موضوع هسته ای، صحنه آزمایش اراده اوباما

چندروزپيش درموردسخنان اوباما وسياستEngagementنوشته بودم؛امااينك امكان سخن گفتن ايران وآمريكا بيش ازگذشته فراهم است.

اوباما گفته بود:
«ایران کشوری پیچیده است، درست مثل کشورخودما و با توجه به تاریخ روابط دوکشور،بی اعتمادی عمیقی وجودداردکه فورا ازمیان نمی رود. ایران کشوری است که در برابر یک جنگ هشت ساله مقاومت کرده و یک میلیون کشته داده است. به نظرم آنهانشان داده اند مایلند در ارتباط با این برنامه که آن را مایه غرور ملی و در مواردی بقای ملی می دانند، سختی ها را تحمل کنند. در ایران هیچ جناح سیاسی نیست که به خواسته های آقای نتانیاهو دایر بر جمع آوری کامل برنامه غنی سازی اورانیوم تن دهد. دکترین من (دکترین اوباما) این است که ما تعامل خواهیم کرد، اما همه قابلیت های خود را نیز حفظ می کنیم. آمریکا به اندازه کافی قدرتمند هست که بتواند بدون آنکه خود را به خطر بیاندازد، امکان تعامل با کشوری مثل ایران را آزمایش کند. هیچ فرمول و گزینه موثرتری به جز مسیر دیپلماتیک و چارچوب پیشنهادی وجود ندارد و این مسئله قابل اثبات است. اما من بسیار قاطعانه می‌گویم که حتی اگر اطمینان حاصل کنیم که ایران سلاح هسته‌ای ندارد،اختلافات ما با این کشور تغییری نمی‌کند.»

آمريكا درروابط با ايران ازكودتا وسركوب دموكراسي وجنگ وتحريم و ... اينك به گفتگوي ديپلماتيك رسيده است؛ لذا اوباما در روانشناسی خود از ایران مي گويد: « اين موضوع ریشه در تجارب گذشته این کشور( ایران) دارد، این برداشت که کشورشان تضعیف شده است.اینکه آمريكا وغرب، اول دردموکراسی آنهادخالت کردند وبعد در قالب حمایت ازشاه و بعد درحمایت ازعراق وصدام درآن جنگ به نهایت خشن دخالت كردند.

ملت ايران هم دررابطه با آمريكا با مبارزه، انقلاب، مقابله ومقاومت رو در رو بوده اند واكنون به سخن گفتن سياسي روي آورده اند ؛ لذا اوباما مي گويد: «درنامه هایی که آیت الله خامنه ای فرستاده، معمولا یادآوری از آنچه نارضایتی های گذشته ایران می داند، وجود دارد.» يا آنكه مي گويد: «فعالیت هایی که ایران انجام می دهد، شعارهایش، هم شعارهای ضد آمریکایی و هم شعار های ضد اسرائیلی، عمیقا آزار دهنده است.»

اكنون هردوكشورايران و آمريكا درآستانه ديپلماسي وسياست ورزي ايستاده اند. اين سخن رهبري كه «اگرطرف مقابل ازكج تابي هاي معمولش دست برداشت،تجربه مي شودكه درمواردديگرهم ميشودباآنهامذاكره كرد» ؛يعني آزمايش اراده آنها
واين سخن اوباما كه « اگر دوطرف به این توافق دیپلماتیک دست یابند» نوید بخش عصر تازه ای در روابط آمریکا و ایران است؛ سخني درهمان راستا است.

لذا اين آخرين گزينه براي آغازتعامل است؛ چراكه هردو كشور براين امرتوافق دارند كه به موضوع هسته اي به عنوان آزمايش اراده بپردازند. گزينه اي براين پايه استوار كه رييس جمهورروحاني مي گويد هيچ توافقي را امضا نخواهيم كرد مگرآنكه از روزاول تمام تحريم هاي اقتصادي لغو شود.

لذابراي حل مشكل هسته اي،آمريكا بايد واقع بيني پيشه كند و با عبور از ادعاها وبالغو تحريمها به تدريج اعتماد بيافريند؛ تا سخن گفتن آغازشود.

اوباما گفته است «این فرصتی است که تنها یک بار در زندگی پیش می آید» اگردراين مرحله ديپلماسي شكست بخورد، ازتاريخ درس گرفته نشده وگفتگو،به جاي خصومت ورزي نخواهد نشست.

اگردوكشورنتوانند در اين موضوع كه مي توانند باهم گفتگوكرده و به توافق برسند -تفاهم كنند؛چگونه مي توانند برسر موضوعات چالشي دیگر توافق نمايند.

اين صحنه آزمايش سياست اندراج است؛ واين سخنان رهبري واوباما خطاب به كليت آمريكا است، ونه احزاب و يا دولت ومجلسين آن.
به نظرمن ارزش آغازتعامل ايران و آمريكا، بيش ازموضوع پرونده هسته اي است؛ آن را آسان ازدست ندهيم.

4949