مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی: همه چیز به سرعت و میزان همکاری ایران بستگی دارد

آمانو مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت: ایران باید بازرسی و تحقیق درباره مراکز نظامی را بپذیرد.

یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت: ما همچنان حداکثر تلاش خود را می کنیم تا درباره سوالات مربوط به ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران در گذشته ابهامات را رفع کنیم. من امیدوارم ایران هر اندازه که ممکن است در این خصوص شفاف سازی کند و ما ارزیابی خود را برای شورای حکام و شورای امنیت ارائه خواهیم کرد و بعد از آن تصمیم گرفته خواهد شد چگونه پاسخ داده شود.

آمانو افزود: بسیار مهم است که اجرای پروتکل الحاقی درباره ایران و کشورهای دیگر یکسان باشد. در بسیاری از کشورهای دیگر هر از چند گاهی ما درخواست دسترسی به سایتهای نظامی را می دهیم که دلایلی برای بازرسی از آنها را داریم. بنابراین چرا این مسئله درباره ایران وجود نداشته باشد و وقتی دلیلی داریم می توانیم درخواست دسترسی به سایتهای نظامی را بدهیم. در واقع اصولا ایران مجبور است این مسئله را بپذیرد.

آمانو افزود: توافق هسته‌ای میان ایران و شش قدرت جهانی به کارشناسان این نهاد این حق را خواهد داد که به مراکز نظامی ایران دسترسی پیدا کنند.ایران ماه گذشته میلادی موقتا موافقت کرد اقدامات امنیتی بیشتری به موجب توافق هسته‌ای درباره فعالیت‌های اتمی این کشور صورت گیرد. اما آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم ایران بر این موافقت شروطی گذاشت و مراکز نظامی را به عنوان خط قرمز اعلام کرد.

حسین سلامی فرمانده سپاه پاسداران نیز هشدار داد هرکس پا به تاسیسات نظامی ایران بگذارد با سرب داغ مواجه خواهد شد.
آمانو در ادامه گفت: ایران هنگام موافقت با کلیات توافق هسته‌ای، خصوصا برای اجرای آن چه پروتکل الحاقی خوانده می‌شود موافقت کرد.

این پروتکل به بازرسان آژانس اجازه خواهد داد دسترسی بیشتری برای بررسی فعالیت‌های غیراعلام‌شده احتمالی ایران داشته باشند.

آمریکا و روسیه در میان 147 کشوری هستند که این پروتکل را امضا کرده‌اند هرچند آمریکا و برخی کشورهای دیگر مفادی را تصویب کرده‌اند تا مطمئن شوند بازرسان آژانس امنیت ملی آنها را به خطر نمی‌اندازند. ایران نیز خواهان همین مساله است.
با این حال، آمانو گفت همان قوانینی که درباره دیگر کشورها صدق می‌کند درباره ایران نیز صدق می‌کند.
وی گفت: در بسیاری از کشورها ما هرازگاهی وقتی دلیلی پیدا می‌شود، خواستار دسترسی به مراکز نظامی می‌شویم. چرا از ایران نخواهیم؟

وی افزود: اگر دلیلی برای تقاضای دسترسی داشته باشیم، این کار را خواهیم کرد، و ایران باید به طور اصولی آن را بپذیرد.
آمانو گفت هرگاه ناهمخوانی یا وضعیت غیرعادی در فعالیت یا دارایی‌های هسته‌ای ایران دیده شود آژانس می‌تواند تقاضای دسترسی، توضیح یا بازرسی با اعلام کوتاه قبلی کند.

آمریکا و سایر کشورها در میز مذاکره با ایران در استدلال بر ضرورت دسترسی آژانس به مراکز نظامی ایران گفته‌اند چون ایران در گذشته در این مراکز بر روی تسلیحات هسته‌ای کار کرده است باید از آنها بازدید شود اما ایران منکر چنین فعالیتی است. آمریکا و متحدانش مایل هستند مطمئن شوند آژانس نقشه کاملی از چنین فعالیت‌هایی در دست دارد.
ایران می گوید بازگشایی این مراکز به روی بازرسان موجب جاسوسی از دارایی‌های نظامی این کشور خواهد شد. ایران از موضع قبلی خود که برخی مسایل غیرقابل‌مذاکره هستند عقب‌نشینی کرده است اما مشخص نیست آیا درباره دسترسی به مراکز نظامی نیز کوتاه خواهد آمد یا خیر.
عدم موافقت ایران در صورت درخواست آژانس برای دسترسی به این مراکز موجب بحران خواهد شد. دیوید آلبرایت عضو موسسه علوم و امنیت بین‌الملل گفت مخالفت ایران موجب ملغی‌شدن توافق هسته‌ای خواهد شد.ضمنا ایران خواستار کاهش فوری تحریم‌هاست اما دیپلمات‌های درگیر در مذاکرات می‌گویند تا زمانی که آژانس درباره فعالیت‌های ادعایی ایران گزارشی ارایه نکند امیدی نیست این تحریم‌ها برداشته شوند.

ایران از دادن اجازه به بازرسان آژانس برای دسترسی به اسناد، مقامات و مراکزی که آنها علاقمند هستند خودداری کرده است.
آمانو در پاسخ به این سوال که آیا اجرای پروتکل الحاقی به تحقیقات آژانس کمک خواهد کرد یا خیر گفت: موفقیت این تحقیقات بستگی فراوان به سرعت و میزان همکاری ایران دارد.

5252