مراقب باشید؛ شاید شرکت شما منحل شده باشد!/ ضعف در پایگاه داده شناسه ملی اشخاص حقوقی

عصر ارتباط نوشت: چندی پیش برای عقد قراردادی با یک نهاد و در حالیکه مذاکرات شفاهی به پایان رسیده بود، صبح روزی که برای امضای قرارداد به محل نهاد مذکور رفته بودم، برگه‌ای جلوی من گذاشتند و گفتند بخش مالی ما استعلامی گرفته که نشان می‌دهد شرکت شما منحل شده است!
با تعجب گفتم چه استعلامی؟! شرکت من سال‌هاست که فعال بوده و همچنان نیز در حال کار است، بر مبنای کدام استعلام شرکت بنده منحل اعلام شده است؟
سپس برگه استعلام را جلوی بنده گذاشتند که بالای آن نوشته شده بود، قوه قضاییه، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، سامانه شناسه ملی اشخاص حقوقی کشور سپس به قسمت وضعیت استعلام مذکور نگاه کردم که شرکت بنده را منحل اعلام کرده بود.
به هر حال آن مجموعه قرارداد مناسبی که ما مدت‌ها برای آن وقت گذاشته بودیم را به علت دستور بخش مالی ایشان و با استناد به استعلام همین سامانه منتفی کرد و شرکت بنده یک قرارداد کاری را به همین سادگی از دست داد.
این متن اظهارات مدیر عامل یک شرکت خصوصی بود که در تماسی با هفته‌نامه عصر ارتباط نسبت به وقوع این مشکل اظهار نارضایتی کرده و خواستار پیگیری موضوع بود.
این مدیر عامل در ابتدا قصد داشته خود از طریق این سامانه مشکل را اصلاح کند که البته با توجه به نبودن چنین امکانی در سامانه مذکور موفق نشده است.
بعد از جست و جویی که در این سامانه انجام داده و برای نمونه اسامی چند شرکت فعال حوزه ICT را در آن وارد کردیم متوجه وجود مشکلات دیگری در سامانه شناسه ملی اشخاص حقوقی کشور شدیم. در حالیکه شرکت‌های مذکور فعال بوده و مشغول امور جاری خود هستند بی‌آنکه بدانند در سامانه مذکور ممکن است یکی از حالات معتبر، منحل، نامعتبر یا اصلا ثبت نشده باشد.
در تماسی که صاحب یکی از شرکت‌های منحل اعلام شده با سازمان ثبت احوال داشته به او گفته شده است به اطلاعات این سامانه توجهی نداشته باشند چون در دست طراحی است و هنوز ایراداتی دارد.
این در حالی است که در سامانه شناسه ملی اشخاص حقوقی کشور به این نکته که اطلاعات سایت هنوز تکمیل نیست و یا نسخه آزمایشی است، اشاره‌ای نشده است. از سوی دیگر احتمالا همچون نمونه‌ای که پیش از این ذکر شد، بسیاری از آن برای استعلام استفاده می‌کنند و در نتیجه فردی که در پی سنجیدن اعتبار شرکتی برای عقد قرارداد است با دیدن کلمه منحل یا نامعتبر رو‌به‌روی نام شرکت یا نبودن نام شرکت مورد نظرش در لیست استعلامی از عقد قرارداد منصرف می‌شوند و به این ترتیب شرکت‌هایی با خسارت مواجه می‌شوند.

×× این سامانه چه هست؟
در واقع سازمان ثبت احوال کشوربرای ایجاد سلامت نظام اداری و مبارزه با فساد و حرکت به سمت الکترونیکی کردن فرآیندهای ثبتی، اقدام به راه اندازی پایگاه داده شناسه ملی اشخاص حقوقی در حوزه ثبت شرکتها و موسسات غیرتجاری کرده است.
این سامانه در آدرس ilenc.ir به هر شرکت یا شخص حقوقی یک شناسه ملی اختصاص می‌دهد. شناسه ملی عددی یکتا است که به کلیه اشخاص حقوقی اعم از دولتی و یا غیر دولتی داخلی اختصاص می‌یابد. با توجه به این نکته که سازمان ثبت اسناد و املاک کشور نهاد اصلی ثبت شخصیت حقوقی در کشور است لذا مسئولیت ساماندهی اطلاعات اشخاص حقوقی به سازمان ثبت اسناد و املاک سپرده شده است.
در نتیجه به منظور ساماندهی اطلاعات اشخاص و شرکت‌ها کار طراحی و تولید پایگاه شناسه ملی اشخاص حقوقی در دستور کار سازمان ثبت قرارگرفت و این سامانه در اواخر شهریور 1390 به منظور اختصاص شناسه ملی به اشخاص حقوقی کشور راه اندازی شد.
تنها لینک اضافه بر آنچه در صفحه سایت مذکور مشاهده می‌شود، گزینه راهنما است که هیچ اطلاعاتی از کم و کیف سامانه مذکور، تاریخچه آن، تلفن و یا روشی برای گزارش مشکلات احتمالی و مواردی از این دست در نظر گرفته نشده است. بخش راهنمای این سایت صرفا حاوی اطلاعات ساده و اولیه طرز جست و جو در این سامانه است.
لینک سامانه شناسه ملی اشخاص حقوقی کشور با عنوان دیگر یعنی استعلام نام شرکت‌ها و موسسات غیرتجاری، روی سایت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور (ssaa.ir) نیز فعال بوده و در این سایت نیز اشاره‌ای به نسخه آزمایشی یا در دست ساخت نشده است.

×× درخواست برای رفع مشکل
بعضی از شرکت‌های معتبر تاکنون از این مشکل آگاه و پیگیر رفع این مشکل شده‌اند. برخی دیگر از شرکت‌های معتبر اما همچنان به فعالیت روزمره خود ادامه می‌دهند بی‌آنکه حتی از نبودن نام شرکت‌شان در لیست استعلامی آگاه باشند. در بررسی و جست و جویی که ما در سامانه شناسه ملی اشخاص حقوقی کشور انجام دادیم حتی نام برخی از بزرگترین شرکت‌های حوزه ICT کشور هم در این سامانه ثبت نشده است که علت آن نامشخص بوده و شاید تبعاتی برای ایشان در پی داشته باشد.

××‌ آخرین خبر از سامانه شناسه ملی اشخاص حقوقی کشور
اما آخرین خبر در خصوص راه‌اندازی این سامانه به گفت‌وگوی رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در خردادماه سال گذشته با خبرگزاری تسنیم باز می‌گردد که در خصوص پایگاه شناسه ملی اشخاص حقوقی کشور گفت: با عنایت به مصوبه هیئت وزیران به شماره 16169/ت 39271 هـ مورخ 29/1/1388 که مسئولیت ساماندهی اطلاعات اشخاص حقوقی به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور سپرده شد، لذا طراحی و ایجاد پورتال و پایگاه شناسه ملی اشخاص حقوقی کشور در دستور کار سازمان قرار گرفت و خوشبختانه این پایگاه در تاریخ 30/6/1390 راه اندازی شد. در این سامانه شماره‌ای یکتا و اختصاصی (unique) به همه اشخاص حقوقی کشور تخصیص یافته و امکان استعلام از پایگاه داده مرکزی برای مراکز ذیصلاح و ارائه سرویس الکترونیکی به سامانه جامع املاک ، بانک‌ها و مراکز مالی به منظور استعلام آخرین وضعیت اشخاص حقوقی فراهم شده است؛ بر اساس اطلاعات موجود تاکنون برای 1730306 دستگاه ، شرکت، مؤسسه و شناسه یکتا صادر و اطلاعات آنها در پایگاه قابل دسترسی است.
معاون قوه‌قضاییه تصریح کرد: در راستای اصلاح فرآیندها و بهبود سیستم‌های موجود و نظر به تکالیف مقرر در ماده 46 قانون برنامه پنجم توسعه، مبنی بر راه‌اندازی و ارائه خدمات الکترونیکی یکپارچه در پایگاه اطلاعات شرکت‌ها و موسسات غیرتجاری، سامانه جامع ثبت شرکت‌ها و موسسات غیرتجاری طراحی و راه اندازی شد. این سامانه هم اکنون در تمام مراکز استان‌های کشور استقرار یافته است. با راه‌اندازی این سیستم به صورت الکترونیکی و بدون مراجعه حضوری تقاضای ثبت شرکت و مؤسسات و ثبت تغییرات پذیرش و متقاضی از تمام فرآیند ثبت شرکت از طریق پیام کوتاه و پیگیری مستقیم از پورتال سازمان با استفاده از کد پیگیری مطلع می‌شود.
وی افزود: از مزایا و دستاوردهای حاصل از راه اندازی این سامانه، ایجاد بانک اطلاعاتی کامل شرکت‌ها و موسسات غیرتجاری، حذف مراجعات حضوری، مدیریت یکپارچه سیستم ثبت شرکت‌ها، پیشگیری از جعل و تخلفات در ارتباط با ثبت شرکت‌ها، امکان تبادل الکترونیکی اطلاعات با مراجع ذیربط در خصوص ثبت شرکت است.

×× توصیه به مدیران شرکت‌های ایرانی
با توجه به شرایط موجود که بسیاری نادانسته قبل از عقد قرارداد از سامانه شناسه ملی اشخاص حقوقی کشور استعلام می‌گیرند، بهتر است مدیران از ثبت نام شرکت خود و وضعیت کاری آنها (منحل، نامعتبر و معتبر) در این سامانه اطلاع حاصل کنند و در صورتی که نام شرکت‌شان ثبت نشده است با مراجعه به سازمان ثبت احوال کشور موضوع را پیگیری کنند.
از سوی دیگر جا دارد تا زمان تکمیل و به روز شدن سامانه مذکور، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور موضوع کامل نبودن سامانه شناسه ملی اشخاص حقوقی کشور را روی سایت مربوطه توضیح دهند تا از وقوع مشکلات احتمالی جلوگیری کنند.

5656