عربستان را نادیده نگیریم

عربستان بزرگ‌ترين صادركننده نفت در جهان است. اين كشور با توليد نزديك به 9.9ميليون بشكه در روز تقريبا يك‌سوم كل توليد نفت اوپك را تامين مي‌كند. از سوي ديگر به لحاظ ژئوپليتيكي در منطقه خاورميانه، عربستان جايگاه وي‍ژه‌يي دارد. مهم‌ترين كشور عربي است كه با بهار عربي فاصله‌اش را با مصر بسيار زياد كرده است.

به‌دليل منابع مالي فراواني كه در اختيار دارد، توانسته است در همه كشورهاي عربي نفوذ كند. عربستان را مي‌توان هژمون جهان عرب ناميد، كشوري كه خود را پدرخوانده جهان عرب مي‌داند و با بهار عربي اين ادعايش نيز كاملا به واقعيت نزديك شده است.

از سوي ديگر، اين كشور باوجود حكومت كاملا ديكتاتور و غيردموكراتيك‌اش، نزديك‌ترين همكار امريكا در منطقه است و همكاري‌هاي استراتژيك با رژيم صهيونيستي دارد.

اين كشور با گروه‌هاي لابي‌گري كه در كشورهاي غربي و به‌خصوص امريكا درست كرده توانسته است در سياست اين كشورها نيز تاثيرگذار باشد. عربستان با بازي تمام عيار از سياست خارجه نفتي در كنار اين گروه‌هاي لابي‌گر قدرتمند، در حال تبديل خويش از هژمون جهان عرب به هژمون خاورميانه است.

البته نبايد فراموش كرد كه عربستان دچار تضادهاي شديد دروني است. اين كشور در كنار ساختار متصلب سياسي-حكومتي، كشوري است با نابرابري‌هاي فراوان؛ از نابرابري در ثروت گرفته تا شديدترين انواع نابرابري‌هاي جنسي، قومي و مذهبي. عربستان مرزهاي طبيعي نيز ندارد و در اين زمينه نيز در آينده به مشكل برخواهد خورد. همچنين اقتصاد تك‌محصولي و اتكاي بيش از حد به نفت در جهاني كه اهميت نفت در آن كاهش پيدا خواهد كرد، اقتصاد و سياست خارجي اين كشور را در آينده با مشكل مواجه خواهد كرد.

از سوي ديگر، ايران يكي ديگر از كشورهاي مدعي هژموني در منطقه است.

به همين دليل ايران و عربستان دو رقيب هميشگي در منطقه هستند و عربستان هم بدش نمي‌آيد ايران را تضعيف كند و از دور رقابت خارج سازد. بر همين مبنا، بخشي از تحريم‌هايي كه بر ايران وضع شد ناشي از نفوذ و سيطره عربستان در واشنگتن و در اروپا بود.

لابي‌هاي دو كشور فعاليت گسترده‌يي را براي افزايش تحريم‌ها و نيز لغو نشدن تحريم‌ها و عدم توافق ايران و غرب صورت دادند. نخستين كشور رژيم صهيونيستي بود و ديگري عربستان. سياست خارجي ما هم‌اكنون حول نفي هر دو كشور شكل گرفته است. همين امر، روند مذاكرات را كند ساخته است.

در اين راستا، اتخاذ سياست «ناديده انگاري» عربستان سياستي نيست كه بتواند به ما كمك كند. هرچند اقدامات عربستان در منطقه به هيچ‌وجه قابل پذيرش نيست و به لحاظ استرات‍ژيك ايران نمي‌تواند با عربستان همراه باشد اما تاكتيك كوتاه‌مدت كشور بايد مبني بر جنگيدن در يك زمين باشد، آن زمين هم زمين عربستان نيست.

ما هم‌اكنون هم در زمين غرب مي‌جنگيم، هم در زمين رژيم‌صهيونيستي و هم در زمين عربستان. اين به‌نفع كشور نيست و نمي‌تواند منويات مسوولان بلندپايه كشور را محقق سازد. ما نياز داريم به لحاظ تاكتيكي نسبت به عربستان موضع ديگري اتخاذ كنيم؛ موضعي كه به‌نفع مذاكرات و به‌نفع اقتصاد داخلي باشد.

2929