راهبرد رسانه ای برای پنهان کردن جهت گیری سیاسی

در این میان، مهم راهبردی است که رسانه های خبری و به ویژه جریان های غالب رسانه ای برای پنهان کردن این جهت گیری و جانبداری خود به کار می گیرند تا راه را برای تحقق اهداف سیاسی دولت های متبوع خود هموار کنند. این رسانه ها در عین حال، همه ی تلاش خود را به کار می گیرند، تا مخاطب را متقاعد کنند که حرکتشان در مسیر جریان آزاد اطلاعات است و هدفی جز افشای حقیقت ندارند.

شبکه ی تلویزیونی بی بی سی به تازگی گزارشی از یک قهرمان شنای اوکراینی پارالمپیک پخش کرد، که به خوبی گویای بهره گیری این رسانه از راهبردی هدفمند برای تاثیر گذاشتن بر مخاطب است.

این گزارش را بی بی سی در شهر 'آیند هوون' هلند محل برگزاری مسابقه های قهرمانی پارالمپیک اروپا تهیه کرده بود.

'یاروسلاو سمه ننکو' قهرمان 27 ساله ی اوکراینی که از شهر 'دونتسک' به هلند آمده بود، در مورد وضعیت خود در شهر زادگاهش حرف می زد.

او که از ناحیه ی کتف فاقد هر دو دست بود، می گفت: این روزها در دونتسک با وضعیت بسیار سختی رو به رو هستیم.

این قهرمان معلول شنا که در مسابقات سال 2014 هلند دو گردن آویز طلا و یک گردن آویز نقره را از آن خود کرده است، به درگیری های شهر دونتسک اشاره کرد و گفت: مردم شهر نگرانند. ما نگران خانه و زندگی خود هستیم. مردم جایی برای رفتن ندارند.

بی بی سی همراه صدای این شناگر معلول ،تصاویری از خرابی های شهر دونتسک، دود ناشی از انفجار و گلوله و پوکه های مصرف شده را به بیننده نشان می داد.

سمه ننکو می گفت که تا پیش از درگیری ها خیلی از خانه بیرون می رفته است، اما از وقتی که درگیری میان جدایی طلبان تحت حمایت روسیه و نیروهای اوکراین شروع شده، کمتر از منزل خارج می شود.

او گفت: فقط وقتی به خارج از منزل می روم که باید تمرین کنم. قبل از ترک خانه هم اول گوش می دهم، اگر صدای انفجارها نزدیک باشد، نمی روم، اگر ببینم صدای درگیری از محله های دورتر می آید، از منزل خارج می شوم.

آنگاه بیینده ی گزارش این صحنه را به نظاره می نشیند که این شناگر معلول چطور با استفاده از انگشت های یکی از پاهایش عینک شنا را به چشم می زند و کش آن را پشت سرش می اندازد.

بعد از این صحنه، قهرمان شنا به حرف هایش ادامه می دهد: از زمان درگیری ها تمرین کردن برای من صد بار سخت تر شده، چون مجبورم با ترس و دلهره خانه را ترک کنم. یک صدای ضعیف یا یک خش، خش هم که می شنوم،ترس همه ی وجودم را فرامی گیرد. و می گویم، بازقرار است اتفاق بدی بیفتد.

گزارش در حالی که بیننده شاهد به درون استخر پریدن و شنای زیرآبی این شناگر معلول است، پایان می یابد: تصویری که شناگری بدون دست، شنا می کند.

نکته ی قابل توجه در این گزارش این جا بود که بی بی سی توانست در پوشش گزارش یک قهرمان شنای معلول که در نوع خود بسیار مهم و تاثیر گذار است، حکایت خود را با مخاطب در میان گذارد و مخاطب را غیر مستقیم وادار کند در جستجوی علت 'صدبار سخت تر شدن' شرایط این فرد برآید؛ کسی که علی القاعده به علت معلولیت زندگی راحتی ندارد.

این گونه مخاطب ناخودآگاه علت اصلی را در همان گزارشی که دیده کشف می کند: شبه نظامیان و جدایی طلبانی که 'طرفدار روسیه' اند و به بیانی، 'مسکو' از آن ها حمایت می کند.

جدایی طلبانی که راحتی را از مردم شهر و این قهرمان شنای معلول سلب کرده اند و تمامیت ارضی اوکراین را نادیده گرفته با حکومت مرکزی در کی یف می جنگند!

اما بی بی سی هیچ گاه به مخاطب خود نمی گوید، چرا در اوکراین این اتفاق افتاد.

بی بی سی هیچ گاه به گسترش پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، به شرق اشاره نمی کند.

بی بی سی هیچ گاه نمی گوید که امروز سیاست غرب برای گسترش سلطه اش همان سیاستی است که در جنگ بالکان در دهه ی 1990 میلادی امتحانش کرد؛ همان چیزی که امروز اجرای آن را در اندازه ای کوچکتر در اوکراین شاهدیم: تجزیه کشورها برای تسلط بر کشورهای کوچکی که تازه متولد می شوند. کشورهایی که توان روی پا ماندن ندارند، کشورهایی که قربانی درگیری های فرقه ای و اختلافات نژادی اند و برایشان راهی نمانده جز آن که نیابت کشورهای قدرتمند و سلطه گر را در منطقه بپذیرند.

همین بی بی سی در بخش Global Weather Report خود، یعنی همان گزارش هواشناسی نقاط مختلف دنیا، هیچ اشاره ای به پیش بینی آب و هوای کشورهایی که مخالف سیاست های غرب به حساب می آورد، نمی کند و بیننده در کمال تعجب می بیند گزارشگر به راحتی از مناطق مشخصی از نقشه ی آب و هوایی، بی هیچ توضیحی عبور می کند، تو گویی اصلا وجود ندارند.

گزارش از رضا بهار

اروپام / 2044**5981