نشست علمی «ابعاد نظری حریم خصوصی با نگاهی به اندیشه امام (ره)»

نشست علمی ابعاد نظری حریم خصوصی با نگاهی به اندیشه امام خمینی (ره) در کمیسیون حقوق بشر اسلامی برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در این نشست قربان نیا عضو هیات علمی دانشگاه مفید با اشاره به اهمیت آرامش انسان و اینکه بدون آرامش، بهره‌مندی از حقوق و آزادی‌های انسانی از جمله حریم خصوصی معنای واقعی خود را پیدا نمی‌کند، اظهار کرد: در زمانه فعلی عوامل مختلفی می توانند این آرامش را مختل کنند چنانچه با توجه به ابزارهای فناوری جدید ورود به حریم خصوصی مردم نیز راحت تر شده و همین امر نگرانی های متعددی را دامن می زند که لازم است حقوقدانان به عنوان یک اولویت به این بحث بپردازند.

وی ادامه داد: در سطح جهانی علیرغم طرح گسترده بحث حریم خصوصی و عمومی هنوز گروه‌هایی هستند که به لحاظ نظری مخالفت‌هایی را با حریم خصوصی مطرح می‌کنند؛ از جمله برخی از فمینیست‌ها یا فعالان حقوق کودک که معتقدند تاکید زیاد بر حریم خصوصی می‌تواند زمینه ساز نقض حقوق زنان و کودکان شود، حال آنکه برداشت این افراد درست نیست.

این عضو هیئت علمی دانشگاه مفید تصریح کرد: در دیدگاه های امام(ره) به ویژه آثار علمی ایشان مانند سایر فقهای اسلامی بحث مستقلی در مورد حریم خصوصی و ابعاد نظری آن مطرح نشده ولی این مهم به عنوان یک حق اشتقاقی که از کنار هم گذاشتن مباحث مختلف فقهی و حقوقی قابل استنباط است، به طور جدی مورد تاکید قرار گرفته و احکام حقوقی متعددی در این زمینه ارائه شده است.

قربان‌نیا در ادامه به تفصیل دلائل فقهی و حقوقی توجه به حریم خصوصی در اندیشه اسلامی از جمله آثار بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی را تشریح کرد و گفت: جهت شناخت ابعاد دیدگاه‌های امام(ره) در مورد حریم خصوصی به چند طریق می توان عمل کرد که یکی از طریق قانون اساسی جمهوری اسلامی است به ویژه اینکه در اصول 22 و 23 قانون اساسی به طور صریح به مباحث حریم خصوصی اشاره شده و متن قانون اساسی نیز مورد تائید بنیانگذار انقلاب اسلامی قرار گرفته است. دیگری از طریق ادله فقهی که عموم فقها از جمله امام (ره) در موضوعات مرتبط با حریم خصوصی مطرح کرده‌اند. دیگری از طریق بررسی فتواهای صریح امام(ره) در این زمینه.

وی ادامه داد: از طریق سیره عملی امام(ره) از جمله موارد مهمی مثل فرمان 8 ماده‌ای که ایشان در ابتدای انقلاب و بحبوهه بی نظمی های متنوع مطرح کرده اند و به دقت نکات مهمی را در مورد حریم خصوصی در فرمان یاد شده بیان داشته اند از دیگر راه های ورود به حریم خصوصی است.

این عضو هیات علمی دانشگاه مفید به تشریح مباحث فقهی مربوط به حرمت تجسس و عدم جواز ورود به خانه مردم بدون اذن و اینکه در فقه اسلامی در چه ابوابی به مقوله حریم اشاره شده است و فقهای مختلف از جمله امام(ره) در این زمینه چه نظراتی دارند و بیان مصادیق مرتبط دیگری از احکام فقهی از جمله در مورد کودکان، بحث رازداری، مقوله شناسایی توبه به عنوان مسقط مجازات شرعی که در خلوت انجام شده است، حرمت نگاه کردن به برخی اشیاء یا وضعیت ها، مقوله قتل در فراش و ارتباط آن با حریم خصوصی، قاعده لاضرر و تفسیر علامه طباطبایی در این زمینه، اینکه حریم خصوصی اختصاص به مسلمان دارد یا غیر مسلمانان را نیز شامل می شود، تفاوت فنی بحث ممنوعیت تجسس با عدم اباحه اینکه مردم در خلوت نیز در رابطه با خداوند مرتکب گناه نشوند، پرداخت.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا حریم خصوصی جزو حق‌های مطلق و غیرقابل تعلیق یا محدودیت ناپذیر است یا خیر؟ ضمن تبیین موازین بین المللی که به عنوان محدودیت و قید بر حق‌ها و آزادی‌ها وارد می شود از جمله ملاحظات عالی اخلاقی یا منافع عامه یا منع اضرار به غیر، تاکید کرد که با قید ملاحظات اخلاقی نمی توان حریم خصوصی را محدود کرد؛ چرا که خلوت هر فرد به خود او مربوط می‌شود و دولت نمی‌تواند به نمایندگی از جامعه در آن ورود کند، اما با قیود دیگر طبیعتا می توان ملاحظاتی را به موجب قانون و با رعایت سایر معیارهای ااعمال محدودیت‌ها از جمله تناسب و هدف مشروع بر حریم خصوصی وارد کرد.

وی با اشاره به بخش‌هایی از فرمان 8 ماده‌ای امام(ره) گفت: فرمان حضرت امام(ره) به صراحت نکات بسیار مهمی را در مورد حریم خصوصی بیان داشته‌اند و ای کاش این موارد در قوانین ومقررات کشور کاربردی و تصریح می‌شد که به هیچ عنوان دلایلی که با نقض حریم خصوصی هر فرد به دست آید اعتبار اثباتی در فرایندهای رسیدگی قضایی نیز ندارد.

قربان‌نیا با اظهار تاسف از اینکه پس از سال‌ها لایحه ای در دولت آقای خاتمی در زمینه حریم خصوصی تدوین شد که در دولت بعدی از مجلس پس گرفته شد و طرح نمایندگان مجلس نیز دراین زمینه به سرانجامی نرسید، گفت: در این صورت جامعه ناچار است به قواعدی در حد آنچه در قانون آئین دادرسی کیفری جدید یا آنچه در قانون جرایم رایانه ای منعکس شده بسنده کند.

در این نشست حجت الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد سطح خارج حوزه علمیه، سید محمد هاشمی استاد حقوق اساسی، سیمایی استاد حقوق خصوصی، قاری سید فاطمی استاد رشته حقوق بشر، حجت الاسلام نورالهیان از قرآن پژوهان حوزه، باقر انصاری مولف کتاب حریم خصوصی ، حجت الاسلام بهمن اکبری پژوهشگر ارشد مطالعات اسلام وحقوق بشر هر یک به نقد و بررسی موضوع و طرح دیدگاه‌های خود در این زمینه پرداختند.

انتهای پیام