آمریکابه دنبال نابودی داعش نیست/جریان اسلامی بخشی از معادلات مصر

به گزارش خبرنگار مهر، روابط ایران و مصر متأثر از علل و عوامل مختلفی بوده است. در این روابط باید توجه داشت برخی اهداف سیاست خارجی دو کشور تفاوتهای آشکاری با هم دارند لذا با وجود چنین اهدافی بهبود روابط میان دو کشور کاری سخت و  دشوار است. در جاییکه سیاست خارجی مصر گرایش به غرب و به ویژه آمریکا، موضوع سازش عربی اسرائیلی، سنخ حکومتی پاتریمونیال(پدرسالار)، مخالفت با قرائت اسلام سیاسی جمهوری اسلامی ایران، تعریف امنیت خلیج فارس به عنوان امنیتی عربی و ناسیونالیسم عربی را مورد نظر دارد جمهوری اسلامی ایران در تضاد آشکار با این اهداف است.

به جای آن ایران تأکید بر توازن در روابط شرق و غرب و عدم وابستگی به هر کدام، به رسمیت نشناختن سازش عربی اسرائیلی، توجه به اسلام سیاسی، حمایت از جنبشهای آزادی خواهانه و اسلام گرایانه، سنخ حکومتی مردمسالاری دینی، تأکید بر امنیت درونزاد خلیج فارس به معنای مشارکت همه کشورهای حاشیه آن و .... را به عنوان اهداف سیاست خارجی دنبال و پیگیری می کند. لذا مشاهده می شود تعارض آشکاری در برخی اهداف سیاست خارجی دو کشور دنبال می شود. البته این به معنای این نیست که در حوزه هایی که دو کشور همگرا هستند امکان همکاری و گسترش روابط وجود ندارد.

«احمد السیوفی» تحلیلگر موسسه الاهرام مصر در گفتگو با خبرنگار مهر به بررسی موضوع چالش ملت- دولت نزد برخی کشورهای عربی و موانع پیش روی روابط ایران و مصر پرداخت که در ادامه می آید.

به نظر شما اهداف گروه تروریستی همچون داعش چیست و چه عواملی در ورای چنین گروهی قرار دارند و آیا ائتلاف مقابله با داعش به رهبری آمریکا می تواند به نابودی این گروه منجر شود؟

داعش یک شرکت تجاری است و از توافق آمریکا با برخی کشورهای منطقه با اهدافی خاص تشکیل شده است. یکی از این اهداف جلوگیری از گسترش مذهب تشیع در منطقه و هدف دیگر فراهم کردن مقدمات حضور دائم آمریکا در منطقهاست. از دیگر اهداف تشکیل گروه هایی همچون داعش می توان کسب سودهای فراوان از طریق فروش سلاح به گروه های مسلح و کشورهای منطقه را نام برد.

«ریچارد هاس» نویسنده آمریکایی معتقد است اقتصاد آمریکا یک اقتصاد جنگی است و تنها در سایه جنگ ها رشد می کند. بنابراین اگر جنگ ها و بحران ها متوقف شود آمریکایی ها در جستجوی جنگ جدیدی خواهند بود و از طریق فروش سلاح در این شرایط سود فراوانی به دست می آورند.

ریچارد هاوس در مقاله ای عنوان کرده است که آمریکا در 167 جنگ در دنیا طی صد سال اخیر مشارکت داشته است و این مشارکت یا به صورت مستقیم یا غیر مستقیم و یا از طریق حمایت لجستیک بوده است. بنابراین ایجاد گروهی مثل داعش همچون تولید القاعده و طالبان بوده است و همه این گروه ها به یک شکل عمل می کنند. آمریکا خواهان از بین رفتن چنین گروه هایی نیست بلکه با تشکیل این گروه ها به دنبال ایجاد رعب و وحشت در کشورهای منطقه است. واشنگتن خواهان از بین بردن داعش نیست و ائتلاف مقابله با داعش که به رهبری آمریکا تشکیل شده است هدفش نابودی داعش نیست و این کشور در صورتی که بخواهد می تواند در عرض یک ساعت آن را از بین ببرد.

داعش با سیطره بر برخی مناطق عراق و سوریه گمان می کند می تواند خلافت اسلامی تشکیل دهد اما این گروه در وهم و خیال بسر می برد و این مسئله با قدرت داعش همخوانی ندارد.

 روابط ایران و مصر را چگونه ارزیابی می کنید؟

روابط ایران و مصر فراز و نشیب های زیادی داشته است و هیچ روابطی در دنیا همچون روابط ایران و مصر نبوده است. این روابط به بهانه های مختلف همچون گسترش تشیع و تلاش ایران برای ایجاد هرج و مرج در منطقه از سر گرفته نشده است. این سخنان بیهوده است و به جز یک گروه مرتبط با دستگاه امنیتی مصر تمامی جریان ها خواهان برقراری رابطه با ایران هستند زیرا ایران یکی از مهمترین کشورهای منطقه است.

تمامی کشورهای جهان خواستار گسترش نفوذ خود در دنیا هستند و ایران و مصر باید درباره این نفوذ به تفاهم برسند و این امر از طریق همکاری محقق خواهد شد. من دلیلی برای عدم برقراری روابط میان دو کشور نمی بینم و طرح مسائلی همچون نامگذاری خیابانی در ایران به نام «خالد اسلامبولی» بهانه است روابط میان کشورها در گروی نامگذاری خیابان ها نیست. مصر و ایران کشورهای مهم منطقه هستند و نباید تحت تاثیر چنین مسائلی قرار گیرند زیرا روابطشان به نفع منطقه است. در منطقه 3 کشور مرکزی وجود دارد: ایران، مصر و ترکیه و اگر روابط قاهره با آنکارا بد باشد هیچ توجیهی برای عدم برقراری رابطه با ایران وجود ندارد و این یک مسئله استراتژیک است.

تاکنون هیچ مدرکی مبنی بر اینکه ایران در امور داخلی مصر دخالت می کند وجود نداشته است بنابراین روند امور باید تصحیح شود تا هر دو ملت ایران و مصر از برقراری رابطه سود ببرند. مصر دروازه آفریقا و ایران دروازه آسیا است و وقتی دروازه وجود دارد این دو کشور نباید برای ورود به آسیا و آفریقا از پنجره استفاده کنند. به نظر من تنها مشکل در عدم رابطه میان ایران و مصر نداشتن اراده سیاسی برای برقراری رابطه است.

دولت مصر اخوان المسلمین را یک گروه تروریستی معرفی کرده است آیا به نظر شما چنین اقدامی گامی درست در برقراری ثبات در مصر به شمار می رود؟

اخوان المسلمین اشتباهات بسیاری مرتکب شد اما این گروه بخشی از معادله مصر محسوب می شود و نادیده گرفتن این بخش دشوار است. حوادث دو سال گذشته مصر نشان داد جریان اسلامی بخشی از معادله مصر است و نمی توان آن را به طور کامل حذف کرد و آن را نادیده گرفت. محمد البرادعی نیز تاکید دارد که باید با گروه اخوان المسلمین بر سر میز مذاکره نشست.

اوضاع امنیتی در سیناء بسیار بد است و مشکل این است که گروه های مسلح در حال حاضر به دنبال جنگ های چریکی در این منطقه هستند. در دوره ریاست جمهوری «حسنی مبارک» بسیاری از اعضای القاعده از زندان گوانتانامو فرار کردند و در سیناء مستقر شدند. این گروه ها از سوی برخی کشورها حمایت می شوند و سیاست «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهوری مصر در حال حاضر از بین بردن گروه های مسلح در این منطقه است.

نظرتان درباره مواضع دوگانه غربی - عربی در قبال قیام های عربی منطقه چیست به عنوان مثال کشورهای عربی در قبال قیام بحرین سکوت می کنند و یا با انقلاب مردمی در یمن مخالفت می کنند؟

اتحادیه عرب صدای سران و حکام کشورهای عربی است و صدای ملت ها را منعکس نمی کند و حکام مرتبط با اوضاع و سیاست های بین المللی هستند، اتحادیه عرب اتحادیه ای ناتوان و ناکارآمد است زیرا منعکس کننده شکست و ناتوانی حاکمان عرب است به ویژه اینکه سران عرب به ملت هایشان تحمیل شده اند لذا به حمایت کشورهای بزرگ نیاز دارند و این حمایت تاوان و بهایی دارد و بهای آن چشم پوشی از خواست و اراده ملت های عرب است. به عنوان مثال کشورهای منطقه و غرب خواهان انقلاب بحرین نیستند. «شیخ علی سلمان» دبیرکل جمعیت الوفاق بحرین در راس هیئتی از مخالفان بحرینی به قاهره سفر کرد و در میان آنها اهل تسنن و ارمنی نیز به چشم می خورد. وی اعلام کرد که انقلاب بحرین طائفه ای نیست و ائتلاف مخالفان بحرینی مذهبی نیستند و خواسته های طائفه ای ندارند بلکه مطالبات آنها سیاسی است.

در مورد کشورهای غربی نیز باید گفت که تعامل دوگانه آنها با انقلاب های عربی ناشی از منافعشان است. یعنی این کشورها طبق منافع خود موضعگیری می کنند و انقلاب بحرین بر خلاف منافعشان در منطقه است.

مصاحبه: سمیه خمارباقی