در مذاکرات دچار «خوشبینی افراطی» نشویم/سیاست‌‌ خارجی امام و رهبری

سیدحسن رسولی عضو بنیاد باران در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به مشی و اصول امام خمینی(ره) در حوزه سیاست خارجی اظهار داشت: حضرت امام(ره) در ارتباط با تنظیم روابط خارجی بر روی اصل «استقلال» و سیاست «نه شرقی نه غربی» به عنوان دو محور و مبنای تعیین کننده تنظیم مناسبات بین‌المللی تاکید داشتند و مقام معظم رهبری هم در همین راستا بر روی اصل «عزت حکمت و مصلحت» تاکید دارند که از نظر من و به لحاظ جهت‌گیری راهبردی تفاوتی بین این دو استراتژی وجود ندارد.

وی افزود: آنچه که امروز در عرصه سیاست خارجی جاری و ساری است و به لحاظ تحقق اصل استقلال و استقرار جمهوری اسلامی و بنابر اذعان و اقرار دوستان و دشمنان نظام، امروز ایران در حدی از اعتبار و منزلت بین‌المللی قرار دارد که دشمنان قسم خورده نظام به فکر خدشه وارد کردن به اصل استقلال و تمامیت ارضی کشور ما نیستند.

دو عنصری که دشمن را از حربه نظامی علیه ایران منصرف می‌کند

رسولی تاکید کرد: با وجود «قدرت ملی» و «توان بازدارندگی» ایجاد شده طی سال های اخیر بخصوص بعد از 8 سال جنگ تحمیلی دیگر دشمنان ما چنین دیدگاهی را نسبت به حاکمیت جمهوری اسلامی ندارند و قائل به این نیستند که ایران را می‌توان با حربه نظامی از پای درآورد.

عضو بنیاد باران با اشاره به وضعیت اقتدار و ثبات ایران در شرایط جدید منطقه‌ای اظهار داشت: در شرایط پرآشوب منطقه و با توجه به بحران‌های‌گسترده‌ای که در کشورهای همسایه ما از قبیل عراق، افغانستان و روسیه و کشورهای عربی در جریان است ایران به عنوان کشور با ثبات و یک قدرت استقرار یافته و یک بازیگر موثر در صحنه منطقه و بین‌الملل شناخته می‌شود.

وی به تحقق اصل استقلال و استقرار جمهوی اسلامی و توان بازدارندگی نظام اشاره کرد و گفت: به نظر من دولت آقای روحانی بدرستی و از موضع قدرت و عزت در صدد کاهش هزینه‌های تحمیلی بر اثر تحریم‌های ظامانه در حوزه اقتصاد ایران است.

مصداق‌های تاکتیکی امام(ره) در حوزه سیاست خارجی

رسولی خاطر نشان کرد: دولت تدبیر و امید خوشبختانه طی یک سال و نیم گذشته با بکارگیری کادری مجرب، متخصص و آشنا به رمز و رازهای صحنه مناسبات دیپلماتیک جهانی، در این مسیر هم نسبت به حفظ عزت ملت ایران و هم در جهت رعایت مصالح کشور که امروز کاستن تهدیدات ناشی از تحریم‌های ظالمانه است حرکت می‌کند.

عضو بنیاد باران با بیان اینکه هم در دوره امام(ره) و هم در شرایط کنونی مقوله تنظیم روابط خارجی در حوزه راهبردی بر اساس مفاد اصل 110 قانون اساسی از اختیارات رهبری بوده است افزود: بالاخره امام(ره) همچنان که می فرمودند ما تا آخر ایستاده‌ایم و با صدام می‌جنگیم اما بنا بر مصلحت نظام قطعنامه 598 را پذیرفتند و یا حتی در مقطعی بعد از جمعه خونین مکه در سال 66 که گفتند اگر ما با صدام صلح کنیم با حکام سعودی صلح نمی‌کنیم ولی باز بنابر اصل مصلحت از موضع قدرت و مصلحت این تاکتیک را تغییر دادند.

وی ادامه داد: امروز همانند دوره حضرت امام(ره) که راهبری مدیریت روابط خارجی در سطح کلان بر عهده مقام رهبری است، رئیس‌جمهور وزیر خارجه شورای عالی امنیت ملی و سایر مراجع دیپلماتیک تصمیم‌گیر هم در این مسیر حرکت می‌کنند.

رسولی خاطر نشان کرد: در این مسیر باید ملت مراقب باشند و نخبگان سیاسی مواظبت کنند که اگر خدای ناکرده مشکلی در این مسیر ملاحظه کردند با یک نگاه مشفقانه و انتقاد دلسوزانه کمک کنند تا مردان سیاست خارجی ایران این راه را به بهترین نحوه ممکن طی کنند و در عین حال از هر نوع اقدامی که روحیه مردان خط مقدم جبهه دیپلماتیک ایران را تخریب و یا تضعیف می‌کند و یا لطمه به چارچوب تنظیم شده و مدل مذاکراتی ما بزند بپرهیزند.

مناقشات داخلی نباید در روابط خارجی ما مداخله کند

عضو بنیاد باران با تاکید بر اینکه جریان‌های سیاسی باید از اختلاف نظرات داخلی پرهیز کنند چراکه اصولا در همه کشورها منافع ملی مملکتی تعیین کننده نوع رفتارهای تاکتیکی هر کشوری در عرصه روابط دیپلماتیک است گفت: اختلاف نظرات و مناقشات داخلی در موضوعات سیاست خارجی مداخله‌ای ندارد بلکه باید با پرهیز از نگرش‌های خطی و جناحی و از موضع تجهیز قدرت و انسجام ملی که پشتوانه واقعی مذاکره‌کنندگان است به مدد سیاست خارجی بیاید.

رسولی به نحوه مدیریت تیم مذاکره کننده نمره مثبت داد و افزود: امروز دیگر در افکار عمومی پروژه‌ای به نام ایران هراسی که باعث بازیابی تولیدکنندگان عمده سلاح‌های نظامی و افزایش تحریم‌ها علیه ایران باشد وجود ندارد؛ امروز ما در میانه راه قرار داریم و نقطه مطلوب نقطه‌ای است که هم عزت ما را حفظ و هم به مصلحت ملی توجه کند.

در صحنه روابط بین‌المللی «دشمنی مطلق» و «دوستی مطلق» نداریم

وی تصریح کرد: بطور مشخص در بحث هسته‌ای مطلوب آن است که ما هم از دانش و تکنولوژی و چرخه سوخت هسته‌ای برخوردار باشیم و هم اینکه بتوانیم با استفاده از ظرفیت و قدرت ملی خودمان در عرصه بین‌المللی نگاه جهانیان را نسبت به ایران به عنوان یک نقطه تهدید دور کنیم و تلاش‌ها و نقشه‌های محافل صهیونیستی و  کسانی که منافع آنها در سطح منطقه‌ای و یا جهانی در گرو تحقق ایران هراسی است نقشه بر آب بکنیم.

این فعال اصلاح‌طلب با بیان اینکه اساسا درحوزه روابط بین‌الملل و مناسبات و روابط بین کشورها «دوستی مطلق» و «دشمنی مطلق» پایه درستی ندارد اظهار داشت: ما در شرایط فعلی هیچ کشوری در دنیا نداریم که هیچگونه منافع مشترکی با ما نداشته باشد و در زمره دشمن مطلق ما به حساب بیاید.

رسولی با اشاره به ظلم‌های فراوانی که توسط آمریکا در تاریخ و در سال‌های بعد از انقلاب در حق مردم ایرا ن روا داشته شده است گفت: با وجود اعمال همه این ظلم‌ها از ناحیه آمریکا، امروز ما با آمریکا یک دشمن مشترک به نام داعش داریم.

وی با تاکید بر اینکه متقابلا هیچ کشوری دوست مطلق ما نیست ادامه داد: ما حتی با کشورهایی که بیشترین اشتراک منافع را داریم در پاره ای از موارد به اختلاف نظر می‌خوریم؛ مثلا ما امروز با کشور ترکیه در موضع تخاصم و دشمنی نیستیم اما در مورد راه‌حل پایان دادن به بحران سوریه کاملا اختلاف نظر داریم.

مطلق‌انگاری در عرصه سیاست داخلی و خارجی اشتباه است

عضو بنیاد باران درا دامه افزود: صحنه روابط خارجی صحنه اعمال روابط دوستانه یا خصمانه بصورت مطلق نیست بلکه صحنه‌ای است که باید با استفاده از قدرت و پشتوانه ملی و بکارگیری فن دیپلماتیک در روابط با دیگران منافع ملی خودمان را حداکثرسازی کنیم و تهدیدات علیه منافع ملی را به حداقل برسانیم.

رسولی حداکثرسازی منافع ملی و به حداقل رساندن تهدیدات علیه امنیت ملی با نگاه حرفه‌ای و با لحاظ کردن عوامل موثر در صحنه روابط بین‌الملل را موضوع سیاست خارجی دانست و تاکید کرد: مطلق کردن مقولات بخصوص همانندسازی فعالیت در عرصه «سیاست خارجی» و «سیاست داخلی» خطاهایی است که برخی رسانه‌ها و تحلیلگران به آن مبتلا می‌شوند، در صورتی که این دو حوزه با وجود اشتراکات لفظی، بلحاظ ماهیت و نحوه مدیریت کاملا با هم متفاوت هستند.

تذکر امام(ره)به شهید رجایی

این کارشناس مسائل سیاسی در ادامه به نوع استفاده از الفاظ مناسب در حوزه سیاست خارجی برای تامین منافع ملی اشاره کرد و گفت: من به یاد دارم مرحوم شهید رجایی در یکی از سخنرانی‌های رسمی خود در همان ابتدای انقلاب با یک ادبیات نامناسبی با یکی از قدرت‌های جهانی صحبت کرد، که بعدا من از حاج احمدآقا شنیدم که امام(ره) مرحوم شهید رجایی را صدا می‌کنند و به ایشان می‌فرمایند؛ – نقل به مضمون- «شما بعنوان رئیس‌جمهور باید با سایر کشورها با زبان دیپلماتیک سخن بگویید».

وی با برشمردن تفاوت ماهوی میان دو حوزه سیاس خارجی و سیاست داخلی خاطر نشان کرد: هدف این دو حوزه هدف واحدی است چراکه ما در عرصه داخلی به دنبال تحکیم نظام  و تحقق سه شعار اصلی انقلاب یعنی «استقلال آزادی جمهوری اسلامی» و همه اصول و فصول قانون اساسی و  وحدت و هماهمنگی هستیم زیرا این ایده‌آل اصلی جمهوری اسلامی است.

رسولی افزود: در عرصه بین‌المللی هم مردان سیاست خارجی باید بین آرزوها و واقعیات تا سرحد امکان، ما را نسبت به رساندن آرزوهای‌مان که همان حداکثرسازی منافع ملی است مدد برسانند و نسبت به کاهش آثار و عوارض تهدیداتی که علیه امنیت ملی است اقدام کنند.

عضو بنیاد باران از مهمترین تهدیدات علیه امنیت ملی را آثار تحریم‌های ظالمانه دانست و تصریح کرد: امروز دولت در جهت برداشتن و کاهش تحریم‌ها قدم بر‌می‌دارد که به نظر من قابل انطباق با راهبردهای امام(ره) و مقام معظم هبری است.

راهکار تحقق اصول امام(ره) و رهبری در مسائل خارجی

وی در پاسخ به این سوال که سیاست‌های امام(ره) و رهبری تا چه اندازه با واقعیات صحنه بین‌الملل انطباق دارد گفت: اساسا در فقه سیاسی حضرت امام(ره) عنصر زمان و مکان نقش اساسی داشته و وقتی فقه امام(ره) متاثر از این عناصر است حتما سیاست‌های تاکتیکی جمهوری اسلامی در حوزه روابط خارجی نیز به طریق اولی متاثر از شرایط زمان و مکان تنظیم شده است.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با بیان اینکه ما امروز در صحنه هسته‌ای با آمریکا و چهار، پنج قدرت دیگر جهانی مناقشات بسیار جدی داریم خاطر نشان کرد: ما در برچیدن بساط جریان تکفیری داعش که باعث بدنامی جهان اسلام و یک حرکت صهیونیستی است و علیه جهان تشیع و امنیت ملی ما اقدام می‌کند، با کشورهایی که امروز در موضوع هسته‌ای اختلاف داریم در این موضوع خاص اشتراک منافع داریم.

رسولی با اشاره به اصل «عزت» که مقام معظم رهبری و اصل «استقلال» و سیاست «نه شرقی نه غربی» که حضرت امام(ره) فرمودند گفت: این اصول فقط با افزایش و تجهیز قدرت ملی بدست می آید.

دیپلمات‌های ما در مذاکرات دچار «خوشبینی و بدبینی افراطی» نشوند

عضو بنیاد باران به اقتدار ایران در سطح منطقه‌ای و جهانی اشاره کرد با تاکید بر اینکه در مناسبات خارجی منافع کشورها تعیین کننده روابط شان است اظهار داشت: امروز قدرت منطقه‌ای ایران بعنوان یک واقعیت از طرف رقبا و دشمنان مورد اذعان قرار می‌گیرد و صراحتا بیان می‌شود که بحرانی مثل سوریه بدون نقش آفرینی ایران قابل حل نیست.

رسولی این اتفاق را نشانه اقتدار ایران دانست و با تاکید بر اینکه اقتدار از نظر من مفهومی فراتر از قدرت به معنای اعمال فشار است گفت: اقتدار این است که رقبا و دشمنان به نقش تعیین کننده و موثر ایران در مناسبات بین‌المللی اذعان می‌کنند.

وی خنثی‌سازی پروژه بسیار گسترده ایران هراسی، کاهش تحریم‌ها و دستیابی به هدف بزرگ و ملی یعنی رسیدن به چرخه سوخت هسته‌ای را مظهر اقتدار ملی عنوان کرد و افزود: این موضوع امروز در دستور کار دولت آقای روحانی و با خواسته امام و رهبری نیز قابل انطباق است.

این فعال اصلاح‌طلب گفت: دیپلمات‌های ما باید چارچوب مذاکرات را بگونه‌ای تنظیم بکنند که این چارچوب دارای صفات و خصوصیات خوشبینانه مطلق نباشد و همواره توجه کنند که ما پای میز مذاکره در صدد تحقق آرمان‌ها و به دنبال حداکثرسازی منافعمان هستیم.

 رسولی با اشاره به اینکه رقبا و حریفان ما نیز دارای چنین فهمی هستند اظهار داشت: مدیریت این صحنه مدیریتی علمی، حرفه ای و تخصصی است و بخش‌های مختلف نظام اعم از حوزه سیاست خارجی و  سایر بخش‌های مربوط به امنیت ملی با بکارگیری خدمات گسترده فنی و کارشناسی مدیریت و مهندسی می‌شود.

وی ارزیابی مذاکرات را از روی ظواهر، نشانه‌ها و خبرهای آشکار امری نادرست خواند و گفت: مذاکرات باید با تدبیر و حوصله پیش برود و در عین حال دیپلمات‌های ما نیز نباید دچار «خوشبینی افراطی» و «بدبینی افراطی» بشوند.

رسولی در توضیح این دو موضوع خاطر نشان کرد: خوشبینی افراطی یعنی دوست انگاشتن همه رقبا و دشمنان و بدبینی افراطی یعنی کمک به انزوای ایران و به نظر من این دو نگرش دو لبه یک قیچی هستند که دیپلمات‌های ما به هر سمت از آن گرایش پیدا کنند به منافع کشور لطمه زدند.