مطهری‌نیا: داعش با استفاده از خلاء‌های موجود در جوامع نیرو جذب می‌کند

یک کارشناس مسائل بین الملل گفت: با توجه به تأثیرات داعش در خاورمیانه به نظر می‌رسد مولفین این گروه در آینده آنها را به سمت آسیای جنوب شرقی سوق دهند تا این مناطق را نیز مانند خاورمیانه تحت تأثیر قرار دهند.

مهدی مطهرنیا، آینده‌پژوه و کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌و‌گو با خبرنگار سیاسی خارجی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) با اشاره به چگونگی پیدایش گروه تکفیری داعش گفت: ریشه‌های پیدایش این گروه را باید در دو وجه نظری و عملی و یا در دو سطح تحلیل، فکری و عملیاتی مورد توجه قرار داد.

وی ادامه داد: در حوزه اندیشه، داعش محصول واکنش نظری در حوزه فقه سنی و صاحت ظاهرگرایان مدرن در برابر تعریف سیاسی از دین در انقلاب اسلامی ایران است. به بیان دیگر انقلاب اسلامی در ایران یک رنسانس عظیم مذهبی را رقم زد.

مطهرنیا اضافه کرد: انقلاب اسلامی ایران از دین تعریف سیاسی عرضه داشت و برای آن رسالت حکومتی قائل شد. در برابر این تحرک ناگهان عکس العملی شدید در حوزه نظری با فعالیت ظاهرگرایان جدید آغاز شد و همین عرصه جدید فعالیت زمینه ساز بازتعریف ظاهرگرایانه فقه سنتی اهل تسنن در قالب ظاهرگرایان جدید، نه باطنیان و فقه المقاصد شد.

این کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه دولت اسلامی عراق و شام برای خود رسالت حکومتی قائل شد افزود: در استمرار القاعده و النصره نه تنها به بازتعریف سیاسی از دین پرداخت بلکه به تعریف رسالتی حکومتی برای آن نیز استمرار بخشید.

مطهرنیا گفت: ‌از منظر وجه عملیاتی، ورود چنین مولفه‌ای یک فرصت برای بازیگرانی بود که به خوبی می‌دانستند کنترل بازتعریف سیاسی از دین با رسالت حکومتی در تهران نیازمند یک تحرک هم جنس و هم فصل است. در این جاست که قدرت‌های بزرگ به ویژه کشورهایی مانند ایالت متحده آمریکا از منظر امنیتی داعش را نه یک تهدید بلکه یک فرصت محسوب کرده اند.

آمریکا مولف داعش است نه موسس آن

وی با بیان اینکه آمریکایی ها موسس داعش نیستند تأکید کرد: اینکه بگوییم که داعش از سوی آنها تأسیس شده است در تئوری توطئه قرار می‌گیرد. اما باید بگوییم داعش ناشی از تألیف آمریکایی‌هاست. آنها داعش را تأسیس نکردند اما به تألیف آن در مسیر نیازهای استراتژیک خود همت گماشته اند.

این آینده پژوه و کارشناس مسائل بین‌المللی ادامه داد: از این رو از وجه عملیاتی داعش عنصر تألیفی نیاز استراتژیک آمریکا و دیگر همپیمانان این کشور برای حضور جدی در منطقه و کنترل اسلام سیاسی اصیل است. بنابراین در حوزه عقلانیت ابزاری آنها قرار می‌گیرد. از این رو تلاش می‌کنند این امر تألیفی را مدیریت کنند و مدیریت آن هم ایجاب می‌کند که هر گاه این پدیده تألیفی یعنی داعش از محیط تعریف شده خود گامی فراتر نهد در محدود سازی این تألیف همت گمارند. مسئله عراق و برخورد ایالات متحده آمریکا در این چارچوب قابل پیش بینی است.

وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با اشاره به عضو گیری داعش و حضور آنها در فضای مجازی و استقبال برخی از جوانان برای عضویت در این گروه گفت:‌ دنیای امروز و دنیای آینده بیش از امروز دنیای متراکم و متکثر خواهد بود. جهان ما در آینده دیگر حتی دهکده جهانی نخواهد بود بلکه باید یک مزرعه جهانی را پیش رو تصویر کرد. مزرعه‌ای متراکم از هویت‌های تک سرنشین که در آن تک تک افراد در حوزه ناشی از جهانی شدن یعنی در هم تنیدگی عناصر زمان و مکان از اطلاعات بالا برخوردار بوده و براساس اصالت عاطفی خود به قضاوت در باب رویدادها می پردازند. خوب و بد بر مبنای عطف عاطفه آنها به یک موضوع شکل می گیرد. این جهان جهانی متراکم شده، ناشی از رشد فناوری ‌های ارتباطی و اطلاعاتی است ولی در عین حال بسیار متکثر است زیرا مملو از هویت‌های تک سرنشین دانش‌بنیاد است؛ از این رو داعش به راحتی می تواند در چنین فضایی عضوگیری کند.

داعش با تحریک احساسات و با استفاده از خلاء‌های موجود در جامعه نیرو جذب می کند

مطهرنیا شکاف‌های موجود اقتصادی، سیاسی، اخلاقی و احساس بی‌عدالتی در جوامع را از جمله عوامل افزایش سطح یارگیری گروه داعش و گروه های تروریستی دانست و افزود: علاوه بر این شکاف‌ها باید گفت شبکه‌های بزرگ اجتماعی امروز نیز کنترل پذیر نیستند، فردا بیش از امروز از کنترل خارج خواهند شد. از این رو داعش به راحتی با چند سرور مرکزی در کشورهای اروپایی، هزینه کردن پول و با تحریک احساسات برمبنای مکتب اصالت عاطفه وارد عمل می‌شود و در فضای خلاء ناشی از فعالیت اصیل مکتب اصالت عقل، اصالت عاطفه را تعمیق می‌بخشد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل دربخش دیگر از این گفتگو دررابطه با نوع مبارزه با داعش خاطر نشان کرد : مبارزه متحد با داعش تمرین مبارزه با ایدئولوژی‌های برهم زننده نظم منطقه ای و جهانی را به دنبال دارد. داعش روباهی است که مرزهای امنیتی جهان بر اساس تألیفی که گفته شد در لانه مرغ‌ها انداختند تا تمامی مرغ ها در حول محور امنیت ناشی از وجود یک خروس بزرگ قرار گیرند.

این کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: اوباما در واقع می خواهد همین نقش را ایفا کند و محیط عملیات نیز همگان را به سمت این نقش هدایت می‌کند. کاری که پس از فروپاشی برج های دوقلو انجام پذیرفت هم همین بود. اما در حقیقت این بوش بود که با محور شرارت این برج‌ها را فروریخت و به بیان دیگر اتحاد جهانی مقابله با تروریسم به رهبری ایالات متحده آمریکا این کار را انجام دادند.

اگر پرونده هسته‌ای ایران حل شود دکترین مدیریت ناامنی در خاورمیانه تبدیل به دکترین امنیت نسبی می شود

مطهرنیا با بیان اینکه پیروزی اوباما در مقابله با داعش احتمال حل پرونده هسته‌ای ایران در حوزه دیپلماتیک جمهوری‌خواهان سنتی در آمریکا را نگران می‌کند افزود: به همین دلیل میت رامنی به نوشتن مقاله ای در باب بزرگنمایی تهدید ایران روی می آورد و کیسینجر این پیر دیر استراتژیک در ایالات متحده آمریکا تقابل با ایران را سخت‌تر از مقابله با داعش می‌خوانند. تمام این موارد نشاندهنده سیگنال‌هایی در این مسیر هستند و باید گفت؛ داعش ابزار استراتژیک اتاق‌های امنیتی برای مدیریت ناامنی درخاورمیانه بوده است و اگر پرونده هسته‌ای ایران حل شود دکترین مدیریت ناامنی در خاورمیانه تبدیل به دکترین مدیریت نسبی امنیت یا به عبارت دیگر مدیریت امنیت نسبی انتقال پیدا می‌کند.

وی در پایان خاطر نشان کرد: داعش حلقه محاصره تنگ‌تری را شاهد خواهد بود و این ابزار تألیفی از خاورمیانه به آسیای شرقی و آسیای جنوب شرقی منتقل خواهد شد و آینده داعش در این محل‌ها شکل و محتوا خواهد گرفت زیرا این ابزار با کارکردی که در خاورمیانه داشت در آسیای جنوبی شرقی نیز در آینده مورد نیاز حوزه عملیاتی تألیف کننده آن خواهد بود.

انتهای پیام