ترویج الگوهای نامناسب تولید و مصرف، عامل تخریب محیط زیست

رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در تصمیم‌گیری‌ها رشد اقتصادی و رعایت ملاحظات زیست محیطی مقدم بوده گفت، ترویج الگوهای نامناسب تولید و مصرف به تخریب محیط زیست منجر می‌شود.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، «محمدرضا تابش» در اختتامیه هفتمین همایش ملی مهندسی محیط‌زیست اظهار کرد: علیرغم آنکه محیط زیست امروز تاثیرات خود را در عرصه اقتصادی که تامین کننده بهتر تولید و رشد اقتصادی است و عرصه اجتماعی که محیط‌زیست سالم و سلامتی، شادابی و نشاط در جامعه را متجلی می سازد، و عرصه فرهنگی که آثار و ویژگی‌ها و نمادهای طبیعی نمایانگر فرهنگ و تمدن هر کشور، تقویم آداب و سنن و حافظ هویت ملی و پاسداشت آیین‌ها است و عرصه سیاسی که با توجه به ابعاد منطقه‌ای و جهانی آن می‌تواند در آینده نزدیک به عنوان اهرم فشار بر کشورها تبدیل گردد نشان داده است، اما با چالش‌ها و مخاطرات زیادی مواجه است.

وی اضافه کرد: امروزه ناکارآمدی نظام اقتصادی جهانی پیامدهایی چون تداوم رکود اقتصادی، بحران‌های مالی، تبعیض و نابرابری و مشکلات زیست محیطی در مقیاس جهانی دارد. این موضوع به اثبات رسیده است و به همین دلیل دنیا با تغییر در مفهوم توسعه پایدار در وجوه مختلف اقتصادی، اجتماعی و حفظ محیط‌زیست می‌خواهد طرحی نو درافکند و به تعادلی در بهره‌گیری از طبیعت برسد که کمتر شاهد تخریب‌ها باشیم و بهره‌گیری انسان معاصر و نسل‌های آینده از محیط‌زیست سالم تضمین گردد.

رییس فراکسیون محیط‌زیست با اشاره به مخاطره‌آمیز بودن وضعیت محیط‌زیست کشور تصریح کرد: طبق برآورد سازمان‌های معتبر بین‌المللی رتبه ما در سال 2014 بین 132 کشور 83 است. همچنین رد پای اکولوژیکی هر ایرانی 3 برابر ظرفیت زیستی است و شاهد برداشت فاجعه‌آمیز آب از سفره‌های زیرزمینی بوده‌ایم؛ به نحوی که در سال 58 (70 میلیون متر مکعب) و در سال 91 (11 میلیارد متر مکعب) از حفره‌های آب زیرزمینی برداشت کرده‌ایم و سالانه 5.5 میلیارد متر مکعب اضافه برداشت داریم.

تابش ادامه داد: بر این اساس از 400 میلیارد متر مکعب نزولات جوی، 120 میلیارد متر مکعب آن تجدید شونده است که 96 میلیارد متر مکعب آن مورد استفاده قرار می‌گیرد و از این مقدار 6.5 میلیارد متر مکعب برای مصارف صنعتی و شرب اختصاص می‌یابد و 90 درصد آن در بخش کشاورزی با بهره‌وری پایین به مصرف می‌رسد و حقابه محیط‌زیست رعایت نمی‌شود.

وی با اشاره به اینکه از 600 هزار حلقه چاه کشاورزی، 120 هزار حلقه (20 درصد) غیرمجاز است گفت: فرسایش خاک در ایران سالانه 30 تن در هکتار و در (دنیا 8-5 تن) است. یعنی فرسایش خاک ما 6 برابر دنیاست. همچنین سالانه معادل ظرفیت 5 سد 50 میلیون متر مکعبی (240 میلیون متر مکعب) در حوزه سدهای کشور رسوب‌گذاری داریم . یعنی با صرف اعتبارات کلان سالانه چندین سد می‌سازیم و به لحاظ تخریب محیط‌زیست و فرسایش خاک 5 سد را از رسوبات پر می‌کنیم.

وی یادآور شد: 98 درصد کشاورزی کشور به کود و سم متکی است. سالانه 1.2 میلیون تن کود در کشور مصرف می‌شود و دلیل عمده گسترش بیماری‌های صعب‌العلاج و انواع سرطان استفاده غیراصولی از کود و سم است. علاوه‌بر این، کاهش سطح جنگلی در 4 دهه از 18 میلیون هکتار به 12 میلیون هکتار رسیده است.

این نماینده مجلس افزود: 120 میلیون واحد دامی در مراتع داریم (4 برابر ظرفیت مراتع). میزان تولید طبیعی سرزمین 8.0 تن در هکتار در سال و مصرف 4.2 تن در هکتار در سال است. با این حجم برداشت چه بر سر اراضی مرتعی ما می‌آید؟

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس خاطرنشان کرد: ما روزانه 85 میلیون لیتر سوخت در کشور مصرف می‌کنیم (4 برابر استاندارد در دنیا) که تولید کربن ناشی از تولید مصرف سوخت‌های فسیلی 70 میلیون تن در روز است. از نظر سوخت گازهای همراه نفت (گاز فلر) جزو 10 کشور اول دنیا هستیم که اگر برای رفع مشکل چاره‌جویی نکنیم تا چند سال دیگر مواجه با پرداخت جرائم کلان خواهیم شد.

تابش با بیان اینکه سالانه یک میلیون و 200 هزار بشکه نفت در خلیج فارس ریزش دارد گفت: 400 میلیون متر مکعب فاضلاب انسانی در دریای خزر تخلیه می‌شود و 300 میلیون متر مکعب در خلیج فارس و دریای عمان که حیات موجودات آبزی را که در مقوله تنوع زیستی بسیار تاثیرگذارند به مخاطره انداخته است.

وی اضافه کرد: در دنیا عمده علت این تخریب‌ها به تغییر جهان بینی و نوع نگاه به انسان و طبیعت و اصل قرار گرفتن تولید و طبیعت در خدمت برآورده کردن امیال و نیازهای بشری برمی‌گردد، اما در کشور ما علت این تخریب‌ها چیست؟ ما که در آموزه‌های دینی و فرهنگ ملی‌مان طبیعت دارای قداست است، نگرش آیه‌ای به طبیعت داریم. همه اجزا طبیعت را نشانه‌ای از عظمت خالق هستی و سجده کنان نزد بارگاه ملکوتی‌اش می‌دانیم.

تابش با طرح این سوال که چرا مواجه با این حجم از تخریب‌ها در عرصه‌های طبیعی کشور هستیم ادامه داد: بخشی از اشکالات حادث شده در محیط‌زیست کشور متاثر از همان دیدگاه جهانی است و بخشی بواسطه دورافتادن از آموزه‌های دینی و ملی و فرهنگی است و مقداری بازمی‌گردد به خلاهای قانونی و ناکارامدی برخی قوانین و مقررات.

وی افزود:‌ البته ما اصل 50 قانون اساسی که بسیار مترقی است را داریم، سیاست‌های کلی و کلان، سند چشم‌انداز، احکام مقرر در قوانین برنامه به عنوان نمونه قانون برنامه پنجم توسعه (مواد 10-184-192)، قوانین بودجه ، قوانین دائمی که حافظ محیط زیست است. این‌ها دست مایه‌های ما برای حفظ و صیانت از طبیعت است، ممکن است قوانینی هم ناکارآمد باشند که می‌توانیم آنها را اصلاح کنیم. بخشی از اشکالات هم برمی‌گردد به اینکه کار فرهنگی و آموزشی ما ضعیف است.

رییس فراکسیون محیط‌زیست با بیان اینکه "طرح‌های آمایش سرزمین را بطور ناقص اجرا کرده‌ایم" افزود: ما همواره در تصمیم گیری‌ها تقدم رشد اقتصادی بر رعایت ملاحظات زیست محیطی را داشته‌ایم و ترویج الگوهای نامناسب تولید و مصرف به تخریب محیط‌زیست انجامیده است.

این نماینده مجلس با بیان اینکه نمی توان به نیازهای فزاینده مردم و تغیر سبک زندگی نقش تکنولوژی و توسعه و پیشرفت و رشد اقتصادی توجه نداشت گفت: راهبردهای صرفاً ملاحظه محیط‌زیست به توقف و رشد توسعه اقتصادی می انجامد و از آن طرف توجه صرف به رشد و توسعه اقتصادی تخریب محیط‌زیست را در پی دارد. برای برون‌رفت از این بن‌بست، سامان دادن روند تولید و رشد اقتصادی با لحاظ کردن بهره‌برداری از زمین و طبیعت در حد ضرورت و پایین تر از حد مجاز آستانه‌های تحمل یک ضرورت است.

رییس فراکسیون محیط زیست تاکید کرد: البته بررسی این امور در دانشگاه‌ها و توسط نخبگان باید انجام پذیرد و نتایج این برآوردهای عالمانه و تخصصی با مکانیزم خاص خود به دولت، مجلس و قوه قضائیه منعکس شود.

وی در پایان از علمای محیط‌زیست و دانشجویان رشته‌های مرتبط تحقیقات و پژوهش‌هایی را درباره علل نابسامانی در وضعیت محیط‌زیست کشور سامان دهند و نتایج آن را جهت اعمال در تصمیم‌گیری‌های هر 3 قوه ارسال نمایند.

انتهای پیام