۹ ماه انتظار و یک دوراهی پیش‌رو/ مزایا و معایب زایمان طبیعی و سزارین

به گزارش خبرنگار مهر، بیشتر زنان بارداری که روزهای انتظار تولد فرزندشان را سپری می کنند، در مورد باید و نبایدهای یک زایمان بی خطر، اطلاعاتی به دست می آورند اما بسیاری از آنها ترجیح می دهند با توجه به پایین بودن ریسک فاکتورهای احتمالی در زایمان به شیوه سزارین، این روش را برای خاتمه دادن به ۹ ماه انتظار انتخاب کنند.

اما از آنجایی که سزارین یک عمل جراحی است و هنگام عمل چند لایه از شکم باز می شود، عوارضی مانند چسبندگی رحم، عفونت محل عمل، اختلال در عملکرد مثانه و خونریزی، سلامت مادر را تهدید خواهد کرد.

از طرف دیگر برگشت بیمار به زندگی عادی طولانی تر از افرادی خواهد بود که زایمان به روش طبیعی را انتخاب کرده اند و مطابق با مطالعات و تحقیقات انجام گرفته، عوارض زایمان به روش سزارین سه برابر زایمان به روش طبیعی است.

در همین خصوص رئیس بخش زایمان طبیعی مرکز آموزشی درمانی فاطمیه همدان که به بیمارستان مادر و کودک همدان شهرت دارد، درگفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه انتخاب زایمان به شکل طبیعی یا سزارین یکی از بزرگترین دغدغه مادران است، اظهارداشت: زایمان طبیعی، روشی طبیعی تر برای زایمان است چرا که عبور از مجرای زایمان، سیستم قلبی و عروقی جنین را تحریک می کند و باعث گردش خون بهتر و آماده سازی او برای تولد می شود.

دوره بهبود بعد از زایمان طبیعی کوتاه تر بوده و درد کمتری پس از زایمان وجود دارد

سمیرا توکلیان با تاکید براینکه بعد از اتمام زایمان طبیعی، زنان حس قدرت و توانایی می کنند، عنوان کرد: بعد از زایمان طبیعی مدت کمتری باید در بیمارستان بستری شدهمچنین طول دوره بهبود بعد از زایمان طبیعی کوتاه تر بوده و درد کمتری پس از زایمان وجود دارد.

وی درادامه به زایمان سزارین اشاره کرد وگفت: زایمان به روش سزارین یک عمل جراحی بزرگ شکمی است که خطرات وعوارض جراحی و بیهوشی را در پی دارد و  بیهوشی ممکن است تاثیراتی همچون تنبلی، کسلی و یا سستی در هنگام تولد برروی کودک داشته باشد و ارتباط عاطفی مادر و نوزاد را پس از تولد به تعویق بیاندازد.

توکلیان با اشاره به اینکه از ابتدای آغاز طرح تحول نظام سلامت تاکنون در مرکز آموزشی درمانی فاطمیه همدان زایمان طبیعی افزایش داشته است، گفت: در راستای طرح تحول نظام سلامت این زایمان ها رایگان انجام شده است.

وی یادآور شد: در بسته خدماتی، کلاسهای آموزش بهداشت باروری و زایمان به صورت رایگان برای مادران باردار برگزار می شود که بالا رفتن سطح آگاهی و اطلاع مادران در مورد بدنشان از مزایای این روش است که این به نوبه خود باعث می شود مادر زایمان را هدایت کرده و بر درد، ترس و نگرانی خود غلبه کنند، بدین ترتیب عوارض احتمالی ناشی از زایمان نیز به حداقل می رسد که در همین راستا در این مرکز درمانی کلاسهای آمادگی از هفته دوازدهم بارداری شروع و طی ۸ جلسه برگزار می شود.

توکلیان با بیان اینکه در هر دوره کلاس های زایمان فیزیولوژیک، یک جلسه آموزشی مخصوص پدران نیز برگزار می شود، گفت: در آن جلسه در رابطه با تغییرات فیزیولوژیک مادر باردار، نیازهای روانی و جسمی و چگونگی جلوگیری از افسردگی بعد از زایمان توضیح داده می شود.

وی هدف از برگزاری این دوره های آموزشی را، توانمند سازی مادران برای انتخاب زایمان طبیعی عنوان کرد و افزود: برگزاری این کلاس ها برروی ذهنیت مادران در مورد زایمان طبیعی تاثیر دارد و مادران در این کلاس ها از لحاظ بدنی آمادگی پیدا می کنند و همچنین از نظر روحی و روانی نیز تقویت می شوند.

با اجرای برنامه ترویج زایمان طبیعی در چند ماه اخیر میزان سزارین تاحدودی کاهش یافته است

وی با بیان اینکه با اجرای برنامه ترویج زایمان طبیعی در چند ماه اخیر میزان سزارین تاحدودی کاهش یافته است، ادامه داد: برنامه های مختلفی برای ترویج زایمان طبیعی و کاهش میزان سزارین در بیمارستانهای دولتی و  ارتقاء شاخص سلامت مادر و نوزاد تدوین شده است.

وی با بیان اینکه کلاسهای آموزش بهداشت باروری و زایمان به صورت رایگان برای مادران باردار در هشت جلسه برگزار می شود، هدف از برگزاری این دوره های آموزشی را توانمند سازی مادران برای انتخاب زایمان طبیعی عنوان کرد.

وی همچنین با بیان اینکه بعد از زایمان طبیعی به علت اینکه نوزاد بلافاصله در آغوش مادر قرار می گیرد، شیردهی بیشتر می شود، درحالی که در سزارین امکان این ارتباط بدلیل شرایط اتاق عمل وجود ندارد، بهترین فاصله بین دو بارداری را سه سال دانست و گفت: در این فاصله بدن مادر فرصت می یابد ذخایر کلسیم و ویتامین هایی را که از دست داده باسازی کند و در عین حال کودک دوران شیرخواری مناسبی داشته باشد.

در همین زمینه معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی همدان نیز با بیان اینکه یکی از موفقیت های دولت اجرای طرح تحول نظام سلامت است، گفت: طرح تحول نظام سلامت به دنبال بهبود شرایط درمان است و در درجه اول به بیماران توجه دارد تا به غیر از مشکل درمانی، خانواده بیمار هیچ مشکل دیگری نداشته باشند.

محمدرضا عبادیان با بیان اینکه تمام تلاش ها در این راستاست تا بیماران و خانواده های آنها در شرایط آرام روحی و روانی باشند تا مشکلشان حل شود، گفت: در زمینه طرح تحول نظام سلامت تاکنون حدود ۸۸ میلیارد تومان به استان همدان اختصاص یافته که از این مبلغ ۷۰ میلیارد تومان به حوزه درمان و ۱۸ میلیارد به حوزه بهداشت اختصاص یافته و بیماران به راحتی می توانند پیگیر حل مشکل بیماری خود باشند.

وی با بیان اینکه برای بهبود فضای بیمارستانی در استان همدان نیز شش میلیارد تومان اعتبار اختصاص یافته است، عنوان کرد: تعمیرات فنی بیمارستان ها و نوسازی تجهیزات بیمارستانی نیز مدنظر است بطوری که ۷۰ درصد تخت های بیمارستان ها مورد هدفگذاری نوسازی بوده و تخت ها و متعلقات هتلینگ داخل بیمارستان ها نوسازی شده و دیگر وسایل مستهلک در بیمارستان های استان همدان وجود ندارد.

عبادیان در خصوص بسته ترویج زایمان طبیعی در طرح تحول نظام سلامت نیز گفت: طرح تحول نظام سلامت مقوله هایی از جمله پرداخت سهم بیماران، تامین تجیهزات پزشکی و ترویج زایمان طبیعی را در برمی گیرد.

وی با بیان اینکه به طور نگران کننده ای درصد انجام عمل زایمان سزارین نسبت به زایمان طبیعی رو به افزایش بود، گفت: با توجه به برنامه های تشویقی درنظر گرفته شده در طرح تحول نظام سلامت زایمان طبیعی ترویج داده می شود.

تا کنون دو میلیارد تومان برای ترویج زایمان طبیعی در استان همدان هزینه شده است

عبادیان عنوان کرد: تا کنون دو میلیارد تومان برای ترویج زایمان طبیعی در استان همدان هزینه شده و تمام زایمان های طبیعی در این استان رایگان انجام می شود.

وی با بیان اینکه تعرفه زایمان سزارین در قیاس با زایمان طبیعی بسیار بالاست، گفت: سزارین روشی برای نجات دادن جان مادر و کودک است، در شرایطی که امکان انجام زایمان طبیعی نباشد.

عبادیان عنوان کرد: برای ترغیب مادران به زایمان طبیعی شیوه ای کاملا عملی به نام زایمان بی درد پیش بینی شده که در تمام مراکز معتبر علمی دنیا این روش انجام می شود.

وی با بیان اینکه زایمان طبیعی عدد بسیار نگران کننده ای نسبت به سزارین دارد و آمار سزارین ها پیش از اجرای طرح تحول نظام سلامت به بالای ۵۰ درصد رسیده بود، گفت: در ۹ ماه اول امسال براساس سختگیری ها و جنبه های تشویقی در طرح تحول نظام سلامت درصد زایمان طبیعی به بالاتر از ۵۰ رسید که امیدواریم در ادامه کار با توجه به تصمیمات گرفته شده رغبت مادران برای انجام زایمان بی درد افزایش یابد و پرسنل و متخصصان را نیز با خود همراه کنیم.

وی عنوان کرد: خوشبختانه برای انجام زایمان بی درد تجهیزات و دستگاههایی بیشتر از آنچه در همدان وجود دارد نیاز نیست و امکانات مهیاست.

وی ادامه داد: در این نوع زایمان ماده بی حسی در فضایی خارج از مایع مغزی نخاعی از طریق یک سوزن و لوله باریک وارد بدن شده و بدون اینکه در روند پیشرفت زایمان طبیعی اختلال ایجاد کند، باعث کاهش قابل توجهی از احساس درد زایمان می شود.

عبادیان گفت: در این شرایط بیمار درصد زیادی از روند زایمان را بدون احساس درد سپری می کند و متخصص بیهوشی هر لحظه که بیمار به زمان زایمان نزدیک تر می شود، با کمتر کردن دوز دارو امکان کنترل روند زایمان و زایمان راحت تر را فراهم می کند.

وی با تاکید بر اینکه زایمان طبیعی به روش بدون درد، عوارض کمتری نسبت به سزارین دارد و روشی ایمن در بدنیا آمدن یک نوزاد است، از در نظر گرفتن مامای همراه برای مادران علاقمند به انجام زایمان طبیعی سخن گفت.

با این تفاسیر به نظر می رسد بسته زایمان طبیعی رایگان که یکی از گام‌های طرح جامع نظام سلامت است به نیمی از اهداف رسیده چراکه این بسته در حال اجراست و شاهد کاهش میزان سزارین و به دنبال آن افزایش زایمان طبیعی هستیم.

از سوی دیگر برنامه‌های مختلف برای ترویج زایمان طبیعی و کاهش میزان سزارین در بیمارستان‌های دولتی برای ارتقای شاخص سلامت مادر و نوزاد تدوین شده که بی تاثیر نخواهد بود.