حیات زیستگاه‌های طبیعی خوزستان به کارون وابسته است

عضو هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز بر ایجاد پیوستگی بین زیستگاه‌ها و لکه‌های سبز امتداد رودخانه کارون جهت تقویت تنوع و غنای زیستی تاکید کرد.

فاطمه پودات در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)- منطقه‌ خوزستان، عنوان‌ کرد: توسعه و رشد شهری اغلب باعث لطمه‌زدن و تنزل ارزش‌های اکولوژیک سیمای سرزمین شهری می‌شود. آلودگی هوا، کاهش کیفیت خاک و آب، کاهش رطوبت و افزایش دمای هوا و ایجاد جزایر گرمایی شهری، اکوسیستم‌های با ارزش اکولوژیک پایین و زیستگاه‌های تخریب شده، انواع گونه‌های جانوری در تهدید انقراض یا منقرض شده و بعضا گونه‌های غیربومی ساکن شده، تنها بخشی از لطماتی است که به کارکرد و ارزش‌های اکولوژیک سیمای سرزمین شهری وارد آمده است.

وی افزود: از جمله اثرات سوء توسعه شهرها، تکه‌تکه و مجزا شدن زیستگاه‌ها و لکه‌های سبز دارای گیاهان بومی یکپارچه است. این تکه‌های زیستگاهی به مرور از یکدیگر فاصله گرفته و با انواع ساخت و سازهای شهری احاطه می‌شوند. فاصله‌ای که بین زیستگاه‌ها ایجاد می‌شود و انواع کاربری‌های شهری که در این بین وجود دارد، همچون جاده‌ها و بزرگراه‌ها، کانال‌های آب و زیرساخت‌های شهری و محیط‌های مسکونی و صنعتی، حرکت گونه‌های جانوری و جابه‌جایی پرندگان را از یک زیستگاه به زیستگاه دیگر مختل می‌سازد.

عضو کمیته علمی کنفرانس ملی رودخانه کارون ادامه‌ داد: اینجاست که اهمیت پیوسته بودن زیستگاه‌ها در محیط‌های شهری و حومه پررنگ می‌شود. در واقع پیوستگی زیستگاه‌ها یک ویژگی حیاتی در ساختار شهرهاست و به قابلیتی از سیمای سرزمین شهری اطلاق می‌شود که حرکت جانوران و یا جابه‌جایی دانه‌های گیاهی را در بین زیستگاه‌ها ممکن می‌کند. عدم وجود پیوستگی در بین زیستگاه‌ها ممکن است باعث کاهش جمعیت‌های جانوری و انقراض نسل آن‌ها و نهایتا منجر به نابودی اکوسیستم‌های آن‌ها در شهرها شود.

پودات افزود: احیا و افزایش پیوستگی یک راهکار حفاظتی برای حمایت از تنوع زیستی شهری است. مطالعه و ارزشیابی پیوستگی زیستگاه‌ها، موجب تقویت و شناسایی این مکان‌ها می‌شود. پیوسته کردن لکه‌های زیستگاهی به‌طور بالقوه باعث بقا و حیات بلندمدت جمعیت‌های جانوری و گیاهی در شهرها می‌شود. از سوی دیگر پیوستگی زیستگاه‌ها موجب تقویت تنوع زیستی و افزایش غنای گونه‌ای شده و این پیوستگی همچنین حیات را به اکوسیستم‌های منزوی و جدا افتاده بازمی‌گرداند. وجود چنین شبکه ارتباطی بین زیستگاه‌ها می‌تواند در مواجهه با پدیده تغییرات اقلیمی راهکاری موثری برای حمایت از حیات وحش شهری به شمار آید.

وی اظهار کرد: در همین راستا، بیشه‌زارها و انواع زیستگاه‌هایی که در امتداد رودخانه کارون قرار گرفته‌اند، روزگاری پذیرای انواع گونه‌های جانوری و گیاهی بومی استان خوزستان همچون گوزن زرد، یوزپلنگ و گربه وحشی و درخت‌زارهای گز و انواع پرندگان بومی و مهاجر بوده‌اند اما امروزه به دلیل انواع توسعه‌های شهری در اطراف رودخانه، بسیاری از زیستگاه‌ها تغییر یافته و از بین رفته‌اند و آن دسته از زیستگاه‌ها که باقی‌مانده‌اند در ابعادی بسیار کوچکتر از ابعاد اولیه خود و مجزا و دور افتاده از سایر زیستگاه‌ها به‌سر می‌برند. طبعا با از بین رفتن زیستگاه‌ها، جانورانی که حیات‌شان وابسته به زیستگاه‌هاست نیز از بین خواهند رفت.

عضو هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز تصریح‌ کرد: همان‌طور که اشاره شد، ایجاد پیوستگی بین لکه‌های سبز و زیستگاه‌ها در امتداد رودخانه کارون و خصوصا بخشی از آن که در محیط شهری واقع شده است، می‌تواند یکی از راهکارهای موثری باشد که تنوع زیستی موجود را در مرحله اول حفظ و در گام‌های بعدی تقویت کند. به این طریق علاوه بر آن‌که تنوع زیستی در امتداد کریدور رودخانه کارون احیا و تقویت می‌شود، شهرهایی که در امتداد رودخانه هستند نیز از این مزیت طبیعی بهره‌مند خواهند شد.

پودات خاطرنشان‌ کرد: وجود حیات وحش و تنوع زیستی در سطح شهرها علاوه بر انواع منافع فرهنگی، معنوی، تفریحی و اقتصادی، باعث حفظ تعادل طبیعی و اقلیمی و حفظ اکوسیستم‌ها می‌شود. در واقع این ساکنین شهرها و سواحل رودخانه هستند که برای بقای بلندمدت خود به تنوع و غنای زیستی احتیاج دارد و به این ترتیب پرداختن به حفاظت و تقویت پیوستگی زیستگاه‌ها در امتداد رودخانه ضروری است.

انتهای پیام