علامه طباطبایی درباره نظرات مختلف علوم امروزی احساس خطر می‌کرد

رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، گفت: علامه طباطبایی با الهام گرفتن از روش اهل بیت (ع) شبهات مطرح شده را با استفاده از آیات دیگر قرآن کریم که معنای روشن تری دارند، پاسخ می‌داد.

به گزارش ایلنا؛ آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی، در همایش بین المللی علامه طباطبایی در مؤسسه امام خمینی (ره)، با بیان این‌که سخن گفتن درباره تفسیر المیزان و مؤلف گرانقدر آن کار آسانی نیست، گفت: مهم‌ترین و اصیل‌ترین منبع برای پاسخگویی مسائل قرآن است، علامه نیز سعی داشت تمام مسائل و سؤالات خود را در علوم مختلف از کتاب‌الله بیان کنند.

وی با بیان اینکه ایشان می‌خواست پاسخ علوم جدید را نیز از قرآن بیان کنند، افزود: افراد مختلف به ویژه مسلمانان در میان تمام علوم تفسیر به رأی می‌کردند و مرحوم علامه طباطبایی می‌خواست این ضعف را بیان کند؛ ایشان درباره نظرات مختلف درباره علوم امروزی احساس خطر می‌کردند و تأکید داشتند باید اهتمام ویژه‌ای برای قرآن داشته باشیم و از این‌گونه لغزش‌ها کنار بمانیم.

رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با اشاره به تفسیر قرآن به قرآن مرحوم طباطبایی اظهار داشت: برخی تصور می‌کنند در هر جای قرآن ابهامی باشد می‌توان به وسیله آیه دیگر آن ابهام را برطرف کنیم و می‌گویند اگر آیه‌ای به وسیله آیه دیگر رفع ابهام نشود کارآیی نداشته و باید کنار بگذاریم و تنها راه برای شناخت و فهمیدن آیات همین روش است این را مورد مناقشه نیز قرار می‌دهند.

وی افزود: برخی نیز مسامحه کرده و سعی می‌کنند، برداشتی که از آیه دارند را به وسیله یک آیه دیگر بیان کنند؛ عملا این‌گونه می‌شود که برداشت دوم را برداشت شخصی خود قرار می‌دهند؛ این نیز مشکلی را حل نمی‌کند چرا که حجتی برای برداشت در آیه وجود ندارد.

مصباح یزدی گفت: در تفسیر قرآن به قرآن منظور این است تا جایی که امکان دارد از خود قرآن برای رفع ابهام استفاده کنیم، البته تا جایی که می‌فهمیم و فهم ما مورد قبول عرف عقلایی قرار می‌گیرد؛ نباید چیزی را بر قرآن تحمیل کرد و تا جایی که امکان دارد آیات را به وسیله آیات دیگر تفسیر کرد، تا جایی که می‌توانیم یک آیه را با آیه دیگر تفسیر کنیم و اگر نتوانستیم به مؤلف‌های دیگر مراجعه کنیم.

وی با تاکید براین‌که در آیات قرآن به قرائن نیز باید توجه ویژه داشت، گفت: همچنین توجه داشت که برخی از آیات محکمات هستند و نیاز نیست با آیات دیگر تفسیر کنیم بلکه باید آن را بپذیریم؛ اگر ابهامی در آیه‌ای داریم به آیه دیگر مراجع کرده و آنگونه که عقلا می‌پذیرند تفسیر کنیم؛ اگر نتوانستیم از این روش استفاده کنیم از قرائن و ظواهر استفاده کنیم، در غیر این صورت آیه به خودی خود در مقام بیشتری از این معنا نیست.

رییس مؤسسه امام خمینی(ره) ادامه داد: تلاوت آیه یک حرف، تفسیر و تبیین آن مطلب دیگری است؛ وظیفه پیامبر(ص) غیر از گفتن متن، بیان جزئیات و تفاسیر است، اگر قرآن همه چیز را با آیه بیان کند یک دائره المعارف 100 جلدی می‌شد.

مصباح یزدی عنوان کرد: نمی‌شود گفت هر چه در قرآن هست قبول می‌کنیم و هر چه نیست قبول نمی‌کنیم، اگر این‌گونه باشد آیا در قرآن بیان شده که خوردن گوشت سگ یا دیگر نجاسات حرام است؟ حال که در قرآن بیان نشده آیا می‌شود آنها را خورد.

رییس مؤسسه امام خمینی(ره) در پایان اظهار داشت: تفصیل و تفسیر آیات را باید از جای دیگری فهمید، باید از بیانات پیامبر(ص)، اهل بیت(ع)، شواهد قطعی و دیگر مسائل استفاده کرد؛ البته برخی از مسائل تنها برای فهمیدن آیه است و آن را تفسیر نمی‌کند.