چارچوب‌های حریم خصوصی افراد

رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی در بررسی چارچوب‌های حریم خصوصی افراد گفت: رصد امور نامکشوف اشخاص در صورت منتهی شدن به کشف یا افشاگری آن، تجاوز به حریم خصوصی است.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، در نشست بررسی چارچوب فقهی حریم خصوصی افراد، اظهار کرد: حریم خصوصی در اسلام زیرساخت جدی و اغماض‌ناپذیر برای "معنویت"، "تربیت" و "جامعه سازی" است.

وی با اشاره به نقش حوزه‌های علمیه در تبیین حریم خصوصی افراد، تصریح کرد: حوزه‌های علمیه باید به سمت "موضوع شناسی حریم خصوصی"، "معیار شناسی تجاوز به آن و محدوده این تجاوز" و "تطبیق آن بر فضای مجازی (یعنی مصداق شناسی تجاوز الکترونیکی)" به پیش روند.

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس ادامه داد: هر امر پوشیده نگه‌داشته ‌شده‌ شخصی، حاکی از علاقه نوعی شخص به مستور بودن آن است، به‌همین دلیل نباید به دنبال احراز علاقه شخصی وی به مستور بودن آن بود.

به گزارش ایسنا به نقل ازحوزه نیوز، این استاد حوزه علمیه قم در ادامه بیان کرد: ما می‌توانیم فعل، وضعیت و فکر شخص را جزو حریم خصوصی درنظر بگیریم که ورود به این حریم و یا افشای یکی از آنها، روا نیست.

وی افزود: اما این که فعل، وضعیت و اندیشه افراد در چه زمانی جزو حریم خصوصی و چه زمانی حریم عمومی است و مرز این دو حریم کجاست، به ظرف تحقق آنها که اجتماعی و یا غیر اجتماعی است، بستگی دارد.

رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی اضافه کرد: ظرف اجتماعی بدان معناست که فعل، وضعیت و فکر شخص در جامعه تحقق پیدا می‌کند یا ظهور دارد. ظرف تحقق غیر اجتماع نیز آن است که فعل، وضعیت یا فکر شخص به‌گونه‌ای است که هیچ کس غیر از خودش به آن دسترسی و آگاهی ندارد و این جزو حریم خصوصی است.

این محقق و پژوهشگر حوزوی خاطرنشان کرد: فعل واقع از سوی شخص در ظرف اجتماع را می‌توانیم به دو دسته تقسیم کنیم، یک بار به‌گونه‌ای است که جوانبی از فعل قابل مستور نگه داشته شدن است و صاحب فعل آن را مستور نگه می‌دارد و اگر کوشش شود جوانب مستور نگه‌داشته‌ شده افشا شود، این افشاگری تجاوز به حریم خصوصی است.

وی یادآور شد: مقصود از جوانب مستور نگه‌ داشته‌ شده، جوانبی است که شخص مایل به اخفای آن است، نه مکشوف شدن آن؛ به‌ ویژه آن که با افشای این جوانب صورت فعل انجام گرفته در جامعه عوض گردد و شخصیت فرد لکه‌دار ‌شود.

مبلغی ادامه داد: در این صورت با وجود این که این فعل در ظرف جامعه رخ می‌دهد، باید آن را جزو حریم خصوصی به‌حساب ‌آورد؛ اگرچه وقتی فعل در ظرف جامعه رخ می‌دهد، به‌معنای آن است که به‌صورت مکشوف در حال انجام است ولی طبعا پوشیده داشتن نسبت به جوانب و ابعادی از آن است.

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس یادآور شد: در کنار این ‌دو، افعالی وجود دارد که به‌تنهایی مربوط به خود شخص نیست، بلکه مربوط به او و اطرافیان اوست که مصداق بارز آن خانواده اوست. اگر محیط خانوادگی را امری بین وضعیت فردی محض و اجتماعی محض بگیریم، می‌توان از آن به حالت نیمه‌اجتماعی تعبیر کرد.

مبلغی بیان کرد: این وضعیت یا افعال مربوط به فضای خانوادگی دو صورت دارد، یک‌بار در محیط خانواده استقرار دارد. طبعاً محیط خانواده ظرف اجتماعی به‌معنای مکشوف برای افراد جامعه نیست. ورود به این وضعیت خانوادگی در صورتی که از سوی فرد پوشیده نگه داشته شده باشد، نوعی تجاوز به حریم خصوصی است. گاهی نیز این وضعیت خانوادگی مثل فعل فرد در ظرف جامعه رخ می‌دهد.

وی در پاسخ به این سوال که اگر احراز نکنیم فرد خواهان مخفی نگه داشتن امری است یا نه، آیا مکشوف کردن آن یا رفتن به سمت کشف آن تجاوز به حریم خصوصی تلقی می‌شود، گفت: هر امر پوشیده نگه ‌داشته ‌شده‌ای به‌صورت نوعی حاکی از علاقه شخص به مستور بودن آن است؛ چه آن که پوشیده داشتن آن یک امر عقلایی و عرفی است، به‌همین دلیل نباید به دنبال احراز میل شخص او به اخفاء آن بود.

این استاد حوزه علمیه قم گفت: با این بیان، معیاری برای حریم خصوصی پیدا می‌شود و آن این که، نفس رصد کردن و رفتن به سمت امور نامکشوف، تجاوز به حریم خصوصی تلقی می‌شود؛ چون فرد را در معرض مسائلی قرار می‌دهد که مستور نگه داشتن آن برای صاحب حریم، مطلوب و مورد درخواست و علاقه او است.

مبلغی با طرح این سوال که آیا حریم خصوصی نسبی داریم؟ اظهار کرد: مقصود از حریم خصوصی نسبی، امور مربوط به یک فرد است که به دلایلی برای افرادی از جامعه مکشوف شده است. آیا کوشش برای فهم این مسائل و کشف آنها که طبعاً به دامنه آگاهان به یک وضعیت خصوصی می‌افزاید، تجاوز به حریم خصوصی است؟

رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی افزود: اصولاً مکشوف شدن امور مربوط به حریم خصوصی برای عده‌ای نمی‌تواند مجوز تجاوز به این حریم باشد؛ چون این تجاوز شما را از یک وضعیتی مطلع می‌کند که فرد خواهان مستور نگه‌داشتن آن است و طبعاً اگر هم برای عده‌ای مکشوف شده باشد، وی خواهان آن است که دامنه این انکشاف بیشتر نشود. از این ‌رو در اینجا تجاوز به حریم خصوصی صدق می‌کند.

مبلغی یادآور شد: حریم خصوصی مطلق به ‌معنای امر نامکشوف شده به صورت کامل است؛ یعنی کاملاً خصوصی است؛ به‌عبارتی وضعیت عینیت یافته آن خصوصی محض است. اگر این امر کاملا خصوصی برای عده‌ای مکشوف شد، از حالت خصوصی بودن خارج می‌شود؛ ولی برای شما که به سمت آن می‌روید، همچنان حریم خصوصی است؛ چون معیار خصوصی بودن نسبت به شما صادق است. در این صورت حریم خصوصی نسبی به حساب آید.

این استاد حوزه تصریح کرد: در هر حال کوشش برای دستیابی به امور داخل در حریم خصوصی، تجاوز به این حریم است؛ چه برای برخی افراد انکشاف پیدا کرده یا نکرده باشد.

وی در پایان تاکید کرد: حرمت تجاوز به حریم خصوصی براساس ادله خاص خود ثابت است و به‌هیچ وجه نمی‌توان از آن عبور کرد.

انتهای پیام