عراق و عربستان ... بین عوامل تنش‌زا و سیاست فضای باز

در حالی که برخی محافل سیاسی و مردمی عراق از سفر اخیر فواد معصوم، رئیس جمهوری عراق به عربستان و نیز سفر روز گذشته سلیم جبوری رئیس پارلمان این کشور به ریاض ابراز خرسندی کرده‌اند، اما در مقابل برخی محافل به علت مشکلات میان عراق و عربستان و مواضع منفی عربستان در قبال این کشور طی 11 سال گذشته نسبت به این سفرها، نگاه خوشبینانه اما محتطانه‌ای دارند.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، پایگاه خبری العهد لبنان در تحلیلی تحت عنوان"عراق و عربستان .. بین عوامل تنش‌زا و سیاست فضای باز" نوشت: انتظار می‌رود که سفر رسمی فواد معصوم و هیات همراهش آن هم بنا به دعوت رسمی عربستان سرآغازی برای اصلاح و رفع مشکلات میان روابط دو کشور باشد چرا که بنا به گفته‌های ابراهیم جعفری، وزیر خارجه عراق انتظار می‌رود که نتیجه دیدار مقامات دو کشور، روابط طرفین را به سمت جلو پیش ببرد و مشارکت دیپلماتیک عراق و عربستان، روابط سرد و خاموش گذشته را به سمت پویایی سوق دهد.

در بغداد برخی سیاستمداران و صاحب نظران ارزیابی کرده‌اند که دیدار اخیر مقامات دو کشور فرصت خوبی را برای بازبینی روابط عراق و عربستان فراهم می‌کند و بیشتر از آن شرایط کنونی منطقه و چالش‌هایی که جامعه بین‌الملل با آن روبه‌رو است، ایجاب می‌کند تا تمام طرف‌های ذی ربط از جمله دو کشور تاثیرگذار و مهم عراق و عربستان با هماهنگی و مشارکت خود در تمامی سطوح به بهتر شدن اوضاع منطقه کمک کنند.

سیاستمداران عراقی اعلام کرده‌اند که در سایه این سفر بخشی از عوامل تنش‌زا که همواره در روابط طرفین حکفرما بود، تا حدودی کمرنگ شده و به جای آن دستاوردها و حقایق جدیدی که دو کشور را به فراموشی اختلافات گذشته و بازگشایی صفحات جدید تشویق می‌کند، پدیدار شده است.

صاحب نظران عراقی تاکید کردند که سیاست خارجه عراق همواره براساس منافع مشترک میان طرفین استوار است و عراقی که پیشتر با کارشکنی‌ها و سختی‌ها مواجه شد در حال حاضر و در شرایط کنونی فضای مناسبی برای تجلی آن فراهم شده است.

بنابر گفته‌های پارلمان عراق، این کشور همواره خواهان احیای روابط خود با کشورهای همسایه است و آن سیاست موفقیت‌آمیزی است که عراق را به محور اصلی خود برمی‌گرداند چرا که در سایه آن بار دیگر می‌تواند در جهان عرب و اسلام و موقعیت استراتژیکی خود به ایفای نقش بپردازد و بار دیگر در محافل بین‌المللی ظاهر شود و خود را به سطح عالی جهانی برساند.

اما نگاه به این مساله نباید تنها به یک دیدگاه ساده محدود شود بلکه باید زمینه برای عملی شدن این شرایط فراهم شود و اقدام عملی کارسازی در این خصوص صورت گیرد.

بدون شک عربستان سعودی در تحکیم و برقراری روابط خود با عراقی که در شرایط بحرانی بدی به سر می‌برد و سال‌های سال به آن بی‌اعتماد بوده است مسئولیت بزرگی را برعهده دارد چرا که عربستان پس از نظام صدام براساس تجربه روابط دیپلماتیک با عراق برخورد نکرد و به جای حمایت از این کشور و فراهم آوردن زمینه‌های موفقیت آن، در روند عراق کارشکنی کرد.

رسانه‌ها اعلام کرده‌اند که پادشاه عربستان طی دیدار خود با رئیس جمهور عراق همواره خواهان وحدت و ثبات در عراق شده و بر اهمیت روابط دوستانه دو کشور در آینده تاکید کرده بود.

سخنان پادشاه عربستان بسیار مثبت و امیدوار کننده ارزیابی می‌شود و عبدالله بن عبدالعزیز همچنین از مواضع آیت‌الله سیستانی مرجعیت دینی، آن هم در شرایط سخت و خفقان مذهبی در منطقه و تمام جهان اسلام قدردانی کرد.

به عبارتی دیگر اگر عربستان به طور واقعی خواهان برقراری روابط صادقانه و مثبت با عراق است قادر است که اقدامات مهم و سازنده‌ای در این خصوص انجام دهد چرا که استقبال وی از رئیس جمهور عراق امروز (سه‌شنبه) مقدمه دیدارش با سلیم جبوری بود.

به نظر می‌رسد که مهمترین اقداماتی که عربستان ممکن است به آن بپردازد، بازنگری در روابط خود با برخی گروه‌های تروریستی مسلح و شخصیت‌های سیاسی مخالف و یا کسانی باشد که در روند سیاسی کشور کارشکنی ایجاد کردند یا اینکه عربستان تصمیم بگیرد حمایت‌های مالی خود از گروه‌های سیاسی عربستانی در عراق را متوقف کند و به تحریکات خود علیه مواضع دینی به ویژه علیه تشکل‌های شیعه آن هم از طریق رسانه‌های عربستانی پایان دهد.

اتخاذ چنین تصمیماتی عراق را در جنگ علیه تروریسم کمک می‌کند و مانع پیشروی پدیده تروریسم به دیگر کشورها می‌شود چرا که بعید نیست عربستان هم یکی از کشورهایی باشد که مورد تهدید گروه‌های تروریستی قرار بگیرد.

اقدام دیگری که از موارد دیگر کم اهمیت نیست این است که اگر عربستان از منظر توطئه گری به عراق نگاه نکند ترس از برقراری روابط میان این دو کشور از بین می‌رود و در سایه آن منافع مشترک میان دو کشور تامین شده چرا که تحکیم روابط عراق و عربستان نه تنها باعث تامین منافع دو کشور می‌شود بلکه به نفع تمام جهان خواهد بود.

در همین راستا، اگر عربستان روابط دیپلماتیک خود با عراق را از سربگیرد و سفارتخانه‌ خود در عراق را باز کند زمینه را برای پیشروی روابط به سمت جلو فراهم می‌کند و عربستان از طریق بازنگری خود در مسائل اقتصادی در عراق، انعطاف پذیری از خود نشان داده که تمام این مسائل نشان دهنده قدم گذاشتن در مسیری درست و منطقی است. در واقع اگر عربستان با وجود آشفتگی‌های امنیتی عراق در بازارهای این کشور سرمایه‌گذاری کند آینده خوب مالی برای طرفین به همراه دارد و در سایه روابط مشترک پیشرفت اقتصادی نیز برای آن‌ها حاصل می‌شود.

بدون شک سیاست از سرگیری روابط میان بغداد و ریاض می‌تواند بازتاب مثبت و سازنده‌ای در وخامت اوضاع منطقه داشته باشد و با ورود عراق به عنوان یک میانجی و طرف اصلی در نزدیک ساختن دیدگاه‌های طرفین و منعطف بودن عربستان در مواضع خود و اینکه عراق را یک محور اصلی برای حل مشکل بداند نه خود مشکل، می‌تواند در حل مشکلات طرفین به شدت تاثیر گذار باشد.

انتهای پیام