حافظ دارو و محوری برای جامعه امروز/ لسان الغیب از قانون به خدا واگذار کردن امور بهره گرفت

به گزارش خبرنگار مهر، بیست مهر در تقویم ملی کشور به عنوان یادروز  حافظ نامگذاری شده است. شاعری که ستاره ای تابناک در پیکره فرهنگ و ادب پارسی است.

امروز اندیشمندان معتقدند در جامعه کنونی حافظ را باید محور امور زندگی قرار داد، شاعری که آثارش جاودانگی منحصر به فردی دارد.

دکتر اسماعیل آذر به مناسبت یادروز حافظ با خبرنگار مهر پیرامون شرایط امروز جامعه صنعتی و نقش حافظ در این روزگار گفتگو کرده است.

دکتر آذر اعتقاد دارد زمانی که صنعت در جهان به روی کار آمد طبیعت را کنار زد و مسائل صنعت مثل اختراع برق جای طبیعت را گرفت. در گذشته وقتی چراغ طبیعت خاموش میشد به معنی این بود که باید می خوابیدیم یا با روشن شدن چراغ طبیعت یا همان طلوع خوردشید در می یافتیم که باید بیدار شویم اما با پدیدار شدن صنعت شکل زندگی ها تغییر کرد و افسردگی پیش آمد،  اگرچه صنعت نیز توانست خدماتی را به بشر عرضه کند.

 این محقق و نویسنده معتقد است  چنین روزگاری سبب می شود که ما نتوانیم با طبیعت خودمان ارتباط برقرار کنیم  و چنین روندی در ذهن ما تیز تاثیر گذاشته است و این تاثیر پذیری سبب شد استان تا امروز آنگونه که باید راه به آسمان ها نیابد و منابع آرامش و ذخائر شادمانی خود را به دست باد سپرده است.

*خبرگزاری مهر: آقای دکتر در این شرایط زندگی نقش حافظ چگونه می تواند باشد؟

دکتر آذر: در زمانی که چنین شرایطی وجود دارد حافظ می تواند اسوه، محور و دارو برای همه نگرانی های ما در عرصه های جامعه باشد.

نمی دانم چرا بشر امروز لطف خدا را فراموش کرده ، نمی دانم چرا راه خود را به آسمان سد کرده است و به جایی که دل خود را به وسعت دریا کند،  خانه خود را ، زمین خود را و چراغ بالای سر خود را و ابزاری که باید بگذارد و برود اینها را بزرگ می کند و به قول عارف بزرگ قرن چهارم که می گفت "نمی دانم چرا انسان خانه ای می سازد که هر لحظه از آن دور می شوند و خانه ای نمی سازند" که خانه دوم یعنی آرامش و چیزی که آرامش انسان را تامین کند. بنابر این حافظ در این روزگار نه تنها به درد می خورد بلکه می تواند یک محور در زندگی انسانها باشد.

این امر به دلیل این است که قرآن مجید در متن دیوان حافظ وجود دارد، حافظ مفاهیم قرآن را به گونه ای هنری مطرح می کند.

حافظ در متن غزلهایش تجربه خود را به بشر اعلام می کند و اینکه تجربه های او به خداوند وصل است و دلیل ماندگاری حافط نیز همین است که هرچه به خدا وصل شود، می ماند.

او سعی می کند راه آسمان ها را به سوی انسانها باز کند، همین کار که مولانا جلال الدین بلخی می کرد.

*آقای دکتر آیا اندیشه ها و آثار حافظ برای انسان هزار سال دیگر نیز محوریت  و تاثیر دارد؟

حافظ نه هزار سال دیگر بلکه هزاران سال دگیر نیز هرکس مورد مطالعه قرار دهرد مزه او را خواهد چشید. دلیل این موضوع نیز این است که در دیوان حافظ زمان و مکان وجود ندارد.

همه عالم چه انسان و چه غیر انسان زمان بر آن می گذرد و زمان بر همه عالم تاثیر می گذرد جز خداوند،  برای اینکه ازلی و ابدی است و چون شعر حافظ نیز به خداوند وصل است پس زمان و مکان را بر نمی تابد و ازلی و ابدی خواهد بود و به بیان دیگر لا زمانی و لا مکانی است و وقتی چیزی دستخوش زمان نشود جاودان می ماند.

حافز از قانون به خداوند واگذار کردن همه امور بهره گرفت و شعر، کلام و اندیشه خود را با پیوند با خدا بزرگ و جاودانه کرد.

*آقای دکتر در مورد تاثیر شعر حافط بر دنیای غرب نیز توضیح دهید.

اگر بنا باشد در مورد تاثیر شعر حافظ صحبت کنیم آیینه آن کتاب شرقی و غربی گوته است. ضمن اینکه ترجمه "هردر" در سال 1812 که جز نخستین ترجمه‌های حافظ به زبان آلمانی بود بسیار مورد توجه قرار گرفت.

همچنین ویلیام جونز نیز غزلیاتی از حافظ را به فرانسه ترجمه کرده است.

...................

گفتگو: هژیر فتحی