اقدامات اردوغان علیه اسرائیل نمایشی است

به گزارش خبرگزاری مهر، مواضع ضد و نقیض سران حزب عدالت و توسعه ترکیه در مورد مبارزه با گروه تروریستی داعش در روزهای اخیر بر همه روشن و سبب گمانه زنی های بسیاری در این رابطه شده است.

دولتمردان ترکیه بی رغبتی خود برای مقابله با داعش را در لزوم اقدام مشترک علیه براندازی داعش و دولت مرکزی سوریه توجیه می کنند. اما در این میان کارشناسان مسائل سیاسی دلایل قانع کننده تری از جمله رغبت ترکیه به وجود گروهی مانند داعش برای فشار بر دولت های مرکزی بغداد و دمشق و از سوی دیگر استفاده از گروه داعش برای تضعیف پ ی د که شاخه سوریه ای پ ک ک به شمار می رود، بیان می کنند.

در همین رابطه خبرگزاری مهر گفتگویی را با دکتر "بارئش دوستر" عضو هیئت علمی دانشکده ارتباطات دانشگاه مرمره و فعال سیاسی ترک در استانبول داشته است که مشروح آن در دو قسمت ارائه می شود:

خبرگزاری مهر-: سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه نسبت به سالهای اولیه اقتدار آن بسیار تغییر کرده و در روزهای اخیر شاهد تناقضات بسیاری در صحنه سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه و مخصوصا در رابطه با مسئله مبارزه با تروریسم و گروه تروریستی داعش هستیم، این تناقضات به چه علت در صحنه سیاست خارجی ترکیه به وجود آمده است؟

بارئش دوستر: به نظر من تغییر بنیادی در سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه وجود ندارد، زیرا از 3 نوامبر سال 2002  که این حزب بر سر کار آمد پیرو سیاستهای امپریالیستی ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا بوده و سیاستی موازی با این قدرتهای غربی را در پیش گرفته است.

یعنی حتی زمانی که در شورای امنیت سازمان ملل متحد بر خلاف دیگر کشورها به تمام تحریم ها علیه ایران رای منفی و مخالف می داد، زمانی که به رهبر سوریه بشار اسد لقب دوست و برادر داده شده بود و روادید با این کشور برداشته شد و تجارت مرزی آزاد شده بود هم حزب عدالت و آزادی این کارها را به خاطر منافع ملی جمهوری ترکیه، به نام سیاست خارجی با مرکزیت منطقه و منافع منطقه و به خاطر برابری و خوبی با کشورهای برادر منطقه همچون ایران، عراق و سوریه انجام نمی داد. حتی در آن روزها هم حزب عدالت و توسعه این کارها را به خاطر ایجاد فاصله میان ایران و سوریه و برای ادغام کردن و نزدیک کردن سوریه به غرب، وادار کردن ایران برای نشستن دور میز مذاکره با امپریالیسم جهانی و اقناع کردن ایران برای سازش با غرب انجام داد. بله حزب عدالت و توسعه همه این کارها را به این خاطر انجام می داد.

به خاطر همین هم اگر از من بپرسید، حزب عدالت و توسعه از همان روز اول از سیاستهای امپریالیستی آمریکا و از سیاست زورگویی این کشور دفاع می کرد و این مسئله در این اواخر به خوبی و آشکار برای همه مشخص شده است.

ببینید حزب عدالت و توسعه در مورد عراق و در مقابل تمامیت ارضی عراق از بارزانی حمایت می کند، و او را در مسیر استقلال تشویق و تحریک می کند. مثلا ببینید در همین سوریه در این کشور دوست و همسایه هر کسی که امکان آن هست و تاکید می کنم هر فرد و گروهی که امکان به کار گرفته شدن آن علیه نظام اسد وجود دارد از گروههای سلفی و تکفیری گرفته تا جدایی طلب های کرد، حزب عدالت و توسعه از آنها فقط و فقط به خاطر اینکه اسد را سرنگون کنند حمایت می کند.

این حزب فقط به خاطر اینکه سفیر آمریکا در آنکارا در یک جمله خواستار آن شده بود، واردات انرژی از ایران را کاهش داد. هرچند که رجب طیب اردوغان در دوره نخست وزیری در داووس مسئله (One Minute) را به وجود آورد و هرچند که در قضیه کشتی ماوی مرمره (Mavi Marmara)  نمایش ضدیت و تقابل با اسرائیل را بازی می کرد، با اطلاعاتی که این اواخر به دست آمده ما می دانیم که همه اینها یک نوع بازی و نقشه از پیش تعیین شده بین دو طرف و یک نوع بازی پلیس بد و پلیس خوب بوده است. اردوغان نقش گردن کشی در مقابل اسرائیل را بازی می کند ولی روابط دوجانبه با اسرائیل و روابط تجاری با این رژیم دقیقا مثل سابق ادامه دارد.

برای این هم اگر از من بپرسید حزب عدالت و توسعه به خاطر اینکه در رابطه با سیاست خارجی تعقیب کننده صرف سیاستهای آمریکا در منطقه است بعضی وقتها مجبور است که نقش و لباس اسلامگرایی را برای کشورهای منطقه بازی کند. این مسئله را شما هنگامی که آرایش آن را پاک کردید و به دقت بررسی کنید، خواهید دید که این سیاستی بومی، ملی و منطقه ای نیست بلکه سیاستی لیبرالیستی، مذهبی و نژادی است. نسبت به اعراب و شیعیان سیاستی ستیزه جویانه و بر اساس اسلام سنی و سعی در معرفی خود به عنوان سخنگوی مسلمانان و رهبری آنها را در پیش گرفته است که همه اینها بر اساس منافع آمریکا شکل گرفته اند.

- از چندی پیش به رهبری آمریکا و همراهی متحدانش ائتلافی برای مبارزه با داعش شکل گرفت و اکنون نیز این کشورها در حال بمباران مواضع داعش در عراق و سوریه هستند، اگر حزب عدالت و توسعه دنباله روی سیاستهای آمریکا و غرب هست پس چرا در این ائتلاف شرکت نکرده است؟

بله، سیاست مملو از خصومت و مداخله جویی حزب عدالت و توسعه در کشورهای دوست و همسایه منطقه بر همه آشکار است. در سوریه از مخالفان اسد حمایت می کند و از پژاک که دنباله پ ک ک در ایران است و همچنین پ ی د که دنباله پ ک ک در سوریه است حمایت می کند که اکنون این سیاست حزب عدالت و توسعه در حال آشکار شدن برای همگان است. ببینید دو طرفه بازی کردن دیر یا زود خودش را لو می دهد یعنی شما نمی توانید به مدت خیلی طولانی هر طرف را اداره و کنترل کنید.

تا همین اواخر حتی خود آمریکا هم از داعش حمایت می کرد و تا همین اواخر اسرائیل کاری به کار داعش نداشت و از وجود داعش خطری احساس نمی کرد. هنگامی که داعش به کشتار ترکمن های شیعی می پرداخت و هنگامی که داعش با حمله به کنسولگری ترکیه در موصل کارکنان آنجا را به گروگان گرفته بود، کوچکترین صدایی از آمریکا و اسرائیل شنیده نشد و حتی در آن دوره بارزانی با استفاده از این فرصت به دست آمده از اشغال موصل توسط داعش با هجوم به کرکوک این شهر را از حکومت مرکزی عراق اشغال کرد.

اما درست وقتی که داعش با گسترش سیطره خود بر مناطق نفت خیز کنترل این مناطق را در دست گرفت و امنیت مناطق نفت خیز به خطر افتاد و مهم تر از آن هنگامی که آمریکا دید که یکی از صادق ترین متحدینش در منطقه یعنی اکراد و اقلیم کردستان به خطر افتاده اند و از سوی داعش تهدید می شوند، تعجب آور است که دقیقا در همین موقع بود که امپریالیسم آمریکا، اروپا و اسرائیل به صورت آنی شروع به تروریست خواندن داعش کردند. اگر داعش این دو کار را انجام نمی داد اینها به داعش بالای چشم تو ابرو هست هم نمی گفتند، و درست در این وقت بود که حزب عدالت و توسعه در یک دو راهی بزرگ گرفتار شد.

حکومت حزب عدالت و توسعه از سویی از جهت ایدئولوژیک و به نام اسلام سنی نسبت به داعش نزدیکی حس می کند و از سوی دیگر سازمان تروریستی مثل داعش می تواند برای ترکیه بسیار خطرناک باشد و درون ترکیه را به شدت آشفته کند، همچنان که در روزهای گذشته در مناطق کردنشین شاهد آن بودیم.

در حال حاضر ترکیه و حزب عدالت و توسعه در یک دو راهی بزرگ گرفتار شده است، یعنی اگر به داعش کمک کند یک نوع و اگر علیه آن مبارزه کند به نوعی ضرر کرده است. از سوی دیگر نیرویی که اکنون در سوریه علیه داعش می جنگد یعنی پ ی د نیز خود سازمان تروریستی دیگری است.

این تحلیلگر ترک خاطر نشان کرد از طرف دیگر هم با این اتفاقاتی که در هفته گذشته در ترکیه و مخصوصا بخشهای کردنشین رخ داد و در آن پ ک ک به تحریک مردم و جوانان پرداخت و خسارتهای بسیاری را در شهرهای کردنشین ایجاد کرد که حتی بیمارستانها و مدارس هم از آن بی نصیب  نماندند از طرف مردم ترکیه حس نفرت بسیار زیادی نسبت به پ ک ک و پ ی د به وجود آمد. و اکنون حکومت حزب عدالت و توسعه در یک دو راهی گرفتار شده است که از کدام سازمان تروریستی حمایت کند؟از داعش و یا از پ ی د؟ و یا اصلا وارد این مسئله نشده و اجازه دهد که این دو گروه تروریستی همدیگر را نابود و تضعیف کنند؟

گفتگو از امید شمیزی