آتش‌بس قابل تمدید، یا تنها راه فرار از باتلاق یمن

با گذشت 6 هفته از آغاز تجاوز نظامی عربستان و همپیمانانش به یمن و برخواستن آه پشیمانی از نهاد آل سعود، به نظر می‌رسد عربستان امروز با طرح "آتش‌بس انسانی قابل تمدید" سعی دارد تا راهی آبرومندانه برای خروج از باتلاقی که در آن گرفتار آمده، پیدا کند.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، تنها چند ساعت به آغاز اجرای آتش‌بس انسانی موقت در یمن باقی مانده است؛ آتش‌بسی که عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان آن را قابل تمدید خوانده و اعلام کرده به شرط فراگیر بودن می‌توان زمان آن را تمدید کرد.

سوالی که ذهن را به خود مشغول می‌کند این است که دلیل عربستان برای اعلام آتش‌بسی با قابلیت تمدید چیست و چرا عربستانی که به گفته کارشناسان نظامی‌ در حملات چند هفته‌ایش به یمن چند برابر حملات چند ماهه ائتلاف آمریکا علیه داعش، بمب و مواد منفجره بر سر مردم بی‌دفاع یمن آوار کرده و صدها یمنی از جمله ده‌ها زن و کودک را به خاک و خون کشیده، یکباره از آتش‌بس انسانی پنج روزه‌ سخن به میان‌ آورده تا آنگونه که ریاض مدعی شده "فرصت برای حل اختلافات از راه سیاسی میان گروه‌های یمنی فراهم شود."

در واقع می‌توان اعلام آتش‌بس از زبان وزرای خارجه عربستان و آمریکا، به عنوان سکانداران تجاوز نظامی به یمن و منطقه و تاکید دو طرف بر «سازنده بودن» این آتش‌بس را می‌توان به نشست کمپ دیوید مرتبط دانست. موضوع یمن یکی از مهمترین موضوعات قابل طرح در نشست کمپ دیوید میان اوباما با سران کشورهای عرب حوزه خلیج فارس اعلام شده و ریاض در این نشست به دنبال فراهم آوردن شرایط برای نشاندن گروه‌های یمنی بر یک میز واحد است.

عربستان که از یک سو درگیر تغییرات مهم داخلی و برخی تحولات در عرصه بین‌المللی و منطقه‌ است و از دیگر سو نتایج معکوس و نامطلوب حملاتش در یمن را می‌بیند، تلاش می‌کند تا با اعلام آتش‌بس و تمدید آن و حضور وزیر دفاع و ولیعهد خود در کمپ دیوید، فرصت را برای گرفتن تضمین از آمریکا درباره خلع سلاح انصارالله یمن از دست ندهد تا به این ترتیب برای فرار از گردابی که در یمن گرفتارش شده راه خلاصی پیدا کند و آبروی ریخته خود را در اولین جنگی که رهبری‌اش را برعهده گرفته، جمع کند.

درکنار همه اینها عقب‌نشینی عربستان از شرط‌ اصلی خود یعنی ضرورت برگزاری مذاکرات یمن در ریاض که موید آن اظهارات وزیر خارجه عربستان است که رسما اعلام کرده «عربستان مانعی در برگزاری این مذاکرات در هر جای دیگری که یمنی‌ها برگزینند، نمی‌بیند» و همچنین سخنان جان کری که گفته "ژنو برای مذاکرات یمن گزینه مناسبی است و سازمان ملل نیز یکی از طرف‌های ناظر بر مذاکرات است" (همان چیزی که انصارالله یمن خواهان آن هستند)، نشان می‌دهد که ریاض و واشنگتن در تلاشند تا با طرح آتش‌بس و دادن رنگ‌وبوی انسان دوستانه به آن شکستشان را لاپوشانی کنند.

کما این که افراد زیادی از جمله سید حسن نصرالله، دبیر کل حزب‌الله لبنان این شکست را احساس و نسبت به ادامه تجاوز به یمن هشدار داده بودند. نصرالله در سخنرانی‌های اخیر خود تاکید کرده بود که "ادعای عربستان مبنی بر تحقق اهداف عملیات طوفان قاطع دروغی بیش نیست و هیچ یک از اهداف این عملیات محقق نشده است. عربستان نتوانست رئیس جمهور مستعفی را به یمن برگرداند، نتوانست جلوی پیشروی ارتش یمن را بگیرد، هیچ دستاوردی کسب نکرد و در بازگرداندن سلطه خود بر یمن شکست خورد و اکنون می‌خواهد با عملیات دیگری در قالب "احیای امید" بر شکستش در یمن سرپوش بگذارد."

علاوه بر این نارضایتی مسئولان و افکار عمومی در کشورهای شرکت کننده در ائتلاف عربی علیه یمن از جمله موضع‌گیری‌های کم سابقه طلال بن عبد العزیز برادر پادشاه عربستان و ضاحی خلفان، از مقامات امنیتی رده اول امارات درباره حمله به یمن، کار را برای این کشور‌ها محافظه‌کار که هیچ گاه سابقه چندصدایی را در میان جامعه خود تجربه نکرده‌اند، سخت‌تر کرده است.

در کنار اینها فرار دسته جمعی نیروهای مرزبانی عربستان از پایگاه نظامی جراح در مرزهای این کشور با یمن، تخلیه شهرها و مناطق مرزی عربستان در نوار مرزی با یمن و پیشروی‌های نیروهای قبایلی یمنی به داخل کوهستان‌های جنوبی عربستان از یکسو و شکست عربستان در تحقق سریع اهداف بلندپروازنه‌اش در یمن از سوی دیگر، باعث شده تا ریاض سقف خواسته‌هایش را پایین بیاورد و دست به دامان آمریکا شود تا با به راه انداختن سناریوی آتش‌بس و تبلیغات دروغین ارسال کمک‌های بشردوستانه، خود را از مهلکه‌ای که گرفتارش شده برهاند.

عربستانی که جانبداری‌های سازمان ملل و شورای امنیت با قطعنامه‌ 2216اش و هشدار کشورهایی چون روسیه درباره پیامدهای خطرناک حمله به یمن هم نتوانست به جاه‌طلبی‌هایش پایان دهد، اکنون به دنبال راه دررویی در یمن است تا بی‌صدا طوفان گردوخاکی را که به پا کرده فرو بنشاند. گرچه به نظر می‌رسد برخلاف بحران بحرین و سوریه که عربستان توانسته بود از آنها بگریزد، این بار ماجراجویی سعودی‌ها در یمن برای ریاض بدون هزینه نخواهد بود.

گزارش از خبرنگار ایسنا: منصوره زالی

انتهای پیام