مدیرعامل تعاونی «هنرمندان معاصر پارس» توضیحهایی را دربارهی فعالیتها و خدمات این تعاونی به هنرمندان ارائه کرد و گفت: باید به شعار کاهش تصدیگری دولت در فعالیتهای فرهنگی - هنری عمل شود.
مهدی نادعلی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، از چگونگی تأسیس تعاونی «هنرمندان معاصر پارس»، توجه به نهادها و تعاونیهای خصوصی برای پیشبرد امور هنری و کاهش تصدیگری دولت در این زمینه، ضرورت توجه به اقتصاد هنر، اختلافها با صندوق اعتباری هنر وزارت ارشاد، برخی خدمات تعاونی هنرمندان معاصر از جمله «هنر کارت» و همچنین راهکارهای این تعاونی برای حل مشکلات هنرمندان پیشکسوت سخن گفت.
تعاونی هنرمندان براساس ضرورت اقتصاد هنر شکل گرفت
او دربارهی شکلگیری تعاونی «هنرمندان معاصر پارس» یادآوری کرد: این تعاونی براساس یک ضرورت خیلی مهم به نام «اقتصاد هنر» در سال 1386 تأسیس شد. هنر ما یک ظرفیت ملی نهفته دارد که باعث ایجاد منافع و فرصتهای ملی میشود. از گذشته تا کنون، هنر موضوع مهمی برای ما بوده، در ادبیات کهنمان نیز به هنر بهعنوان عنصری مهم توجه شده است.
وی با اشاره به ضرورتهای شکلگیری این تعاونی، ادامه داد: ما براساس چند وظیفه این مأموریت را برای خودمان تعریف کردیم؛ اولین بحث این بود که ما بخش خصوصی بودیم، یکسری افراد از بدنهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بهعنوان کارمند به این موضوع پی بردیم و متوجه شدیم که هیچ اتفاقی برای فرهنگ و هنر مهمتر از وجود یک رویه در اقتصاد نیست. رویدادی که باعث میشود فعالیتهای فرهنگی و هنری توسعه یابد.
نادعلی با بیان اینکه فرهنگ و هنر همیشه زنگ تفریح بوده است، اظهار کرد: ما با این تفکر که هنر را از حاشیه وارد متن و زندگی مردم کنیم، به این عرصه وارد شدیم. اتفاقی که انجامشدنی و اجرایی است. این یک اتفاق دور و یک آرزو نیست، اتفاقی واقعی است که راهکارش تولید و ایجاد یک نظام دائمی عرضه و تقاضا است. نظام توزیع باید در هنر ایجاد شود تا هنر، صنعتی شود و صنایع هنری و اصناف هنری شکل گیرند.
وی بیان کرد: ما در قانون نگاه کردیم و دیدیم، تفاهمنامهای برای شکلگیری تعاونیهای فرهنگی - هنری در گذشته میان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با وزارت تعاون بسته شده که قانون بهخوبی به آن پرداخته و براساس آن، یکسری تعهدات برای هر دو وزارتخانه ایجاد کرده است. اساسا تعاونی از نظر حقوقی، شکل خصوصی است که میتواند در عرصهی فرهنگ و هنر کار کند. به این دلیل که در تعاونیها همه صاحب فکرند، نظرهایشان ارزش برابر دارد، همه یک رأی دارند و اصلا درصد سهام، مهم نیست. حتی در آرم ما این نکته مورد توجه قرار گرفته است.
مدیرعامل تعاونی «هنرمندان معاصر پارس» گفت: واگذاری موضوعات، طبق اصل 44 ابلاغیهی مقام معظم رهبری، اولویتش با تعاونیهای فرهنگی - هنری است. تا امروز ما نخستین و تنها تعاونی فرهنگی - هنری هستیم و بعد از ما هم کسی این کار را نکرده است. چرا؟ چون بسیار هزینهبر است و ما تا امروز با هزینههای شخصی، تعاونی را به اینجا رساندهایم و بهعنوان یک برند فعال در حوزهی «اقتصاد هنر» مطرح هستیم؛ ولی پرداخت این هزینههای شخصی تا یک جایی امکانپذیر است.
او دربارهی اصلیترین اهداف تعاونی «هنرمندان معاصر پارس» توضیح داد: این تعاونی چند هدف را برای خود ترسیم کرده است؛ اول تکوین نظام «اقتصاد هنر» با ایجاد بازارهای دائمی، دوم تبدیل اثر هنری به کالای هنری (کالای هنری شامل اصناف و صنایع هنری است). ایران رتبهی پنجم بهلحاظ جمعیت هنری را دارد، خیلی از کشورها مصرفکنندهی هنر هستند، ولی ما تولیدکنندهی هنر هستیم. در همهی شاخههای هنری مثل سینما، موسیقی، ادبیات، تجسمی و ... در حال تولید هستیم، چون هنرمندانش را داریم. مطمئنا تا تولید نباشد بازاری شکل نمیگیرد.
نادعلی در ادامه با اشاره دیگر هدف مهم این تعاونی، گفت: موضوع بعدی بحث سازماندهی و ساماندهی به امنیت هنری است، یعنی ایجاد خدمات رفاهی، چون معتقدیم هنر در جایی شکل میگیرد که اندیشه آغاز شود. هنرمند اگر رفاه، معیشت، اقتصاد، اشتغال و نیازهایش سهل و آسان باشد و بتواند بهراحتی آنها را تأمین کند، به جایی میرسد که میتواند اثری را خلق کند. اساسا هنر صنعت انسانمحور است، این انسان نیازهای طبیعی خودش را دارد، ولی دربارهی نیاز هنرمند کار نشده، در حالی که نیاز هنرمند شامل مسائل عادی رفاهی است، ولی شأن و منزلتش اجازه نمیدهد که بهعنوان یک سرمایهی اجتماعی، این چانهزنی را بهشکل شخصی انجام دهد. بنابراین باید یک نهادی شکل میگرفت که بهصورت گروهی این چانهزنیها را انجام میداد.
تعاونی هنرمندان پولساز است
وی در ادامه اظهار کرد: ما امروز بعد از هفت سال، جایگاهی را برای خودمان ایجاد کردیم که بتوانیم این ادعا را داشته باشیم که برای بیمه و معیشت هنرمندان فکر میکنیم. خوشبختانه استقبال خوبی هم شده است و هنرمندان بنام، پای کار آمدند و با ما در ارتباط هستند؛ ولی به هر حال، بودجهمان خصوصی است و برای طی کردن مسیر به سرمایه نیاز داریم. شعار ما این است که نهتنها برای دولت سربار نیستیم، بلکه پولساز و ثروتساز است.
نادعلی دربارهی چالشهای خصوصی بودن این تعاونی، تصریح کرد: وقتی صحبت از خصوصی میکنیم، یعنی همهچیز باید خصوصی باشد، از شکلگیری، بودجه تا امکانات و تفکر. اساسا فضایی که هنر ایجاد میکند، فضای بکری است. معمولا اگر سیستمهای دولتی و شبهدولتی ایجاد شود، امکان ویژهخواری وجود خواهد داشت. چرا؟ چون نمونهی دیگری ندارد، یعنی رقیب دیگری وجود ندارد؛ اما بخش خصوصی برگرفته از همهی این شاخصها یعنی تفکر، نرمافزار و سختافزار و اینکه خصوصی بودنش شعار نباشد، این امکان را مهیا میکند.
راهاندازی «هنر کارت»
مدیر تعاونی هنرمندان معاصر ادامه داد: «هنر کارت» را با کمک بانک و بیمه خصوصی راهاندازی کردیم، چون معتقدیم اگر قرار بود در هنر، اتفاقی توسط ارگانهای دولتی بیفتد، تا امروز این اتفاق افتاده بود. به این دلیل که موضوع هنر برای دولت در اولویت چندم است. دولت اولویتهای مهمتر دیگری دارد مانند امنیت، سیاست، اقتصاد.
او با اعتقاد به اینکه فعالیت تعاونیها هنری در بخش دولتی، نتیجهی چندانی نداشته است، گفت: باید دید تا امروز تعاونیها و صندوقهایی که از طریق ارگانهای دولتی و نیمهخصوصی ایجاد شده، چقدر موفق بودهاند. من حاضرم این را به یک مناظره بگذاریم، اینکه عملکردها از دیدگاه اهالی فرهنگ و هنر چقدر موفق بوده است، دوم اینکه تا کجا توانستهایم به اهدافی که برای خودمان ترسیم کردهایم، برسیم و اینکه چقدر ادامهدار بوده، چون بعضا اتفاقات مقطعی افتاده، ولی ادامه نداشته است.
نادعلی با اشاره به اهمیت «اقتصاد هنر» بیان کرد: امروز حجم «اقتصاد هنر» در جهان، هشتهزار و 200میلیارد دلار است. سهم ایران در این اقتصاد، صفر است. پس حالا هنر نزد ایرانیان نیست. با شعار نمیتوانیم حرکت کنیم.
او ادامه داد: ما بهعنوان بخش خصوصی، خودمان درآمد ایجاد میکنیم ما فقط حمایت معنوی میخواهیم، چیزی که در تفاهمنامهای میان وزارت ارشاد و وزارت تعاون بیان شده و حدود یک سال است که میخواهیم وزیر تعاون را ببینیم و 18 بار در اینباره نامه زدهایم.
وی دربارهی وجود اختلاف بین این تعاونی با صندوق اعتباری هنر که وابسته به وزارت ارشاد است، تصریح کرد: اختلافی وجود ندارد، صندوق اعتباری هنر یک بخش دولتی است و هدفی را برای خود ترسیم کرده است. ما هم یک بخش خصوصی هستیم. مگر عابر بانک فقط برای یک بانک است، همهی بانکها عابر بانک دارند. اتفاقا اینجا رقابت ایجاد میشود، ما بهعنوان بخش خصوصی با توان بخش خصوصی و با مزیتهای موجود در بخش خصوصی، هدفی مشترک را با بخش دولتی برای خودمان ترسیم کردهایم.
مدیر تعاونی هنرمندان معاصر پارس اظهار کرد: استفاده از تسهیلات درمانی، استفاده از تسهیلات سفر، خرید و مشارکت در فعالیتهای فرهنگی از جملهی این خدمات است، ما شورایی را داریم، شرکای خصوصیمان سرمایهی خوبی ایجاد کردند. ما برای «هنر کارت» هزینهای نمیگیریم، داشتن هنر کارت برای هر هنرمندی رایگان است، این خدمتی بود که ما انجام میدهیم.
چند روز بعد از رونمایی از «هنر کارت» صندوق اعتباری هنر وزارت ارشاد نیز از برخی خدمات خود رونمایی کرد، نادعلی در اینباره توضیح داد: ما 20 مردادماه از «هنر کارت» کردیم و آنها چند روز بعد، این کار را کردند. ما اعلام میکنیم حاضر به همکاری با دوستان هستیم، ما رقیب نیستیم، بلکه رفیق هستیم.
وزارت ارشاد در جریان راهاندازی «هنر کارت» بود
نادعلی توضیح داد: ما چند روز قبل از افتتاح این کارت، به وزارت فرهنگ و ارشاد رفتیم. از یک سال قبل این موضوع را با آنها مطرح کردیم و آنها هم نامهای هم به ما نوشتند، مبنی بر اینکه این کار مزیت و فرصت است و حتی تا دو سه روز قبل از مراسم، این موضوع عنوان نشد که ما (وزارت ارشاد) هم میخواهیم چنین کاری انجام دهیم یا شما هم بیایید با این دوستان این کار را انجام دهید. گلهی من این است که ما طرحمان را دادیم، حرفمان را هم صادقانه مطرح کردیم، یعنی فقط تصدیگری دولت و افزایش توان بخشی خصوصی یک شعار است یا یک عمل، این برای ما هنوز مشخص نیست. البته نهتنها برای ما، بلکه برای هنرمندان هم مشخص نیست.
او دربارهی ماهیت «هنر کارت» و تفاوت آن با کارت صندوق اعتباری هنر، گفت: کارت ما خدماتی و رفاهی است، اما کارت آنها یارانهای و سوبسیدی است. ما همهی جمعیت هنری را شامل میشویم، محدودیت خاصی برای خودمان ایجاد نکردهایم، موسیقی، تجسمی، ادبیات، نمایش، سینما و روزنامهنگارها و حتی هنرجویان و دانشجویان رشتههای هنری را شامل میشویم، ما 411هزار نفر هنرجو و دانشجوی فعال در عرصهی فرهنگ و هنر داریم. ما این برنامهریزی را برای این جمعیت داریم.
ایجاد باشگاه هواداران برای هنرمندان
مدیرعامل تعاونی هنرمندان در بخش دیگری از سخنانش به خبرنگار ایسنا گفت: هنرمند دو بُعد کلی دارد؛ یکی بُعد اجتماعی و دیگری بُعد حرفهای. ما برای هر دو برنامه داریم. به همین دلیل است که به سمت «ایونت» میرویم، یعنی از چهرههای هنری در ایونتهای مختلف استفاده میکنیم و برای همین با مجموعه وزارتخانهها و سازمانهای دولتی تفاهمنامه نوشتیم، مثلا با وزارت جهاد کشاورزی که تفاهمنامه سه ساله منعقد کردیم و به آنها گفتیم که افراد فرهنگی و هنری را برای دو کار فعال میکنیم، یک برای تولید هنری و ترویج فرهنگ و منویات مورد نظر سیستم شما، دوم از هنرمندان در مراسم و ایونتها استفاده میکنیم.
وی اظهار کرد: یک بازیگر اگر خیلی سوپراستار باشد، در سال دو یا سه بار بازی میکند، اما یک سال دیگرش بیکار است. ما از این فرصت برای کارهای اجتماعی استفاده میکنیم، یکی از کارهای بزرگی که انجام میدهیم، ایجاد باشگاه هواداری برای هنرمندان است. ما میخواهیم یک راه ارتباطی فعال بین جامعه، بازار، هواداران و هنرمندان ایجاد کنیم. خیلی خوب است که مثلا آقای حاتمیکیا بداند مردم چه توقعی از او دارند یا حداقل آن چیزی را که در ذهناش است، با خواستههای هوادارانش همگام کند.
نادعلی بیان کرد: اگر یک فرد محبوبی بیمار شود، صدقه نمیخواهد، او هواداران بسیاری دارد که بیایند به او کمک کنند. کمکی که میتواند خیلی ناملموس باشد، هنر کارت اینجا میتواند برایش مناسب باشد. شمارهی هنر کارت میتواند برای کمک، در دسترس باشد و مستقیم و بدون هیچ واسطهای به خود فرد میرسد. این یعنی توزیع عادلانهی ثروت و فرصتهای هنری در کشور توسط بخش خصوصی.
او دربارهی سازوکار ارائهی «هنر کارت» به هنرمندان، توضیح داد: هنرمندان میتوانند وارد سایت شوند و بدون پرداخت هیچ هزینهای ثبت نام کنند، فقط مشخصات پرسنلی خود را میگویند و به شبکهی هنر کارت متصل میشوند و چون با بانک عامل لینک است و مشخصات مستقیم وارد میشود، در مرحله بعد کارتشان صادر و برایشان ارسال میشود.
نادعلی دربارهی برخی خدمات هنر کارت، توضیح داد: «هنر کارت» 160 عنوان خدمات دارد . ما آن چیزی را که در دنیا بوده است، به مرور زمان در اینجا جا انداختیم. وقتی یک بانک وارد سیستم فرهنگی - هنری ما میشود، یعنی باید فضا برایش روشن شود، چون به هر حال سرمایهاش است. خیلی طول کشید که بانکی را توجیه کنیم که این اتفاق، فرصت و مزیت است و برای شما منافع مادی دارد.
وی اضافه کرد: با مجموعهی «کارآفرین» وارد این تفاهم شدیم و امروز این را لمس میکند که اگر این شبکه، با بانک کارآفرین حرکت کند، اولا به شعار سالش تحقق بخشیده است یعنی اقتصاد و فرهنگ، دوم اینکه از مسوولیتهای تبلیغاتی میتوانیم استفاده کنیم. بانک کارآفرین یک بانک برای افراد خاص است، این افراد از طبقهی معتبر اجتماعی به نام هنرمندان هستند، هنرمندان در همه جای دنیا اعتبار دارند. به این دلیل که آنها اندیشه تولید میکنند، آینده تولید میکنند و با نشانههایی که خلق میکنند، فضای خوب شدن را ترسیم میکنند.
فروش لیزینگی ادوات موسیقی
نادعلی همچنین گفت: در سایت ما، تمام عناوین خدماتی توضیح داده شده، خدمات رفاهی ما یکسری موارد معمول است. در مرحلهی بعد، اعتبارات و در مرحلهی بعد، خریدهای اقساطی بهصورت لیزینگ انجام میشود، البته نه فقط در خودرو. ما اولین جایی هستیم که پیانو و ساز و ادوات موسیقی را لیزینگی کردیم و امروز با سرمایهگذاران مختلف برای ورود سرمایه در حال مذاکره هستیم. البته نه اینکه به ما بسپارند، بلکه آن را به شرکت سرمایهگذار کارآفرین بسپارند. این 160 عنوان خدمات شامل خرید آسان و تخفیف در موضوعات مختلفی مانند تهیهی بستههای رفاهی، بیمهای، درمانی، گردشگری و تفریحی است تا کسانی که عضو هنر کارت هستند بتوانند از تخفیفهای خوبی بهره ببرند.
او با بیان اینکه زمان کوتاهی از راهاندازی «هنر کارت» میگذرد و هنوز گستردگی لازم را پیدا نکرده است، ادامه داد: تعداد هنرمندانی که تا کنون از هنر کارت استفاده کردهاند، نزدیک به صفر است. از 20 مرداد 93 که هنر کارت افتتاح شد، تا کنون برای 100 نفر هنر کارت صادر کردهایم.
نادعلی دربارهی اینکه چه هنرمندانی میتوانند از هنر کارت استفاده کنند، گفت: ما هنرمند را تعریف نمیکنیم، چون به ما ارتباطی ندارد. مرجع تعریف هنر و هنرمند، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. ما کسانی را که عضو انجمنها و موسسات هستند و دانشجویان و هنرجویانی را که عضو مراکز مجاز هستند، عضو خودمان میدانیم. یک فرد اول باید جایی را داشته باشد، بعد بتواند عضو ما شود، یا اینکه بین اهالی فرهنگ و هنر شناختهشده باشد، زیاد هم سخت نمیگیریم، فقط گفتهایم یک کارت هنری از یک انجمن ارائه دهید، انجمنهای معتبری که برای ما شناختهشده هستند، مانند خانه سینما، خانه موسیقی، خانه تئاتر، یا اگر فرد، دانشجو است حتما کارت دانشجویی داشته باشد. همچنین روزنامهنگاران و خبرنگاران باید از نهادی که در آن کار میکنند معرفینامه داشته باشند.
او دربارهی راهاندازی بیمههای تعاونی هنرمندان، توضیح داد: ما دو بیمهی جدید در تعاونی ایجاد کردیم، یکی بیمه خاص هنرمندان، پیش از این یک هنرمند اگر از کار میافتاد، اگر یک نقاش دستش یا اگر یک عکاس چشمش از کار میافتاد، هیچ جایگاهی نداشت و به مشکل برمیخورد. این بیمه فقط 350هزار تومان در سال است و مستقیم به ما داده نمیشود و دوم بیمهی اثر هنری است، ما آثار هنری را بیمه میکنیم و آنها را از یک اثر، به یک کالا تبدیل میکنیم، با قیمت و مشخصات معین بهگونهای که صاحب اثر و همچنین اصل یا کپی بودنش مشخص شود و توسط کارشناس رسمی دادگستری کارشناسی و قیمتگذاری شود، یعنی بهعنوان یک کالای منقول میتوان از آن استفاده کرد.
نادعلی با تأکید بر اینکه اهالی فرهنگ و هنر به صدقه نیاز ندارند، ادامه داد: هنرمندان ما حمایت میخواهند و ما باید فضا را برای این حمایت ایجاد کنیم. ما چرا در مدارس، زنگی به نام زنگ هنر نداریم، چرا اجازه نمیدهیم یک فرد از دبستان تا دبیرستان دچار هنر شود. در خارج از کشور و در کشورهای توسعهیافته، هنر یکی از اصلیترین موضوعات آموزشی است، در ایران با وجود این جمعیت هنری این اتفاق نیفتاده است.
مدیرعامل تعاونی هنرمندان معاصر در بخش دیگری از صحبتهایش، با اشاره به ضرورت توجه به مشکلات هنرمندان پیشکسوت، اظهار کرد: ما برای حل مشکل هنرمندان پیشکسوت، راهکار داریم. مشکل هنرمند پیشکسوت، انزوا است. هنرمند آنجایی بالندگی، رضایت، شادابی و خوشبختی را احساس میکند که دیده شود. این فضا را باید برای هنرمند پیشکسوت ایجاد کنیم. شاید حالا هنرمند پیشکسوت نمیتواند فیلم بازی کند، ولی میتواند خاطره تعریف کند، نمیتواند حرکت کند، اما میتواند با هوادارانش سفر برود، آنها دوستش دارند، چون چهرهی محبوب جامعه است. بخشی از خاطرات ما است. ما هیچوقت خاطرات خود را دور نمیریزیم. ما این نگاه را داریم و با همین نگاه هم برایشان ایجاد منافع مادی میکنیم. با این کار، اول توانستیم او را از انزوا درآوریم و به عرصهی اصلی جریان اجتماعی متصل کنیم و دوم برای او، منافع و درآمد ایجاد کنیم.
دولتی درباره پیشکسوتان نگاه اشتغالزایی نداشته است
نادعلی با بیان اینکه باید از ظرفیت تعاونیهای خصوصی بیشتر استفاده شود، تصریح کرد: دولت بهلحاظ قانونی، امکان درآمدزایی ندارد. قانون میگوید دولت نباید درآمدزایی کند، دولت باید خدمات ارائه دهد، نظارت کند، مجوز بدهد و بازرسی کند؛ ولی درآمد برای بخش خصوصی است، چون در غیر این صورت، قانون مشکل پیدا میکند. ما موسسههای فرهنگی - هنری زیادی داریم، حدود سههزار موسسهی فرهنگی - هنری خصوصی وجود دارد. این عناصر مردمنهاد باید شکل بگیرند و فعال شوند. بخش دولتی در بحث پیشکسوتان نه تا کنون نگاه رفاهی و معیشتی داشته و نه نگاه درآمدزا و اشتغالزا.
مدیرعامل تعاونی هنرمندان معاصر پارس در بخش پایانی صحبتهایش، دربارهی تفاهمنامههایی که تعاونی هنرمندان معاصر با نهاد دولتی بسته است، بیان کرد: حرفی که ما میزنیم، حرف نویی است و مورد استقبال قرار میگیرد. ما با وزارت جهاد کشاورزی و بهزیستی مذاکراتی را شروع کردیم، با یک بخش فرا ملی به نام WFE قرار است همکاریهای مشترکی داشته باشیم. البته از این نهادها کمک مالی نگرفتهایم و کمکهای مالی را از اسپانسرهایمان میگیریم. همچنین با مجموعهی اتاق اصناف ایران تفاهمنامهای داریم تا بتوانیم اصناف هنری و فرهنگی ایجاد کنیم. تفاهمنامهی مهم و اساسی دیگر، با مجموعهی کارآفرین است که در سه زمینهی خدمات فرهنگی، خدمات رفاهی، ایجاد فعالیتهای مشترک دربارهی موضوعات فرهنگی، هنری و کمپینهای فرهنگی - هنری بسته شده است.
وی افزود: با اداره کل روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز مذاکراتی برای ایجاد کمپینهای فرهنگی - هنری داشتیم و با وزارت نیرو تفاهمنامهای را دربارهی آب که یک موضوع ملی است، بستهایم، چراکه ورود فرهنگ و هنر به این موضوع میتواند آن را به یک دغدغهی ملی تبدیل کند.
انتهای پیام
نظر شما چیست؟
لیست نظرات
نظری ثبت نشده است