نقد عملکرد نظام شاید جرم سیاسی باشد اما امنیتی نیست

عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس با بیان اینکه هر نوع نقدی جرم سیاسی محسوب نمی‌شود، گفت: پارامترهایی از قبیل اینکه فرد انگیزه سیاسی و قصد نقد داشته باشد در نظر گرفته شده است و طبق این پارامتر‌ها چنانچه فردی عملکرد نظام را نقد کند ممکن است جرم سیاسی تلقی بشود ولی قطعا جرم امنیتی نخواهد بود.

محمد علی اسفنانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در خصوص ایرادات حقوقدانان و فعالان سیاسی به طرح جرم سیاسی و اینکه گفته می‌شود در این طرح اصول قانون‌نویسی در مجازات‌ها از قبیل اصل قانونی بودن جرم و مجازات است رعایت نشده و رفتارهایی جرم‌انگاری شده اما برای آن مجازاتی در نظر گرفته نشده است، گفت: در این طرح بنا نبوده که جرم‌انگاری صورت گیرد چراکه بحث جرم سیاسی در واقع جرم‌انگاری جدید نیست. ما می‌خواستیم تعریفی داشته باشیم که در ماده یک این طرح تعریف را آورده‌ایم.

وی درباره اینکه در این طرح جرم سیاسی تعریف روشنی داشته و به بیان مصداق اکتفا شده است، اظهار کرد:‌ دراین طرح اول جرم سیاسی را تعریف و بعد از آن مصداق آورده‌ایم. اگر با این نگرش به این موضوع نگاه کنیم که جرم سیاسی تعریف و مصداق‌هایش هم مشخص شده، مشکل حل است. بنا هم نبوده مصداق‌های جدیدی تعریف شود که بگویند مثلا فلان عمل جرم سیاسی است.

سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی در مورد ایراد فعالان سیاسی به اینکه در تعریف جرم سیاسی هر نقدی جرم سیاسی قلمداد شده و جرائم فصل اول کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375 در ارتباط با جرائم امنیتی از شمولیت جرائم سیاسی خارج است، گفت‌: بله کلمه نقد را آورده‌ایم. اما فرق می‌کند و هرنوع نقدی، جرم سیاسی محسوب نمی‌شود. در این طرح تلاش شده تا افرادی که به دلیل نقد مرتکب جرم سیاسی می‌شوند از ارفاق بیشتری برخوردار باشند و بنا هم نبوده برای این افراد مجازات سخت‌تری در نظر بگیریم. 

وی ادامه داد: قانون اساسی، قانون آیین دادرسی کیفری و قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب می‌گویند که رسیدگی به جرم سیاسی با حضور هیات منصفه انجام می‌شود. این مسئله به خاطر این است که متهمان سیاسی از امکان و تخفیف بهتری برای محاکمه برخوردار باشند و در رسیدگی به پرونده‌شان دقت بیشتری صورت گیرد.

اسفنانی در خصوص اینکه در تحقق جرم تبلیغ علیه نظام باید کلیت نظام زیر سوال رود اما شاهدیم که فعالان سیاسی به صرف انتقاد از عملکرد برخی از بخش‌های نظام تحت این عنوان مجرمانه محاکمه و محکوم می‌شوند گفت: اگر دادگاهی تا الان خطا کرده و به تفسیر و اظهار نظرهای خودش رای داده است و فردی که نباید محکوم می‌شده تحت عنوان مجرمانه‌ای محکوم شده است، این امر دلیل بر این نیست که به جرم سیاسی اشکال وارد است.

عضو کمیسیون حقوق و قضایی مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: ما به مصداق‌های گذشته کاری نداریم و می‌گوییم تا امروز تعریف جرم سیاسی نداشته‌ایم و نمی‌توان موردی یافت که به فرد جرم سیاسی تفهیم و محاکمه شده باشد. معتقدیم هرکس تحت هر عنوانی محکوم شده است، عنوان مجرمانه‌اش باید مشخص شود.

نماینده مردم فریدون‌شهر در خصوص اینکه آیا در تدوین طرح جرم سیاسی پارامتری در نظر گرفته‌اید که فعال سیاسی به خاطر نوشتن مطلب یا سخنرانی انتقادی متهم امنیتی محسوب نشود و بتواند از ارفاقات جرم سیاسی بهره‌مند شود، گفت: پارامترهایی از قبیل اینکه فرد انگیزه سیاسی و قصد نقد داشته باشد در نظر گرفته شده است و طبق این پارامتر‌ها چنانچه فردی عملکرد نظام را نقد کند ممکن است جرم سیاسی تلقی بشود ولی قطعا جرم امنیتی نخواهد بود.