه 1+5 را قادر به برآورد پایبندی ایران می کند. در صورتی که مشخص شود ایران به مفاد توافق متعهد نبوده است، تحریم های سازمان ملل دوباره برقرار می شود. مقامات رسمی درباره اینکه تحریم ها چگونه احیا می‌شوند دقیقا چیزی نگفته اند، اما قدرت‌های غربی اصرار و تاکید داشته‌اند که این اقدام باید بدون رای شورای امنیت صورت گیرد.

یک مقام غربی گفت: «ما تقریبا بین 6 کشور از جمله روسیه و چین، درباره ساز وکار بازگشت سریع تحریم ها اتفاق نظر داریم اما اکنون لازم است ایرانی ها نیز موافقت کنند.»

52308