پیروزی انقلاب یمن؛ تزلزل پایه‌های قدرت آل سعود

یمن، کشوری استراتژیک در جنوبی‌ترین نقطه خاورمیانه و هم‌مرز با عربستان است. پس از به راه افتادن انقلاب‌های عربی در کشورهای شمال آفریقا و خاورمیانه، یمن و حکومت «علی عبدالله صالح» نیز از این موج در امان نماند. تحولات یمن، خلاف موارد مشابه، حساسیت‌های زیادی را برانگیخت و اقدام‌های مختلف برای به قدرت نرسیدن جریان انقلاب آغاز شد.

یمن در حالی به شرایط کنونی و تشکیل شورای انتقالی رسیده که همسایه شمالی از این تحولات راضی نیست و از هیچ‌ گونه اقدامی برای به شکست کشاندن آن چشم‌پوشی نمی‌کند.

تشکیل شورای انتقالی یمن

بالاخره پس از کشمکش‌های فراوان و درگیری‌های مسلحانه در صنعا، جناح‌های سیاسی یمن با نظارت سازمان ملل متحد، با تشکیل شورای انتقالی موافقت کردند. «جمال بن عمر» دیپلمات مغربی و فرستاده سازمان ملل برای حل مناقشه یمن در صفحه فیس بوک خود با اشاره به این موضوع، آن را توافق اعلام نکرد ولی این تصمیم را قدمی مثبت برای رسیدن به توافق دانست.

شورای انتقالی یمن می‌تواند راه حلی برای پایان دادن به شرایط بحرانی این کشور باشد. مشارکت گروه‌های مختلف سیاسی در رقم زدن آینده سیاسی،‌‌ همان راه حلی است که می‌تواند پایانی بر این بحران باشد. فرستاده سازمان ملل به یمن معتقد است که تمام گروه‌های سیاسی از جمله انصارالله و حزب کنگره ملی خلق یمن به دنبال پابان دادن به بحران هستند.

با توجه به سخنان بن عمر، بر اساس تصمیم مشترک گروه‌های مختلف، مجلس ملی انتقالی یمن ابقا شده و در کنار مجلس نمایندگان این کشور «شورای ملی» را تشکیل می‌دهد. در کنار این وقایع، مذاکرات برای اعلام بندهای مختلف قانون اساسی و مسائل مربوط ریاست‌جمهوری و دیگر مسائل کلان همچنان ادامه دارد.

دخالت خارجی، مانع ثبات یمن

یمن به دلیل موقعیت استراتژیک خود، نقطه مهمی برای کشروهای منطقه مانند عربستان و همچنین کشورهای غربی محسوب می‌شود. به همین دلیل کار‌شناسان بر این باورند که عربستان سعودی برای جلوگیری از قدرت گرفتن انصارالله و جریان انقلابی، از تمام ظرفیت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای خود استفاده می‌کند.

دلیل نگرانی عربستان از قدرت گرفتن شیعیان و جریان انقلابی یمن، تاثیر احتمالی آن‌ها بر شیعیان شرق این کشور است. حدود چهار میلیون مفر از جمعیت این کشور نفت‌خیز را شیعیان تشکیل می‌دهند. مقام‌های دولتی و امنیتی ریاض بر این باورند که قدرت گرفتن انقلابیون یمن باعث تحریک شدن اقلیت شیعه در این کشور شده و امنیت آن را به خطر می‌اندازد. بنابراین از تمام ظرفیت‌های خود از جمله کمک به عناصر القاعده و دامن زدن به بحث تجزیه یمن استفاده می‌کنند.

سرنوشت شورای ملی یمن و برقراری ثبات در این کشور، بستگی به رویکرد عربستان در قبال تحولات آتی دارد.

«حسن هانی‌زاده» کار‌شناس مسائل جهان عرب در مورد سیاست عربستان نسبت به تحولات یمن می‌‌گوید:

«عربستان در حال بازی زیرکانه‌ای است. ریاض به دنبال آن است که یمن حداقل به دو کشور تقسیم شود. ثبات و استقرار آرامش در یمن آفتی برای عربستان به شمار می‌رود. زیرا شیعیان یمن بر شیعیان شرق عربستان تاثیر می‌گذارند و معادلات سعودی را به هم می‌ریزند. به همین دلیل عربستان تلاش می‌کند تا یمن تجزیه شود و دیواری بین شیعیان یمن و شیعیان شرق کشور خود ایجاد کنند.

این مثل معروفی است که اهل حجاز فتنه درست می‌کنند و خود از آن فرار می‌کند. این مصداق روش عربستان در یمن است. عربستان با درخواست نیرو از مصر برای استقرار در مرزهای یمن، السیسی را جلو انداخته و خود را عقب می‌کشد. اگر رئیس‌جمهوری مصر این درخواست را قبول کند، اشتباه بزرگی مرتکب شده است. به دلیل هم‌مرز بودن عربستان و یمن، ریاض به دنبال حفظ حوزه نفوذ خود و تاثیرگذاری در این منطقه است. تمام مهره‌های جهان عرب توسط ریاض چیده می‌شوند، بنابراین عربستان اجازه نمی‌دهد که انصارالله در یمن به قدرت برسد.»

گزارش: محسن صالحی‌خواه