چپ یونان، امیدها و تردیدها

سرانجام در یک ماراتن انتخاباتی که با حضور بیست دو حزب و گروه شرکت کننده در انتخابات پارلمانی یونان و بمنظور تشکیل دولت جدید این کشور برگزار شد، حزب سیریزا (ائتلاف چپ) به ریاست آقای الکسیس چیپراس با کسب 36 درصد آراء و کسب 149 کرسی پارلمانی به پیروزی قابل توجهی دست یافت. بی تردید پیروزی این حزب چپ‌گرا در انتخابات پارلمانی نشانگر سه نکته کلیدی «بحران راهبردی منطقه یورو، عزم نخبگان یونانی برای تداوم و همراهی با فساد نظام‌یافته و شیوه جدید تفکر بین جوانان» یونانی است. در شش سال اخیر بسیاری از شهروندان یونانی درپی وضعیت دشوار اقتصادی دچار سرخوردگی شده و خواستار تغییر رهبران خود بودند.

این حزب با انتقاد شدید از سیاست‌های ریاضت اقتصادی در کشور و وام دهندگان خارجی (تروئیکا) بارها اعلام داشته بود ادامه چنین سیاست غلط، بی نتیجه بوده زیرا برون رفت از بحران مالی فقط از طریق تولید کار و سرمایه گذاری و نه از طریق ادامه سیاست ریاضت اقتصادی ممکن خواهد بود. این حزب با توجه به ادامه بحران مالی در یونان مدعی است این کشور در پنج  سال گذشته با بحران شدید مالی روبرو بوده و تمام تلاش‌های دولت سابق از سال 2009 برای برون رفت از این بحران با شکست روبرو شده است.

طی سه انتخابات عمومی گذشته، حزب سیریزا موفق شد تا مسأله فساد مالی و بی‌تدبیری گروهی از رهران کشور را به یک موضوع سیاسی تبدیل کند. رهبری این حزب به دلیل پرونده سفید خود قادر بود مسأله فساد و فرار مالیاتی را در عرصه عمومی مطرح و این امر به طور گسترده‌ای در بین جوانان بازتاب یافت. بخش بزرگی از یونانی‌ها، بویژه جوانان، از فساد و نخبگان سیاسی خسته شده‌اند. در طی سال های اخیر میزان بیکاری در کشور 11 میلیونی یونان افزایش چشمگیری داشت و در سال 2104 به 27 درصد (یک میلیون و 400 هزار بیکار) رسید. افزایش فقر از 8 درصد به 35 درصد رسید. طبق گزارش کمیسیون اروپا، آمارها در سال گذشته نشان داد که 25 درصد یونانی‌ها قادر به تامین نیازهای اولیه خود و فرزندانشان نبودند. آنچه در پشت خیزش چپ رادیکال حضور دارد، ارزش‌های نوین در بین قشر جوان این کشور و حتی فراتر از حامیان سیریزا است. در بین این نسل ارزش‌هایی همچون اعتماد به نفس، خلاقیت، اشتیاق برای در نظرگرفتن حیات به صورت یک آزمایش اجتماعی و یک نگاه جهانی» احساس می‌شود.

آنچه در انتخابات اخیر یونان رخ داده است، این است که این حزب توانسته است بخش قابل توجهی از آراء افکار عمومی را بخود جلب نموده و حمایت رأی‌دهندگان در موضوعاتی همچون اروپا و اقتصاد را بدست آورد. حزب راست یونان در این کشور با شکست سنگینی روبرو شده است.
در هفته‌های اخیر تعدادی از رهبران اروپایی بویژه آلمانی هم صدا با جریان راستگرای یونان تلاش داشتند مردم این کشور را نسبت عواقب ناشی از رای دادن به حزب ائتلاف چپ و  خطرات آن هوشیار نمایند که البته در میانه راه یا آنرا تکذیب می‌کردند و یا اقدام به اصلاح سخنان خود می‌کردند. وزیر دارایی آلمان پیش از انتخابات بارها تاکید کرده بود برنده انتخابات باید سیاست ریاضت اقتصادی را ادامه دهد و انتخابات، توافقنامه‌های امضا شده را تغییر نخواهد داد هر دولتی تشکیل شود، باید تضمن نماید که یونان با توجه به کمک قابل توجهی که از سوی اروپا شده است، همین مسیر را ادامه خواهد داد». مدیر صندوق بین المللی پول نیز تائید کرده بود این صندوق با هردولتی که در یونان تشکیل شود گفتگو خواهد کرد تا به اقتصاد یونان کمک کند. اما این صندوق همزمان مدعی است «یونان همانند تعدادی دیگر از کشورهای اروپایی به اصلاحات ساختاری بیشتری جهت جذب سرمایه گذاری نیاز دارد».

بدنبال جدی شدن پیروزی حزب ائتلاف چپ یونان، تعدادی از کشورهای اروپایی بویزه آلمان، فرانسه و بلژیک که تا چندی پیش از پذیرش نمایندگان این حزب یونان خودداری می‌کردند و هرگونه تغییر در سیاست ریاضت اقتصادی این کشور را غیر ممکن می‌دانستند و با ایجاد هراس و وحشت نگرانی خود را از روی کار آمدن این حزب اعلام می‌داشتند، در یک عقب نشینی آشکار با نمایندگان این حزب در رده‌های مختلف دیدار و مذاکره نموده و آمادگی خود را برای ادامه همکاری با آنان اعلام داشتند.  

با تشکیل پارلمان جدید و معرفی وزرای کابینه، بی تردید گفتگورهبران جدید یونان با تروئیکا برای دستیابی به راه حل‌های جدید برای اختلافات عمیق میان جریان چپ با ادامه خواهد یافت. بی شک تحولات یونان و پیروزی این حزب، یکی از مهم‌ترین محورهای گفتگو در نشست وزرای دارایی منطقه یورو خواهد بود. انتظار می رود اگر یونان قصد دارد دوباره بر سر شروط دریافت کمک مالی مذاکره کند، باید این مسئله را نزد وزرای دارایی منطقه یورو مطرح کند، چرا که نهایتاً این وزرای دارایی منطقه یورو هستند که زمینه لازم را برای پرداخت کمک‌های مالی به یونان فراهم می‌کنند تا اقتصاد این کشور به فعالیت خود ادامه دهد.

در حالی که حزب پیروز یونان یکی از وعده‌های انتخاباتی خود را بخشودگی بدهی‌های اعلام داشت اما چنین انتظاری برای رهبران اروپا غیرمنطقی است و کشورهای منطقه یورو مایلند بدانند آیا پولی که به یونان قرض داده‌اند، دوباره به آنها بازگردانده خواهد شد؟ کشورهای منطقه یورو به خوبی از افزایش مخالفت‌ها با ریاضت‌های اقتصادی در یونان آگاه هستند. آنها همچنین می‌خواهند یونان از عضویت در منطقه یورو خارج نشود و این خواست یونان نیز هست. بسیاری از رهبران اروپا می‌خواهند یونان همچنان عضو منطقه یورو باقی بماند اما همزمان تاکید دارند این کشور برای نجات اقتصاد خود پول قرض گرفته، باید شروطی را رعایت کند. بنابراین چنانچه حزب سیریزا و دولت جدید یونان قصد داشته باشد این شروط را تغییر دهد، مذاکرات دشواری پیش رو خواهند داشت.

آقای چیپراس که متولد 28 جولای 1974 درشهر آتن است، تحصیلات خود را در رشته شهرسازی و مسکن به پایان رسانده است. از سال 1990 بطور فعال در حزب چپ سیریزا فعالیت های سیاسی خود را آغاز کرد و از سال 1993 الی 1996 در شاخه جوان این حزب به فعالیت خود ادامه داده و از آن پس به عنوان یکی از اعضای مرکزی این حزب انتخاب شد. در چارچوب فعالیت‌های سیاسی این حزب در سال 2006 از سوی حزب چپ ائتلافی سیریزا به عنوان نامزد شهردار آتن معرفی ولی نتوانست بر رقبای خود پیروز شود. درسال 2008 با رای 70 درصد اعضای حزب چپ سیریزا به عنوان رئیس این حزب انتخاب شد. در سال 2009 حضور در رقابت‌های انتخابات عمومی کشور، به عنوان نماینده به پارلمان یونان راه یافت. در سال 2012 در انتخابات عمومی یونان برای تعیین نمایندگان پارلمان و نخست وزیر، به عنوان رئیس حزب این وارد رقابت های انتخابی شد و با کسب 17 درصد کل آراء کشور، برای اولین بار حزبش را به دومین قدرت سیاسی کشور تبدیل کرد.

حزب یاد شده در سال 2013 در جریان برگزاری انتخابات پارلمان اروپا، برای تعیین نمایندگان یونانی در این پارلمان موفق شد از حزب حاکم راستگرای دمکراسی نوین به رهبری «ساماراس»، پیشی گیرد. چیپراس در انتخابات عمومی 25 ژانویه با اختصاص 36 درصد کل آراء (149 کرسی پارلمان) برنده انتخابات عمومی شد و پست نخست وزیری این کشور را از آن خود کرد. رهبر چهل ساله این حزب، جوان‌ترین نخست وزیر یونان در 150 سال اخیر محسوب می‌شود. وی وعده داده است که به سرعت با وام دهندگان بین المللی یونان وارد مذاکره شود و به پنج سال اقدامات ریاضت اقتصادی پایان دهد جوان ترین نخست وزیر یونان اگرچه معتقد است نتایج این انتخابات آغاز خوشبینی، امید و زندگی شرافتمندانه برای شهرندان این کشور و اتخاذ تدابیر با ثبات برای یک اروپای درحال تغییر است، اما باید نظاره‌ کرد که وی تا چه میزان می‌تواند به برنامه ها و اهداف مردم پسند خود در عرصه اجتماعی وفادار بماند.

26149