«سریر» قاضی‌مراد بر دیوار «ممیز»

عصر جمعه، 24 بهمن‌ماه، در یکی ازشلوغ‌ترین روزهای گالری «ممیز» خانه هنرمندان، حاصل هفت سال تلاش کوروش قاضی‌مراد بر روی دیوار رفت.

به گزارش خبرنگار بخش هنرهای تجسمی ایسنا، در تازه‌ترین نمایشگاه آثار این هنرمند، بخش‌های تجربه‌ها، سریر و یافته‌ها و سریر و شاعرانه‌ها شامل 54 اثر از کارهای کوروش قاضی‌مراد را که به هفت سال گذشته‌ی فعالیت حرفه‌ای او برمی‌گردد، به نمایش گذاشته شد.

تعداد زیادی از هنرمندان گرافیست، نقاش، خوشنویس، کارگردان، بازیگر، مدیران مختلف فرهنگی کشور، فعالان مطبوعاتی، مدیران بانک‌ها و موسسات مختلف برای بازدید از این نمایشگاه آمده بودند.

پروژه «سریر» حاصل هفت سال کار کوروش قاضی‌مراد است که به یاری دکتر بهرام کلهرنیا به عنوان مدیر بخش پژوهش و مهرداد ذوالنور در بخش روابط عمومی و تبلیغات و تعداد زیادی از افراد دیگر، در طول یک سال گذشته جمع‌بندی و آماده‌سازی شده و طی آن خط و قلم «سریر» رونمایی شده است.

ابداع یک قلم با انگیزه‌های ایرانی

کلهرنیا – مدرس گرافیک- درباره این پروژه اظهار کرد: قاضی‌مراد هفت سال از زندگی خود را گذاشت تا قلمی را طراحی کند و آن را به یک پدیده ارتباطی مبدل سازد. یادمان باشد که ما در جهان و روزگار نو زندگی می‌کنیم، روزگار نو، جهان سرعت است و در آن همه چیز شتاب دارد و من چنین قلمی را لازمه این روزگار می‌دانم و معتقدم که قاضی‌مراد در ابداع این قلم انگیزه‌های ایرانی داشته است. قاضی‌مراد از نوع و نژاد نیاکان فرهنگی ما است. وی هفت سال از زندگی خود را برای به سامان رساندن یک قلم هزینه کرده است و مطمئنا این هفت سال باید حکیمانه و اندیشمندانه سپری شده باشد تا پدیده‌ای این‌چنین متوازن و در عین حال معاصر شکل بگیرد.

کلهرنیا همچنین با اشاره به قابلیت‌های این قلم گفت: با این قلم می‌توان نوشت و به شیوه قدما تحریرهای اختصاصی داشت. این قلم پیشینه دارد و تمام ارزش‌های تاریخی و ایرانی را مثل شکسته و نستعلیق در بردارد. این قلم به سبک و سیاق گذشتگان قابلیت نوشتن متن و موضوع را داراست و در آن لحنی حماسی و اسطوره‌ای موجود است که تنظیم همه ایده‌های مورد نظر برای نگارش در رفتار، فرم و گرافیک این قلم و همچنین در نظر گرفتن نثری ظریف در بافت آن پیش‌بینی شده است.

این کارشناس با بیان اینکه آرایه‌های محیطی قدما در تحریر نوشتاری این قلم به کار گرفته شده است، گفت: آنچه از تغییر شکل هر قلم مورد توجه خوشنویسان قرار گرفته است، توسط قاضی‌مراد بازپردازی شده است و همچنین آنچه که از آرایه‌های محیطی و در کتیبه‌ها در گذشته‌های تاریخی ایران وجود دارد در این قلم یافت می‌شود.

کلهرنیا بر حضور قلم نوشتاری در معماری نهایی شهری موثر تاکید و اظهار کرد: شهرهای ما مالامال از زشتی‌ها هستند و این قلم می‌تواند بخشی از عنصر گمشده ایران را بازگرداند و ما مشتاق هستیم که مدیران فرهنگی آن را به مثابه عامل محیطی، تزیینی و متنی مورد استفاده قرار دهند تا ظرفیت‌های نوشتاری آن را به کار گیرند. با این قلم می‌توان نوشت و به شیوه‌ی قدما تحریرهای اختصاصی داشت. این قلم پیشینه دارد و تمام ارزش‌های تاریخی و ایرانی را مثل شکسته و نستعلیق در برمی‌گیرد.

شخصیت ما در خطی که می‌نویسیم نهفته است

کوروش قاضی‌مراد درباره‌ی انگیزه خود از طراحی این خط، گفت: خط من و شما با هم فرق می‌کند، شخصیت ما نیز متفاوت است، می‌خواهم بگویم که شخصیت ما به نوعی در آن نوع خطی که می‌نویسیم، نهفته است. این موضوع همیشه برای من مهم بود و دلم نمی‌خواسته چیزی را کپی کنم. دلم می‌خواست کاری کنم که کار شخص قاضی‌مراد باشد؛ به بد و خوب آن کاری ندارم. فقط می‌خواستم فرمی را کار کنم که چه بد و چه خوب، هر کسی هر جا دید بگوید این کار قاضی‌مراد است و لحن اختصاصی من را داشته باشد.

او افزود: یکی از نکات جالبی که این قلم دارد این است که شما با آن از یک خط مانند مو می‌توانید بکشید تا آن پهنایی که مد نظرتان است. در حقیقت نازک‌نویسی و پهن‌نویسی حروف خط من دو استراکچر (ساختار) متفاوت دارد. اگر قرار باشد حروف نازک بنویسیم، از یک قاعده تبعیت می‌کند، ولی با همان زاویه کج قلم و اگر بخواهیم کلاسیک بنویسیم از شش دانگ قلم استفاده می‌کنیم.

قاضی‌مراد تصریح کرد: من اصلا و به هیچ عنوان نه دلم می‌خواهد ادعایی کنم و نه می‌خواهم بگویم در خوشنویسی ایران کار عجیبی انجام داده‌ام. من فقط دنبال آن چیزهایی بودم که در ذهنم همیشه می‌گذشت. این خط، امضا و لحن من است. فکر می‌کنم در گذشته هم اگر قدما تنها به یک خط بسنده می‌کردند ما اکنون این تنوع خطی را نداشتیم.

برخی در آثارشان جیغ می‌زنند و خود را به رخ می‌کشند

در بخش دیگری از این مراسم جمشید بایرامی - عکاس - درباره‌ی آثار این نمایشگاه، گفت: من همیشه کارهای کورش قاضی‌مراد را دنبال می‌کنم و همیشه می‌گویم که خط‌های قاضی‌مراد مثل گفتار درمانی است و من هر موقع نمایشگاه‌های او را می‌بینم، حالم خوب می‌شود. کاری که او به خصوص در دو اثر از آثار این نمایشگاه انجام داده است و همچنین آثار کوچکش بسیار توجه من را به خودشان جلب کرد. در آثار کوچک، انسان احساس می‌کند یک جور کارهای کودکانه و بدوی می‌بیند و این بدوی بودن آن‌قدر آگاهانه است و آنچنان در آن‌ها فهم، درک و شعور دیده می‌شود که فوق‌العاده است. در واقع خط برای کورش قاضی‌مراد یک بهانه و یک فرم است، اما فرمی که با محتوا آمیخته شده است. کاری که صرفا فرمالیستی باشد مخاطب زیادی نخواهد داشت، ولی کاری که با محتوا ترکیب شود در دنیای امروز مخاطبان زیادی دارد.

او همچنین اظهار کرد: از یکی از کارهای قاضی‌مراد در این نمایشگاه که دو تکه و سفید است بسیار لذت بردم، زیرا همه می‌خواهند در آثارشان جیغ بزنند و خودشان را به رخ بکشند، ولی قاضی‌مراد در این اثر خودش را پنهان کرده است و این پنهان‌کاری‌ای که در آثارش وجود دارد و در زیر رنگ سفید فرو رفته است، کانسپت خوبی است و مخاطب را به کنکاش می‌کشاند که به درون آن پی ببرد و آن جستجویی که در درون خودش روی داده است را در درون مخاطب نیز ایجاد کند. این آثار جزو کارهای خیلی خوبی است که من طی این سال‌ها از یک خطاط دیده‌ام.

بهرام حنفی - هنرمند خوشنویس و فعال در حوزه نقاشی‌خط - نیز درباره آثار این نمایشگاه گفت: کوروش قاضی‌مراد تسلط خوبی بر روی خط کلاسیک دارد و از طرف دیگر حیطه گرافیکی کار را نیز کاملا بلد است و می‌داند باید چه کار کند. فضاسازی‌ها خیلی خوب، درست و تمیز از آب درآمده‌اند و به نظر من خط سریر به مرور پخته تر خواهد شد.

یک قدم جدید در هنر خوشنویسی

ساعد مشکی - طراح گرافیک و ناشر - نیز درباره آثار قاضی‌مراد، اظهار کرد: آثار این نمایشگاه جستجوهای خیلی خوبی را در معرض دید مخاطب قرار داده است و به عنوان یک اثر خوشنویسی قدم جدیدی در این هنر محسوب می‌شود. در این آثار ترکیب‌بندی مهم‌تر از دیگر عناصر به چشم می‌آید و در نتیجه شما نمی‌توانید از آنها به عنوان فونت دیجیتال استفاده کنید. این آثار در حوزه نقاشی‌خط و یا خوشنویسی آثار قابل قبولی محسوب می‌شوند، اما مسئله من این است که قاعدتا ما باید تمام حروف را به صورت مجزا در کنار هم در این نمایشگاه می‌دیدیم و به نظرم خوب بود که هنرمند این حروف و ترکیبات آن‌ها را نیز نشان می‌داد که به این ترتیب نگاه حرفه‌ای‌تری به یک اثر خوشنویسی به وجود می‌آمد.

از دیگر هنرمندانی که از این نمایشگاه دیدن کردند شهرزاد اسفرجانی - طراح گرافیک - بود که درباره آثار قاضی‌مراد، گفت: ظهور و بروز خطوط متنوع در ایران که ادبیات، خط و کتابت در فرهنگ آن نقش زیادی دارد، بسیار مهم است. مردم با خط فاخر، حس بهتری می‌گیرند و با آن ارتباط برقرار می‌کنند؛ یعنی نسبت به نوشتار اصلا بی‌تفاوت نیستند و این موضوع بر روی تاثیر احساسی و عاطفی پیام به شدت اثر می‌گذارد. فکر می‌کنم قاضی‌مراد در کارش بسیار موفق بوده و یکی از کاربردی‌ترین اساتیدی است که در این حوزه کار کرده است و تجربه‌های بسیار متنوعی دارند.

او ادامه داد: کار جالبی که انجام داده‌اند و می‌توانید آن را در جعبه قلم‌ها ببینید، کنکاش یک فرد پویا است که آمده از علم کالیگرافی و خوشنویسی سایر ملل بهره برده و قلم‌های آن‌ها را شناسایی کرده و از آن توشه به توشه فرهنگی خود اضافه کرده است. قاضی‌مراد کلیشه‌ها را تکرار نکرده و با ایده‌ای نو به جلو رفته است.

اسفرجانی با اشاره به استفاده خط فارسی در مدیوم‌های مختلف، گفت: نکته دیگر در زمینه خط فارسی استفاده آن در پوستر، بسته‌بندی و ... است و وقتی از بچه‌ها می‌پرسیم که چرا از فونت انگلیسی استفاده می‌کنید، می‌گویند قشنگ‌تر است؛ چرا، چون آن فونت‌ها توسعه یافته‌اند که متاسفانه ما این توسعه یافتگی را در خط فارسی نمی‌بینیم. این پژوهش‌ها و نوآوری‌ها در زمینه خط، به این زمینه از خط فارسی نیز کمک می‌کند، ولی این نمایشگاه به‌خصوص ارزش‌های خیلی بالاتر و بیشتری را نیز دنبال می‌کند. مینیمالیزمی که قاضی‌مراد از کثرت به آن رسیده است، چیزی است که توجه من را به خودش جلب می‌کند؛ مثل مینیمالیزم پیکاسو که می‌بینیم از کثرت کار و تجربه به مینیمال رسیده، این نوع نگاه نتیجه سال‌ها کار و تجربه است و این باید الگوی جوان‌ها باشد تا پس از سال‌ها جستجو به یک دست‌خط شخصی برسند.

به گزارش ایسنا، بهرام کلهرنیا، جمشید بایرامی، علی رشیدی، فرزاد ادیبی، ساعد مشکی، بیژن صیفوری، شهرزاد اسفرجانی، بهرام حنفی، ماشالله شمس‌الواعظین، عیسی سحرخیز، محمدحسن ملک مدنی، کورش شیشه‌گران، پریوش گنجی، بابک کریمی، علیرضا محبی، فرشید شفیعی، فرناز محمدی، یلدا معیری، علی زارع و ... در روز افتتاحیه از این نمایشگاه دیدن کردند.

نمایشگاه خط‌نبشته‌های کورش قاضی‌مراد تا 29 بهمن‌ماه ادامه خواهد داشت و علاقه‌مندان می‌توانند همه روزه از ساعت 13 تا 20 به نشانی خیابان طالقانی، خیبان شهید موسوی شمالی، باغ هنر، خانه هنرمندان ایران مراجعه کنند.

انتهای پیام