هند و چالش برقراری تعادل روابط میان غرب و شرق

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از صدای روسیه، «نارندرا مودی» نخست وزیر هند، باید تعادل بین منافع هند برای توسعه ارتباط با آمریکا و تلاش های «باراک اوباما» رئیس جمهور آمریکا، برای تقابل این کشور با روسیه و چین را بیابد.

کارشناسان روسی ، روند اصلی اجلاس هند- آمریکا را این چنین تصور می کنند. این اجلاس بیست و پنجم تا بیست و هفتم ژانویه برگزار می شود. این اولین دیدار رئیس جمهور آمریکا با نارندرا مودی در دهلی و دومین تلاش وی برای از سرگیری شراکت استراتژیک دو کشور است.

باراک اوباما شاید پیشنهادهای جالبی را برای شرکای هندی داشته باشد. بدیهی است که نارندرا مودی عمل گرا آنها را می پذیرد البته اگر برای کشور مفید باشند. درعین حال اوباما باید همیشه به یاد داشته باشد که رهبری هند از ایده تمامیت ارضی ملی و جهان چند قطبی حمایت می کند. بر همین اساس نارندرا مودی می خواهد در آمریکا شراکت برابر ببیند و بسیار امیدوار است که واشنگتن هم این طور فکر کند.

مودی دقیقا اعلام کرد که آمریکا را نه به عنوان قدرت واحد بلکه یکی از مراکز قدرتمند جهان چند قطبی بررسی می کند. «تاتیانا شااومیان» کارشناس دانشکده  شرق شناسی آکادمی علوم روسیه معتقد است : مودی به صورت اتفاقی، اوباما را به جشن روز جمهوری دعوت نکرده است. شاید این کار برای آن است که بین سفرهای پوتین در ماه دسامبر و رهبر چین «شی جین پینگ» درماه سپتامبر و این سفر تعادل برقرار کند. هند به توسعه ارتباط با آمریکا علاقه مند است ضمن آنکه مهاجرین هندی در آمریکا بیش از دو میلیون نفر هستند. واشنگتن این موضوع را درک کرده از جمله اینکه اوباما بیانیه های تند ضد روسی ارائه کرده و در جریان سفرش این تمایل را نفی نمی کند که سعی خواهد کرد هند را از ارتباط با روسیه و چین دور کند. اما بعید است که از عهده آن بر آید.

رهبری هند مسلما از منافع ملی خود دفاع می کند و بعید است که از این موضع اصولی فاصله بگیرد. «سرگی لونیف» کارشناس دانشکده ارتباطات بین الملل مسکو می گوید : آمریکا بدون شک می خواهد هند را به عنوان شریک کامل خود ببیند، اما اختلافات جدی در مشکلات جهانی این اجازه را نمی دهد. اوباما شاید تلاش کند که رهبری هند را به سمت اجرای آشکار سیاست های طرفدار آمریکایی سوق بدهد اما بعید است که به نتیجه برسد. هند در خصوص مسائل جهانی بعید است که از خط سابق خود خارج شود و این بدان معنی است که پتانسیل تضاد جدی با آمریکا حفظ خواهد شد. هند ارتباط با روسیه و چین را توسعه داده و تقویت خواهد کرد، در سازمان هایی که روسیه و چین عضو آن هستند شرکت خواهد کرد. سازمان هایی چون بریکس و سازمان همکاری های شانگهای که ممکن است هند در سال جاری به عضویت دائم آن در آید.

بسیار بدیهی است که آمریکا سعی خواهد کرد برگه هند را برای تقابل با چین حفظ کند و هند را از تهدید چین بترساند.

«نینا لبدیوا» کارشناس دانشکده شرق شناسی روسیه، این طور فکر می کند و واکنش متقابل را پیش بینی می کند : هند البته از منافع ملی خود فاصله نمی گیرد اما منافع ارتباط متقابل با آمریکا را هم در نظر می گیرد. هند در این ارتباطات می خواهد که ناوگان آمریکایی از منافع هند در اقیانوس هند دفاع کنند. و در عین حال ارتباط با چین را هم از دست نمی دهد.

برای آنکه چین شریک تجاری بسیار مهمی برای هند است به ویژه پس از سفر رهبر چین شی چین پینگ. هند تعادل را در مذاکرات با اوباما می یابد برای آنکه این کار را بارها انجام داده است. بیهوده نیست که خود آمریکایی ها آن را دولتی متعادلی نامیدند که مانند پاندول از یک طرف به طرف دیگر می رود اما منافع عاقلانه و عملی برای خود می یابد.