در تجربه سیاسی به این نتیجه رسیدم که افکار عمومی کم اشتباه می‌کند

آیت الله هاشمی رفسنجانی تاکید کرد: ما همه مسئولیم اجازه ندهیم چند آدم افراطی چه شیعه چه سنی مایه تفرقه این دنیای عظیم و این قدرت عظیم جهانی و بشری بشوند، حق ندارند آدم‌های نادان با اهانت به دیگران دو ملت را دو مذهب را به جان یکدیگر بیاندازند چه سنی باشد چه شیعه باشند کشتن یک نفر همیشه جرم است ولی کشتن با عقاید تفرقه انگیز مذهبی جنایت غیر قابل گذشت آنقدر بزرگ است که نمی‌شود حساب کرد همه آن عذاب‌هایی که خداوند در جهنم برای دشمنان حق در نظر گرفته بیشترش نصیب اینهایی می‌شود که به قصد قربت و با نادانی انسان‌هایی که با آنهاهم عقیده نیستند می‌کشند.

به گزارش ایلنا و به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله هاشمی٬ متن سخنرانی ایشان که در اسفندماه سال ۱۳۸۵ طی سخنانی در دانشگاه امام صادق (ع) ایراد شده است٬ به شرح زیر است:

خوشامد گویی عرض می‌کنیم خدمت میهمانان بخصوص شخصیت‌های بزرگوار جهان اسلام که از راه دور تشریف آوردند و زحمت این سفر را متحمل شدند، آیت الله مهدوی کنی و حجت الاسلام آقای عراقی نکات اصلی مطلب را که روح اهداف این اجلاس است را خیلی مختصر و گویا مطرح کردند، بنده بیشتر توضیح‌گر‌‌ همان اهداف و حرف‌ها هستم.

تردیدی نداریم که وحدت یا با تعبیری «اتحاد و همکاری» رمز پیروزی هر جریانی بوده و در آینده هم خواهد بود، هیچکس نمی‌‌تواند در این اصل تجربه‌شده تاریخ تردیدی بکند، شکی نیست که اختلافات بیجا و تنازع و تفرق مایه ضعف و زبونی و شکست می‌شود که اینهم مثل اولی اصل پولادینی هست که تردیدی در آن نمی‌شود کرد، اگر بحثی هست سر حدود این وحدت است و حدود این اختلاف و امتی که عاقل باشد این حدود را خوب ترسیم می‌کند و اگر جاهل باشد از حدود درست تجاوز می‌کند.

قرآن برای ما راهنمای خوبی است، برای امت اسلامی همانطور که جناب آقای مهدوی گفتند قرآن نمی‌خواهد ما اختلاف نظر نداشته باشیم، محال است بشر با طبیعت موجودش اختلاف نظر نداشته باشد ولی می‌خواهد که نزاع و در گیری و اختلاف فیزیکی نداشته باشیم.

در میان امت شاید اگر در اختلاف نظر را ببندیم جمعیتی منجمد دگم و راکد و بی‌خاصیت و روبه عقب داشته باشیم، هیچ وقت هیچ گروه عاقلی از اظهار نظر در مسائل نباید برنجد و اصلا طبیعت دین اسلام به عنوان دین خاتم همین است که جهل زمینه تفرقه است.

البته علم هم می‌تواند زمینه تفرقه باشد وقتی که دو نفر عالم اختلاف نظر پیدا کردند اگر حدود عقلانی را مراعات نکنند نزاع پیش می‌آید، تک صدایی را امروز دنیا همه جا محکوم می‌کند، هیچ کشور پیشرفته‌ای؛ هیچ جمعیت پیشرفته‌ای، تک صدایی را نمی‌پسندد.

همه افتخارشان این است که اینجا تک صدایی نیست، فضا باز است هر کسی می‌گوید، هر کسی اظهار نظر می‌کند و بالاخره افکار عمومی و مردم راه خودشان را انتخاب می‌کنند.

من در تجربه سیاسی‌ام به این نتیجه رسیدم که افکار عمومی کم اشتباه می‌کند، در داوری بین اختلاف نظر‌ها اگر فضا سالم باشد افکار عمومی راه خودش را پیدا می‌کند.

بگذاریم در فضای اسلامیمان اظهار نظر بشود، آن دوره‌ای که در تاریخ اسلام، انسداد باب اجتهاد پیش آمد، اسلام خیلی ضرر کرد و شاید یکی از عوامل عقب ماندگی ما‌‌ همان دوره انسداد باب اجتهاد بود، در باز بودن باب اجتهاد خیلی آثار عظیم علمی بدست آمد.

یک دوره دیگری در تاریخ تشیع اتفاق افتاد آن اولی در تاریخ فقه اهل سنت پیش آمد انسداد اجتهاد اما در تشیع هم جریانی به نام اخباریون پیدا شدند که بسیار متحجر بودند و فکر می‌کردند هر کلمه‌ای که در گذشته ولو یک راوی ناصالحی نقل کرده او برای ما حجت است و فقط‌‌ همان را باید عمل بکنیم حتی بر فتوا‌ها هم می‌خواستند‌‌ همان متن را بیارند و این مشکل زاست.

همه چیز در گذشته مقدور نبود که بیان بشود، کی احکام فضا در گذشته لازم بود؟ کی احکام عمق دریا‌ها در گذشته لازم بود؟ کی احکام مخازن زمین در اعماق زمین لازم بود؟ وکی احکام ذره و سلاح‌های هسته‌ای و چیزهایی از این قبیل لازم بود؟ قرآنکه این‌ها را می‌دانسته با تعبیرات کلی راه ما را باز کرده ما با اجتهاد می‌توانیم صاحب نظر بشویم.

آن‌ها دوباره یک موجی را آغاز کردند برای ایجاد تفرقه همانی که در دو قرن گذشته خیلی خیلی ازش بهره بردند، اینقدر روشن است که بچه‌های عرب هم این جمله را همیشه حفظ دارند و تکرار می‌کنند «فَرِّق تَسُدْ» تفرقه بیانداز، این اصل درستید شما حتی تو هر جمعیت کوچکی هم تفرقه بیاندازید آن جمعیت را می‌توانید کنترل کنید.

با تفرقه دنیای بزرگ اسلامی را دگر موفق بشوند به تنازع و تفرق بکشند، خیلی آسان می‌توانند بر ما حکومت کنند، اسلحه بفروشد، بخاطر نزاع داخلی رای ما را ببرند، به خاطر نزاع داخلی و نیاز به پیشتیبان خارجی، دو کشوری که با هم دعوا دارند احتیاج دارند به حامی خارجی، آن‌ها می‌آیند حامی یکی می‌شوند گاهی هم حامی هردو می‌شوند برای اینکه نفوذ کنند، این راه آسفالت شده‌ای است که این‌ها رفتند و دوباره می‌خواهند تجدیدش بکنند، الان راه حلش افتاده به این تفرقه شیعه و سنی که یک اسلحه زنگ زده قدیمی است.

شما علمای اسلام در این مقطع واقعا مسئولیت دارید اگر امروز اقدام نکنید جواب خدا را فکر نمی‌کنم چیزی داشته باشید، ما همه مسئولیم اجازه ندهیم چند آدم افراطی چه شیعه چه سنی مایه تفرقه این دنیای عظیم و این قدرت عظیم جهانی و بشری بشوند، حق ندارند آدم‌های نادان با اهانت به دیگران دو ملت را، دو مذهب را به جان یکدیگر بیاندازند چه سنی باشد چه شیعه باشند، کشتن یک نفر همیشه جرم است ولی کشتن با عقاید تفرقه انگیز مذهبی جنایت غیر قابل گذشت آنقدر بزرگ است که نمی‌شود حساب کرد.

همه آن عذاب‌هایی که خداوند در جهنم برای دشمنان حق در نظر گرفته، بیشترش نصیب اینهایی می‌شود که به قصد قربت و با نادانی انسان‌هایی که با آن‌ها هم‌عقیده نیستند٬ می‌کشند، کی اینجوری باید باشد چه اسلامی این را اجازه می‌دهد خداوند در قرآن به مسلمانان می‌گوید: «ولا تسبوا الذین یدعون من دون الله فیسبوا الله عدوا بغیر علم» می‌گوید، به بت‌هایی این‌ها اهانت نکنید٬ فحش ندهید، چون این‌ها هم بعد به خدای شما اهانت می‌کنند، تعصب‌ها اینجور است.

خوب ما چطوری می‌توانیم به خودمان حق بدهیم که به مقدسات مذاهب دیگر اهانت کنیم یا انسان‌ها را بکشیم به خاطر اینکه عقیده اونجوری دارند.