یادداشت اکبر ایرانی در سوگ آیت‌الله مهدوی کنی

اکبر ایرانی(مدیر انتشارات میراث مکتوب) در سوگ آیت‌الله مهدوی کنی؛ یادداشتی نوشته است.

به گزارش ایلنا؛ متن این یادداشت به شرح زیر است:

وداع با مقتدای یاران صادق

فما کان قیسٌ هَلکُه هلکَ واحد ولکنّه بنیانُ قوم تهدّما

از شمار دو چشم یک تن کم وز شمار خرد هزاران بیش

سال ۶۶-۶۷ سعادت آشنایی با دبیری بازنشسته را به نام محمد ابراهیم مشیریان _ رضوان الله علیه _ پیدا کردیم. ناصر نیستانی و بنده و دوست شهیدمان رضا عاشقی با موتور سیکلتی که داشتم، زمستان پیش از نماز صبح خودمان را می‌رساندیم به منزل استاد که کنار مسجد محمدیه جنب حرم مطهر حضرت معصومه ـ سلام الله علی‌ها ـ قرار داشت. شیدای اخلاق و تقوای او شده بودیم. با ایشان مشورت کردیم که کدام راه برگزینیم. فرمود: «من آیة الله مهدوی کنی را از نزدیک می‌شناسم، به دانشگاهی که او تأسیس کرده بروید. او دانشمندی خوش فکر و صاحب نظر است». از سر ارادت و ایمان به وی، به همراه آقای نیستانی توفیق ورود به دانشگاه امام صادق (ع) را یافتیم.

کم کم با گذشت زمان، سخن آن پیر روشن دل، بر ما مبرهن شد. هرچند ما اولین تجربه‌های دانشگاه بودیم و‌گاه از سر بی‌تجربگی مدیران امور اجرایی و علمی، گرد آزردگی و ملال بر خاطرمان می‌نشست، ولی خم به ابرو نیاورده و معتقد بودیم که نیت رئیس دانشگاه جز خیر و صلاح دانشجویان نیست و این سختگیری‌ها در مجموع به نفع ما خواهد بود.

یکی از اهداف مرحوم آیة الله مهدوی کنی ـ رحمة الله علیه - از تأسیس دانشگاه امام صادق (ع)، ایجاد پیوند بین حوزه و دانشگاه بود. با این تفاوت که باید دانشجوی علوم و معارف اسلامی با ادبیات فارسی، جامعه‌شناسی، زبان عربی (صرف و نحو و مکالمه)، زبان فرانسه یا انگلیسی (اختیاری) آشنا شود، اما به سبک حوزه دروس را با پیش مطالعه شروع و پس از درس با مباحثه تمام کند. البته در یکی دو سال بعد اغلب دروس به زبان عربی مباحثه می‌شد و این هم روشی منحصر بفرد در تاریخ مدرسی و آکادمیک ایران بود.

استاد مهدوی کنی سال‌ها روزهای شنبه برای دانشجویان درس اخلاق می‌گفتند، البته نه با ذکر فقط روایات و یا نقل خواب و... بلکه به نوعی یک درس خارج اخلاق با طرح نظرات و بررسی ریشه‌ها و علل بروز رذائل اخلاقی و راههای تمرین و اکتساب فضایل الهی بیان می‌کردند. بنده مدتی هم در قم در عنفوان شباب، گاهی دروس اخلاق مرحوم آیة الله مشکینی و احمدی می‌انجی می‌رفتم، اما سبک آن بزرگواران کاملاً نقلی و روایی و نصیحت الطلابی۰ بود. البته مرحوم آلله مهدوی کنی خود سخت شیفتۀ استادشان مرحوم حاج شیخ علی اکبر برهان بودند و از نقل قول‌ها و تعاریفی که از ایشان بیان می‌کردند، معلوم می‌شد که تا چه اندازه در شکل گیری شخصیت استاد مهدوی کنی تأثیرگذار بوده‌اند.

آن بزرگوار از معدود مدیران دانشمند، خوش فکر، معتدل، دلسوز و فداکاری بودند که با بنیان نهادن دانشگاهی بزرگ و تأثیر گذار در سراسر کشور نقش مؤثری ایفا کردند. غالب فارغ التحصیلان این دانشگاه، اکنون در دانشگاههای داخل و خارج کشور به تدریس مشغولند، جمعی به سیاست روی آورده، کسوت وزارت و صدارت بر تن کردند و جمع دیگر به وکالت و نمایندگی مجلس ورود کردند، گروهی هم به خارج ایران برای تصدی سفارت عازم شدند و عده‌ای نیز عهده دار نمایندگی‌های فرهنگی شدند و اندک افراد کم استعدادی چون این حقیر هم به کار تألیف و تصحیح و نشر کتب قدیمه خود را مشغول نموده تا از قافله عقب نمانند.

سال ۸۶ که یکی دو نفر از مسئولان فرهنگی وزارت ارشاد، قصد ترخیص و تخریج این خادم را از مدیریت میراث مکتوب داشتند، گمان بردم که حال که رفتنی شدم، مکاتباتی کنم و مجموعه مقالاتی را برای موضوع ۱۵ سال تلاش در میراث مکتوب گردآورده به هزینۀ بانی خیری به چاپ برسانم. نامه پراکنی‌هایی شد و استادانی اظهار محبت فرمودند، اما روزی توجهم به نامه‌ای جلب شد و دیدم مقاله‌ای با عنوان «جایگاه عقل و علم در اسلام» نوشتۀ حضرت آیة الله مهدوی کنی در پاکتی منضمّ آن نامه است، شگفت زده شدم که چگونه حضرت آیة الله با این همه اشتغالات عدیده، فعالیتهای فرهنگی فرزندان خود را رصد می‌کنند و حامی آن‌ها هستند. بعد‌ها شنیدم که حتی در ایام رشک و تنگ چشمی آن گروه، سفارش حقیر را هم کرده بودند که مباد در کار فلانی خللی وارد شود.

کارهای علمی مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب از طریق حجة الاسلام میرلوحی همکلاسی سابق ما و مدیر روابط عمومی لاحق، به سمع مبارک ایشان می‌رسید و هر از گاهی که سعادت دیدار ایشان را می‌یافتم،‌گاه سراغ کارهای جدید را می‌گرفتند. یک بار کتاب شریف علی نامه را که برای اولین بار توفیق نشر آن را در ایران پیدا کردیم به محضرشان تقدیم کردم. عرض کردم: این اثر کهن‌ترین منظومه شیعی از قرن پنجم هست که با مقدمۀ استاد شفیعی کدکنی به چاپ رسانده‌ایم. ایشان بنده را مورد لطف و مرحمت خود قرار دادند و دعا فرمودند.

خدمات فرهنگی آن انسان خدوم و وارسته آن قدر فراوان است که بنده هرچه بگویم از باب نمی‌از یم خواهد بود و «تؤتی اکل‌ها کل حین باذن رب‌ها» و این وجود پر برکت از افتخارات بزرگ جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌رود.

روح بلندش با حضرات امامان معصوم ـ علیهم السلام - محشور باد.

نام نیکی گر بماند ز آدمی به کزو ماند سرای زرنگار